Trước diễn biến không mấy lạc quan của thị trường tài chính thế giới và trong nước, nhiều nhà đầu tư đã bắt đầu đi tìm cho mình một hướng đi mới sau một năm 2022 nhiều biến động.

Theo đó, việc tổng kết lại danh mục đầu tư là điều cần thiết để phân bổ, sắp xếp tài sản vào các kênh đầu tư phù hợp hơn với tình hình kinh tế năm 2023. Hiện nay, chưa bao giờ câu hỏi “bỏ tiền vào đâu” để vừa sinh lời, vừa an toàn đồng vốn lại trở nên khó khăn đối với mọi nhà đầu tư.

Đầu tư chứng khoán vẫn "đẹp" nhất ?

Năm 2022, VN-Index là chỉ số có hiệu suất đầu tư kém tích cực nhất với mức giảm 36,5% kể từ đầu năm, các cổ phiếu sau khi tăng đến mức đỉnh đã chứng kiến giảm quá sâu, tài khoản hầu hết của các nhà đầu tư đều trong tình trạng âm nặng.

Thị trường những ngày đầu năm tuy đã bớt xấu hơn vài tháng trước đó nhưng chưa thể tăng cao trở lại mà chủ yếu tích lũ đi ngang, các cổ phiếu vẫn trong tình trạng mất 50% - 60% giá trị. Đây là thời điểm vàng để nhà đầu tư có thể đầu tư dài hạn, nhưng nỗi lo thị trường lao dốc kéo dài vẫn ám ảnh các nhà đầu tư.

TS.Tôn Tích Quý, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Đào tạo Chứng khoán vẫn khẳng định, đầu tư dài hạn nên vào chứng khoán là “đẹp” nhất, bởi chứng khoán thời gian qua đã giảm đến mức đáy, P/E của thị trường đang rất thấp, giá trị cổ phiếu đã trở nên gần như rẻ nhất thế giới. Trong khi các chỉ số kinh tế vẫn tăng trưởng tốt và doanh nghiệp làm ăn vẫn có lợi nhuận.

Đồng quan điểm, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia kinh tế cũng cho rằng trong năm 2023, chứng khoán sẽ là một kênh sáng. Ông Thịnh cũng dự đoán giai đoạn cuối quý I/2023, TTCK sẽ ấm trở lại và có thể tăng trưởng và phát triển.

Bởi năm vừa qua với những biến động không ngừng đã khiến kênh chứng khoán đánh mất niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường và các nhà điều hành trên thị trường.

“Đây là một điều rất nghiêm trọng, bởi không chỉ TTCK mà đối với cả thị trường tài chính tiền tệ nói chung, niềm tin là điều quan trọng nhất”, ông Thịnh khẳng định.

Tuy nhiên, với việc nền kinh tế của nước ta đang tăng trưởng tốt, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhận định, các kênh đầu tư cũng sẽ sớm khá lên, nhà đầu tư cũng sẽ quay trở lại thị trường, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài bởi TTCK Việt Nam vẫn là một kênh có tiềm năng đầu tư dài hạn.

Ngoài ra, trong Báo cáo thị trường bất động sản mới đây của Onehousing, TS. Cấn Văn Lực và nhóm tác giả Viện Đào tạo và nghiên cứu BIDV đưa ra lời khuyên, đối với kênh chứng khoán, nhà đầu tư cần tránh những cổ phiếu mang tính đầu cơ, lựa chọn đúng các cổ phiếu của doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững chắc, hoạt động ổn định và ít chịu ảnh hưởng của các biến động ngắn hạn. Đa dạng hóa kênh đầu tư, hạn chế đòn bẩy và kiên trì nâng cao kiến thức, kinh nghiệm đầu tư là rất cần thiết.

Tiền điện tử sẽ bớt gian nan

Tổng vốn hóa thị trường tiền điện tử toàn cầu mặc dù tăng 5% lên 871 tỷ USD kể từ ngày 1/1 vừa qua, nhưng vẫn giảm hơn 57% so với cùng kỳ. Riêng đồng bitcoin đã tăng 4,3% kể từ đầu năm 2023, mặc dù bị “mắc kẹt” trong biên độ dao động hẹp từ 16.500-17.300 USD/BTC.

Năm 2022 vừa qua, Punit Agarwal, người sáng lập KoinX chia sẻ rằng đây là một trong những năm tồi tệ đối với ngành công nghiệp tiền điện tử. Theo ông, “Đầu năm tuy rằng rất phấn khởi, nhưng sau đó lại có sự xuất hiện của những yếu tố như sự cố Luna hay sự sụp đổ của FTX. Nền kinh tế công nghệ toàn cầu cũng không hoạt động tốt, đó là lý do hình thành nên "mùa đông" tiền điện tử".

Tuy nhiên, ông Agarwal vẫn tin tưởng rằng ngành công nghiệp tiền điện tử vẫn có một tương lai đầy hứa hẹn với các công nghệ mới đang được phát triển trong ngành dựa trên chuỗi khối và được áp dụng cho tài chính phi tập trung, giá trị mà những tài sản kỹ thuật số này sẽ mang lại là những thứ rất có lợi cho ngành.

Đối với năm 2023, ông Laith Khalaf, người đứng đầu bộ phận phân tích đầu tư tại AJ Bell tin rằng cũng có thể có một động thái của ngành công nghiệp tiền điện tử nhằm áp dụng nhiều quy định hơn để thu hút và giữ chân khách hàng : “Quy định chặt chẽ hơn cũng kéo theo chi phí cao hơn và nhiều cảnh báo rủi ro hơn, khiến tiền điện tử cạnh tranh ở mức độ cao hơn với các tài sản tài chính khác được bán trên các sàn giao dịch quy định.”

Vetle Lunde, nhà phân tích cấp cao của công ty nghiên cứu thị trường Arcane Research cho biết: “2023 sẽ là một năm để chữa lành những vết thương cho thị trường tiền điện tử, và chúng tôi không cho rằng trong năm 2023, giá bitcoin sẽ tiến sát mức cao nhất mọi thời đại được ghi nhận trước đây.”

Andy Renshaw, chuyên gia chống gian lận Feedzai cho biết câu chuyện FTX có thể mang lại lợi ích lớn hơn cho lĩnh vực tiền điện tử: “Sau sự sụp đổ của FTX, thật công bằng khi nói rằng mùa đông tiền điện tử đã đến và nếu có một tia hy vọng cho năm tới, thì nó là sẽ có sự sụt giảm trong các vụ lừa đảo tiền điện tử khi các nhà đầu tư tránh xa các quyết định 'sợ bỏ lỡ' để có cái nhìn sâu sắc hơn về thị trường.

“Tuy nhiên, mặc dù rủi ro của tiền điện tử đã được phơi bày hoàn toàn, nhưng nó vẫn có khả năng thu hút các nhà đầu tư tiềm năng và người tiêu dùng nên thận trọng và đặt câu hỏi khó khi thực hiện các loại đầu tư này.”

Bất động sản có gam màu sáng 

Theo TS.Võ Trí Thành, Nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhận định, giá BĐS trong năm 2023 sẽ không giảm.

Nguyên do là bởi, nguồn cung thiếu hụt kéo dài từ 2021 đến 2022. Trong khi đó, việc bị thiếu tín dụng khiến các doanh nghiệp BĐS phải cắt giảm hoạt động, cơ cấu lại các khoản đầu tư, điều đó đồng nghĩa với việc trong tương lai gần, doanh nghiệp BĐS rất khó để phục hồi các dự án mà họ đã cắt giảm. Một khi đã chuyển nhượng hay bán dự án, khi nguồn vốn quay trở lại, doanh nghiệp BĐS rất khó để phát triển lại sản phẩm.

TS.Võ Trí Thành cũng cho rằng trong năm tới, niềm tin trên thị trường sẽ được củng cố sau những hành động quyết liệt của Chính phủ trong xử lý sai phạm. Khung pháp lý về bất động sản ít nhiều được hoàn thiện, đặc biệt trong bối cảnh hoàn thiện Luật Đất đai sửa đổi.

Đồng thời, những gói hỗ trợ theo chương trình phục hồi của Chính phủ hiện còn dư lượng tiền rất lớn, có khả năng sẽ chuyển đổi linh hoạt hơn các gói hỗ trợ để giúp đỡ doanh nghiệp. Bên cạnh đó, việc hoàn thiện hành lang pháp lý cho phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ giúp khơi thông kênh huy động vốn này, giúp cho doanh nghiệp bất động sản giải được bài toán nguồn vốn – gánh nặng của năm 2022.

Trước những phân tích trên, vị chuyên gia dự báo thị trường bất động sản năm 2023 có thể sẽ bắt đầu xuất hiện những gam màu tươi sáng hơn.

Từ phía doanh nghiệp BĐS, TS.Phạm Anh Khôi, Kinh tế trưởng Tập đoàn Đất Xanh Services kỳ vọng niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường BĐS cũng như kênh trái phiếu sẽ được khôi phục nhờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, từ đó giúp bức tranh thị trường bất động sản 2023 khởi sắc.

Vàng còn "nhảy múa"

Mặc dù không tăng nóng như những tháng đầu năm 2022 nhưng đến nay, vàng vẫn ghi nhận mức tăng khoảng 5,5 triệu đồng/lượng, tương ứng tăng 9,1%, đạt gần 66,5 triệu đồng/lượng. Sự khan hiếm nguồn cung là nguyên nhân đẩy giá trong nước cao hơn thế giới từ 13 - 20 triệu đồng/lượng tùy theo thời điểm.

Theo Tổng cục Thống kê, tính đến ngày 25/12/2022, bình quân giá vàng thế giới ở mức 1.804,19 USD/ounce, tăng 4,18% so với tháng 11/2022. Giá vàng tăng do lạm phát Mỹ tháng 11 đã hạ nhiệt, đồng USD suy yếu.

Đối với vàng, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhận định, đây là một trong những kênh sẽ biến động rất mạnh trong thời gian tới. Theo nguyên lý chung, khi nền kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, các đồng tiền sẽ biến động với giá cả, đặc biệt là đồng USD sẽ biến động theo chiều hướng chững lại hoặc giảm. Khi đó TTCK Mỹ giảm, lượng đầu tư vào thị trường cũng giảm, sẽ dẫn đến nhà đầu tư lựa chọn kênh đầu tư an toàn hớn đó là đi vào vàng, vì lẽ đó mà vàng sẽ lên giá.

Ông Thịnh dự đoán, khoảng tháng 9-10/2023, giá vàng có thể vượt mốc 1.900 USD/ounce, thậm chí lên đến 2.000 USD/ounce, nếu như nền kinh tế thế giới có những biến động xấu nhất như: xung đột Ukraine trầm trọng hơn; các nước phương Tây áp dụng những biện pháp triệt để hơn với nước Nga, và nước Nga không xuất bán xăng dầu, các nguyên vật liệu ra thế giới,… khiến giá vàng tăng lên rất cao.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia hiện cho rằng đà tăng của vàng sẽ bị kìm lại do kỳ vọng Trung Quốc mở cửa không được như mong muốn ban đầu. Trung Quốc đang chứng kiến số ca nhiễm Covid-19 tăng vọt. Đây là một trong những quốc gia tiêu thụ vàng hàng đầu thế giới.

Mặt khác, ông Thịnh cho biết, giá vàng tuy thấp hơn nhưng vẫn sẽ dao động xung quanh 1.900 USD/ounce. “Trong năm 2023, so với các kênh đầu tư khác, tỉ suất sinh lời của vàng không quá lớn, do đó chỉ nên phân bổ tỉ trọng vốn vừa phải cho kênh này và phải theo dõi thường xuyên bởi đây cũng là một kênh rất rủi ro”, ông Thịnh nói.

Với thị trường vàng hiện nay, báo cáo của OneHousing cho hay, nếu đầu tư ngắn hạn, lướt sóng có khá nhiều rủi ro do giá vàng trong nước và quốc tế không liên thông với nhau, dẫn đến chênh lệch giá hơn chục triệu đồng. Tuy nhiên, nếu đầu tư vào vàng như một kênh tích lũy, dài hạn thì vẫn có thể chấp nhận được. 

Gửi tiết kiệm chỉ để cất vốn

Trong khi thị trường bất động sản, vàng gặp khó khăn thì nhiều nhà đầu tư quan tâm đến việc gửi tiền ngân hàng. Bởi từ xưa đến nay, đây vẫn là một kênh đầu tư phi rủi ro- gần như không có rủi ro mất vốn.

Tuy nhiên, đến năm 2023, việc gửi tiết kiệm ngân hàng sẽ không đạt hiệu quả cao. TS.Tôn Tích Quý nhận thấy lãi suất huy động sẽ xuống thấp trong thời gian tới, Nhà nước muốn hạ lãi suất để khuyến khích sản xuất kinh doanh, tập trung cấp tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ,...

Ngày 23/12/2022, Thống đốc NHNN yêu cầu các ngân hàng tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, thủ tục hành chính, các khoản chi không cần thiết để có dư địa phấn đấu giảm lãi suất cho vay theo quy định tại Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Ông Đinh Trọng Thịnh cho biết, trong năm 2023, đồng USD cũng như các đồng ngoại tệ khác sẽ còn nhiều biến động. Nhưng biến động của đồng USD mạnh lên thì rất khó, kể cả khi FED tiếp tục tăng lãi suất, đồng USD vẫn sẽ chững lại và sẽ đi xuống.

Bởi vị chuyên gia cho hay, lãi suất càng cao, dẫn đến chi phí đầu vào cho sản xuất kinh doanh càng lớn, theo đó doanh nghiệp sẽ ít vay vốn hơn và hạn chế đầu tư vào sản xuất, công ăn việc làm giảm, từ đó hàng hoá bán ra sẽ khó được tiêu thụ hơn. Như vậy giá trị sản xuất giảm thì giá trị doanh nghiệp giảm, TTCK giảm thì đồng USD cũng bắt đầu giảm.

"Như vậy, chiều hướng của đồng USD sẽ đi xuống thì áp lực tỉ gía sẽ không lớn. Do đó, theo tôi, năm 2023 lãi suất sẽ khó tăng mạnh, chỉ dao động khoảng 0,5 – 1%. Khi sức ép từ tỉ giá và thanh khoản giảm, NHNN hoàn toàn có cơ hội giảm lãi suất điều hành", ông Thịnh nhận định.

Nhìn chung, khi lãi suất các ngân hàng đều giảm xuống, việc gửi tiết kiệm sẽ không phải là một kênh tốt. Đồng thời, lợi nhuận mà kênh này đem lại sẽ không cao so với các kênh khác, chỉ hợp để cất vốn, gửi tiết kiệm chứ không phải là kênh để đầu tư. Bởi đây là kênh an toàn, được Nhà nước bảo đảm, lãi suất phù hợp trong khi lạm phát thấp.

Không có kênh đầu tư nào toàn thắng

TS.Võ Trí Thành kỳ vọng kinh tế vĩ mô năm 2023 sẽ dần ổn định, lạm phát và việc tăng lãi suất từ Fed sẽ có sự suy giảm, giúp xóa bớt gánh nặng và một số diễn biến xung đột địa chính trị có thể hạ nhiệt.

Nhìn chung, TS.Võ Trí Thành đưa ra lời khuyên, trước khi chọn một kênh để rót tiền, nhà đầu tư cần học cách quản trị rủi ro được số tài sản của mình. Cùng với đó, hãy nhìn mỗi khoản đầu tư với con mắt trung hạn, dài hạn để có thể hái được những quả ngọt chất lượng hơn.

Khi tình hình kinh tế còn đang bất ổn, nhà đầu tư không nên dùng đòn bẩy tài chính quá cao, vướng các điều kiện tài chính ngặt nghèo. Trong khó khăn, luôn phải quan tâm đến dòng tiền, tiền mặt. Kể cả kênh gửi tiết kiệm, bất động sản, USD, cổ phiếu, trái phiếu,…không có kênh đầu tư nào toàn thắng, nhà đầu tư phải biết cân đối tỉ trọng vốn vào các kênh cho hợp lý.

Phạm Nhung - Hồng Nhung