Ảnh minh họa.
Chế độ ăn giúp giảm cân, giữ dáng
Bữa sáng rất quan trọng, nhưng một số người vì muốn giảm cân đã nhịn bữa sáng. Điều này có đúng? Các chuyên gia dinh dưỡng đều khẳng định không có mối tương quan nào giữa việc bỏ bữa sáng và giảm cân nhanh hơn. Cũng như không có nghiên cứu nào kết luận rằng thời điểm bạn ăn là vấn đề với việc giảm cân.
Chỉ có tổng lượng calo tiêu thụ trong một ngày so với lượng calo mỗi người đốt cháy là yếu tố quyết định việc giảm cân. Nói cách khác, nhịn ăn vào bữa nào không quan trọng, miễn là không nạp quá nhiều calo trong 8 giờ bạn ăn.
Vậy vấn đề gì có thể xảy ra khi một người nhịn ăn sáng? Hầu hết là không. Khi nói đến câu hỏi liệu một người có nên (hay không nên) bỏ bữa sáng, đó hoàn toàn là một sở thích cá nhân.
Những gì một người ăn quan trọng hơn là thời điểm họ ăn những thứ đó. Tuy nhiên, cũng có những ngoại lệ, có một thời điểm trong ngày mà bạn có lẽ không nên ăn nhiều, đó là vào ban đêm.
Nghiên cứu cho thấy rằng ăn muộn hơn trong ngày thường dẫn đến lượng năng lượng dư thừa cao hơn và cuối cùng cũng có thể dẫn đến tăng cân, thừa cân, béo phì Ăn muộn vào ban đêm có thể làm tăng nồng độ đường huyết của một người hoặc nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Chuyên gia dinh dưỡng Trương Hồng Sơn nói rằng, tốt hơn là mọi người nên cân nhắc tiêu thụ thực phẩm không quá muộn vào buổi sáng để tránh đẩy giờ ăn quá muộn vào buổi tối. Bạn nên “ăn khi mặt trời mọc và dừng lại khi mặt trời lặn.”
Thực phẩm không tốt cho bữa sáng là ngũ cốc: Rất nhiều người nghĩ rằng ăn sáng bằng ngũ cốc là một lựa chọn bổ dưỡng cho trẻ em và người lớn. Vì các gói ngũ cốc thường được giới thiệu đến người tiêu dùng bằng các thông điệp như ngũ cốc là một nguồn dinh dưỡng tốt.
Trong thực tế, những loại ngũ cốc này được chế biến và chỉ chứa một lượng nhỏ ngũ cốc nguyên hạt. Ngoài ra, các chất dinh dưỡng được thêm vào một cách giả tạo trong một quá trình gọi là chất phụ gia.
Một nghiên cứu cho thấy rằng những trẻ ăn ngũ cốc vào bữa ăn sáng và những đứa trẻ không ăn ngũ cốc vào bữa sáng có cùng chức năng miễn dịch như nhau.
Ngũ cốc ăn sáng chứa hầu hết các loại ngũ cốc tinh chế (không phải nguyên chất) và đường. Trên thực tế, đường thường đứng đầu tiên hoặc thứ hai trong danh sách thành phần của ngũ cốc. Những thứ đứng ở vị trí đầu thì trọng lượng trong thành phần càng lớn.
Ngay cả các lựa chọn ngũ cốc "bổ dưỡng", chẳng hạn như granola có chứa yến mạch, nhưng cũng thường được nạp thêm đường. Đường cao có thể làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường type 2, bệnh tim và các tình trạng sức khỏe mãn tính khác
Các loại bánh ngọt: Chúng được làm từ bột tinh chế, dầu thực vật, trứng và đường. Thành phần lành mạnh duy nhất là trứng. Nó cung cấp ít chất dinh dưỡng và ít chất xơ.
Bởi vì nó có nhiều carbs tinh chế và ít chất xơ, nó có thể tăng lượng đường trong máu rất nhanh. Lượng đường trong máu tăng cao dẫn đến cơn đói phục hồi khiến chúng ta ăn nhiều hơn vào bữa ăn tiếp theo, điều này có thể khiến chúng ta tăng cân.
Nước ép trái cây: Một số loại nước ép trái cây trên thị trường thực sự chứa rất ít nước trái cây và được làm ngọt bằng đường hoặc xi-rô ngô có hàm lượng đường cao. Nồng độ đường cao làm tăng nguy cơ béo phì, hội chứng chuyển hóa, tiểu đường tuýp 2 và các bệnh khác.
Ngay cả nước ép trái cây 100% cũng chứa rất nhiều đường. Uống một lượng lớn nước ép trái cây có thể có tác dụng tương tự đối với tăng cân nặng và sức khỏe của bạn như uống đồ uống có đường.
Uống nước ép trái cây khiến lượng đường trong máu tăng rất nhanh vì không có chất béo hoặc chất xơ làm chậm quá trình hấp thụ. Sự tăng đột biến của insulin và giảm lượng đường trong máu có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, run rẩy và đói.
Granola: Granola nghe có vẻ như là lựa chọn bữa sáng tuyệt vời, nhưng chúng thường không tốt hơn một thanh kẹo. Mặc dù yến mạch chưa qua chế biến có nhiều chất xơ, nhưng thanh granola chỉ cung cấp trung bình 3 gram chất xơ và chúng có chứa rất nhiều đường.
Trên thực tế, một số thương hiệu phổ biến nhất có chứa sự kết hợp của đường, xi-rô ngô và mật ong. Một lượng lớn các loại đường này có thể làm tăng lượng đường trong máu, nồng độ insulin và tăng viêm.
Granola đôi khi có chứa cả sôcôla hoặc trái cây khô. Hàm lượng protein của Granola cũng có xu hướng thấp điều đó chứng tỏ chúng là một lựa chọn bữa sáng kém lành mạnh.
Cũng về bữa sáng, nhiều người có thói quen thức dậy uống cà phê ngay sau khi thức dậy. Tuy nhiên, theo chuyên gia điều này lại có thể làm giảm tác dụng tăng năng lượng của cà phê. Nguyên nhân là bởi ngay sau khi thức dậy, nồng độ hormone cortisol trong cơ thể sẽ đạt mức cao nhất.
Hormone cortist có thể giúp tăng cường sự tỉnh táo, tập trung, đồng thời chúng cũng tham gia vào điều hòa quá trình trao đổi chất, phản ứng miễn dịch và điều hòa huyết áp.
Nồng độ hormone cortisol có thể thay đổi theo chu kỳ thức - ngủ của bạn. Theo đó, chúng sẽ đạt mức cao nhất trong vòng 30 - 45 phút sau khi thức dậy và giảm dần trong ngày.
Do đó, thời điểm uống cà phê tốt nhất là khoảng giữa buổi sáng tới gần trưa, khi nồng độ cortisol trong cơ thể giảm dần. Nếu thức dậy vào lúc 6:30 sáng, có thể uống cà phê trong khoảng 9:30 - 11.30 sáng để tăng năng lượng, cải thiện khả năng tập trung.
Với bữa tối, nên ăn thế nào để giảm cân? Lời khuyên của chuyên gia là ăn thực phẩm giàu chất xơ vì chất xơ giúp chúng ta có cảm giác no lâu hơn các nhóm thực phẩm khác mặc dù lượng calo nạp vào cơ thể là rất ít.
Thực phẩm giàu chất xơ rất phù hợp cho bữa tối, bạn sẽ giảm cân nhanh chóng nếu kiên trì. Các loại thực phẩm được gợi ý như: dưa leo, rau chân vịt, bông cải xanh, bí đao, cà rốt,…
Hạn chế tinh bột: Không chỉ trong bữa tối mà tất cả các bữa ăn bạn nên hạn chế dinh dưỡng này, song không nên cắt giảm hoàn toàn. Tỉ lệ dinh dưỡng phù hợp trong bữa tối của bạn là: 50% rau củ quả, 50% protein và tinh bột.
Cân bằng protein: Nhiều người giảm cân cắt bỏ hoàn toàn tinh bột và protein, điều này là hoàn toàn sai lầm. Kể cả trong bữa tối hay các bữa ăn trong ngày khác, người giảm cân cũng phải nạp protein từ các nguồn thực phẩm tốt như thịt gà, hải sản, cá,… Các thực phẩm này cung cấp protein nhưng ít chất béo và calo nên bạn sẽ không bị tích mỡ buổi tối.
Hạn chế đường và chất béo: Bữa tối là bữa mà người giảm cân cần thực hiện nghiêm ngặt nguyên tắc dinh dưỡng này. Hạn chế chất béo và đồ ngọt có hại như bánh kẹo ngọt, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ,… Thay vào đó người giảm cân nên bổ sung đường và chất béo từ hạt óc chó, dầu ô liu, hạt điều, quả bơ, đậu phộng,… Lượng bổ sung phù hợp cho bữa tối là khoảng 15 - 25 gram.
Luôn đảm bảo đủ nước: Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, uống nhiều nước thúc đẩy quá trình giảm cân và duy trì vóc dáng hiệu quả hơn. Hãy đảm bảo uống đủ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, buổi tối sau khi ăn bạn cũng nên uống nước song uống lượng vừa phải để tránh buồn vệ sinh khi ngủ.
Chế độ ăn không tinh bột có tốt?
Được biết, để giảm cân hiện nhiều người đang cắt tinh bột để giảm cân, đây là quan điểm hoàn toàn sai lầm. Carbohydrat, thành phần chính của các thức ăn tinh bột, đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể. Thời xưa, khi thực phẩm khan hiếm, cơm là nguồn năng lượng chính.
Một người trưởng thành có thể ăn 3-4 bát cơm một bữa nhưng ít bị thừa cân, béo phì hay mắc các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. Còn hiện nay, dù con người cố gắng giảm lượng tinh bột nhưng các bệnh rối loạn chuyển hoá vẫn gia tăng.
Vấn đề ở chỗ mọi người ít vận động, ăn nhiều chất đạm, chất béo, khiến dư thừa mỡ, gây thừa cân, béo phì. Nhiều người có thói quen ăn cơm vào ban ngày nhưng lại cắt giảm, thậm chí không ăn tinh bột vào buổi tối vì sợ tăng cân, điều này là thiếu chính xác.
Tinh bột, đạm và chất béo là các chất sinh năng lượng, do đó việc nạp không đủ tinh bột có thể gây suy nhược, ảnh hưởng tới trí nhớ cũng như năng suất công việc.
Trên thực tế, các bữa ăn tối không chỉ cung cấp năng lượng mà còn giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Ngoài ra, việc nạp tinh bột vào buổi tối cũng rất có ích với những trường hợp có nguy cơ hạ đường huyết.
Ăn rau trước bữa cơm có giúp giảm cân: Ăn rau trước bữa cơm sẽ giúp kích thích hệ tiêu hóa hoạt động. Nhưng cái sự hoạt động này không quá nặng nề mà diễn ra nhẹ nhàng, êm ái bởi rau vốn nhiều chất xơ, và không quá khô cứng.
Việc ta ngay lập tức ăn cơm, thịt... ngay lúc đầu sẽ khiến niêm mạc dạ dày phải tiết nhiều dịch vị tiêu hóa các thức ăn khô, cứng - dễ dẫn đến việc đau dạ dày. Do đó, thói quen ăn rau trước sẽ có lợi cho hệ tiêu hóa cũng như cách cơ thể ta hấp thụ thức ăn.
Tiếp đến, việc lấp đầy chiếc bụng rỗng với rau sẽ khiến ta nhanh chóng cảm thấy no bụng, không muốn ăn nhiều hơn sau đó.
Từ đây, ta có thể kiểm soát được hàm lượng đường, hàm lượng chất béo... có trong thức ăn một cách tốt hơn. Ví dụ như ăn rau trước, ta sẽ ăn ít cơm hơn, thịt cũng ăn ít hơn... điều này thực sự hiệu quả với những người muốn giảm cân hay có bệnh lý đái tháo đường.
Để có cân nặng như mong muốn, những người muốn giảm cân cần kiên trì thực hiện chế độ ăn và tập luyện trong vòng 6 tháng. Đầu tiên là áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, nhiều muối như các đồ xào, rán, thức ăn chế biến sẵn, thay vào đó là các món luộc, hấp. Không nên ăn tối muộn.
Cần duy trì lối sống lành mạnh, tích cực hoạt động, chọn những môn dễ như đi bộ, chạy bộ, đặc biệt là chạy bộ tại chỗ. Thay vì chạy trên máy hay di chuyển ngoài trời, bạn có thể vận động ngay tại vị trí đứng với các kỹ thuật giống như chạy bộ thông thường, làm sao đặt mục tiêu năng lượng đầu vào ít hơn tổng tiêu hao.
Chế độ ăn uống hạn chế ung thư
Hiện nay tỷ lệ người mắc ung thư đang gia tăng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có việc ăn uống không khoa học.
Theo các chuyên gia, một mô hình ăn uống lành mạnh bao gồm thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác. Thực phẩm không chứa nhiều calo và giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh. Đa dạng loại rau quả xanh đậm, đỏ và cam. Các loại đậu giàu chất xơ. Ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì, mì ống, và gạo lứt.
Người dân cần hạn chế một số loại thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn và thịt cừu. Các loại thịt đã qua chế biến như thịt xông khói, xúc xích thịt nguội. Đồ uống chứa nhiều đường như nước ngọt, đồ uống thể thao và đồ uống trái cây. Thực phẩm chế biến sẵn và các sản phẩm ngũ cốc tinh chế.
Lời khuyên cho một mô hình ăn uống lành mạnh theo chuyên gia y tế cần bổ sung các món ăn với các loại rau và trái cây màu sắc, đậu và ngũ cốc nguyên hạt. Chọn cá, thịt gia cầm hoặc đậu làm nguồn cung cấp protein chính thay vì thịt đỏ hoặc thịt chế biến sẵn.
Nếu tiêu thụ thịt đỏ hoặc thịt đã qua chế biến, nên sử dụng khẩu phần nhỏ hơn. Chế biến các loại thịt gia cầm và cá bằng cách hấp hoặc luộc, tránh chiên hoặc nướng.
Tăng cường ăn đồ ăn tự chế biến thay vì “ăn hàng”, tiêu thụ nhiều rau, trái cây nguyên quả và các loại thực phẩm ít calo thay vì thực phẩm nhiều calo như khoai tây chiên kem, bánh rán và đồ ngọt khác.
Các nhà hàng thường phục vụ các phần ăn lớn, nhưng bạn không nhất thiết phải ăn hết khẩu phần và có thể lựa chọn mang đồ ăn còn lại về để sử dụng cho những bữa ăn tiếp theo.
Sử dụng đĩa đựng đồ ăn và bát ăn kích thước nhỏ hơn cho những thực phẩm có calo lớn hơn. Chú ý tới bảng thành phần được in trên bao bì của từng sản phẩm. Hạn chế sử dụng nước sốt kem, các loại nước sốt nhiều muối và phụ gia.