Sáng 3/1, Tòa án nhân dân (TAND) TP Hà Nội đưa 38 bị cáo trong đại án kit test Việt Á ra xét xử. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 20 ngày. Hội đồng xét xử gồm 5 người do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa.
Khoảng 7h, những bị cáo đầu tiên được đưa tới tòa.
Ông Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Hải Dương) đến tòa bằng xe chuyên dụng lúc 7h20. Theo cáo trạng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn là người đứng đầu Tỉnh ủy để chỉ đạo, can thiệp giúp đỡ Công ty Việt Á.
Cụ thể, ông Thăng bị cáo buộc chỉ đạo UBND tỉnh và các cơ quan chức năng liên quan ký hợp đồng để sử dụng kit test và các thiết bị, vật tư y tế khác của Việt Á mà không khảo sát, lựa chọn các đơn vị cung cấp có đủ năng lực, kinh nghiệm và có giá bán thấp hơn.
Cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh bị đưa ra xét xử về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Theo cáo trạng, từ ngày 11/11/2020 đổ về trước, ông Chu Ngọc Anh với tư cách là Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ biết Công ty Việt Á quản lý, khai thác và sử dụng kết quả nghiên cứu đề tài test xét nghiệm Covid-19, được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, đưa vào sản xuất thương mại là không đúng quy định pháp luật, xâm hại quyền sở hữu, quản lý tài sản của Nhà nước.
Tuy nhiên, ông Ngọc Anh không thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý theo Luật Khoa học và Công nghệ, không thực hiện xử lý kết quả đề tài nghiên cứu.
Theo Bộ Công an, ông Chu Ngọc Anh cũng được Phan Quốc Việt (Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Việt Á) "cảm ơn" 200.000 USD.
Trong vụ án này, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị truy tố, xét xử về tội Nhận hối lộ, với số tiền 2,25 triệu USD.
Theo cáo trạng, ông Long biết Việt từ năm 2017. Khi Công ty Việt Á được tham gia phối hợp nghiên cứu Đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm, Việt đã tìm đến ông Long, nhờ giúp đỡ cho Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành để sản xuất, tiêu thụ.
Sau đó, cựu Bộ trưởng giao thư ký là Nguyễn Huỳnh làm đầu mối liên hệ để giúp Việt Á; trực tiếp can thiệp, chỉ đạo thư ký tác động theo mong muốn của Phan Quốc Việt. Những can thiệp trên đã giúp Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá (với giá đã bị nâng khống), không bị rút đăng ký lưu hành sau kiểm tra giá hiệp thương, phân bổ, thanh toán tiền kit xét nghiệm, tiêu thụ kit test trái quy định.
Bị cáo Phan Quốc Việt (43 tuổi, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á), chủ mưu vụ án, bị xét xử về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ.
Theo cáo trạng, đầu năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh, Phan Quốc Việt biết chủ trương nghiên cứu sinh phẩm phục vụ phòng chống dịch nên xin cùng tham gia đề án. Ngay sau khi được chuyển giao quy trình nghiên cứu kit xét nghiệm, Việt giao cấp dưới tiếp tục phát triển để sản xuất, rồi xin cấp phép lưu hành, kinh doanh thương mại.
Để được tham gia nghiên cứu, cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm, hiệp thương giá, Tổng Giám đốc Việt Á đã đưa hối lộ 106 tỷ đồng, theo cáo buộc của VKS. Trong số này, có 3 triệu USD và 4 tỷ đồng (tổng 82 tỷ đồng) chi cho 6 quan chức.
Trong ảnh là bị cáo Nguyễn Nam Liên (Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế). Ông Liên bị cáo buộc nhận 100.000 USD từ Phan Quốc Việt.
Bị cáo Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ) bị cáo buộc nhận 50.000 USD từ Tổng Giám đốc Việt Á.
Các bị cáo còn lại bị đưa ra xét xử về các tội Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.
Có tổng cộng hơn 70 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo và Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á.
Phiên tòa được thắt chặt an ninh. Những thiết bị điện tử liên lạc như điện thoại đều bị buộc phải để ngoài phòng xét xử.