Sáng nay (5-1), phiên tòa xét xử Phan Quốc Việt (Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Việt Á) cùng 37 bị cáo, trong đó có 2 cựu Bộ trưởng tiếp diễn với phần thẩm vấn của Viện Kiểm sát và các luật sư.
Đưa hối lộ hàng triệu USD nhưng chỉ thông qua người khác
Thẩm vấn bị cáo Phan Quốc Việt, đại diện VKS đặt câu hỏi: Vì sao bị cáo nhờ bị cáo Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) nhiều việc, chi nhiều tiền cho ông Long, nhưng không trực tiếp làm việc với ông Long mà lại phải thông qua bị cáo Huỳnh?
Trả lời, bị cáo Phan Quốc Việt trình bày: Trước đó, bị cáo có cuộc gặp giữa ông Long và ông Nguyễn Huỳnh (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế). Tại cuộc gặp đó, ông Long thống nhất với bị cáo, mọi việc có gì cứ trao đổi qua ông Huỳnh.
Giải thích việc này, bị cáo Phan Quốc Việt cho rằng vì “lý do nhạy cảm”. Bị đại diện VKS truy vấn và công bố bút lục lời khai của Việt tại CQĐT về việc bị cáo biết giữa ông Nguyễn Thanh Long và một lãnh đạo cũ của Bộ Y tế có mâu thuẫn với nhau, vì vậy, ông Long và ông Huỳnh dặn bị cáo, mọi việc đều thông qua ông Huỳnh để “giữ tiếng” cho ông Long thì Việt thừa nhận lời khai này.
Theo cáo trạng, ông chủ Việt Á đã hối lộ cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long tổng cộng 2,25 triệu USD, tương đương hơn 51 tỷ đồng.
Tại toà, ông chủ Việt Á cũng trình bày đã nhận thức hành vi của mình là sai phạm. Chủ tịch Việt Á xác nhận Đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm là tài sản của Nhà nước vì dùng kinh phí Nhà nước để thực hiện.
Trong các lần đưa tiền “hoa hồng” cho các CDC, Việt đều không thỏa thuận trước. Chỉ khi thanh toán tiền mới tính toán trích lại tiền hoa hồng từ 5- 20%, tùy khách hàng.
Cách tính hoa hồng dựa trên giá trị hợp đồng, đóng góp của đơn vị trong phòng chống dịch, chủng loại hàng hóa… Việc đưa tiền không được thỏa thuận trước, chỉ chi vào thời điểm thanh toán tiền hàng.
Về số tiền đã đưa cho ông Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN), Phan Quốc Việt vẫn khẳng định là 50.000 USD, dù bị cáo Tạc chỉ thừa nhận cầm 100 triệu đồng từ Việt.
Đối với quan hệ với ông Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH&CN), Việt xác định không có thỏa thuận ăn chia, tiến hành công việc chỉ là do ông Hùng nhờ.
Cũng trong phiên xử sáng nay, kế toán và thủ quỹ của Công ty Việt Á đã khai số tiền hàng chục tỷ đồng chi phần trăm cho CDC các địa phương.
Bị cáo Phan Tôn Noel Thảo (kế toán Công ty Việt Á) nói rõ, việc này thực chất là tính theo số tiền. Khi Phan Quốc Việt thông báo thì Thảo thống kê, lập bảng chi để Việt duyệt chi. Việc này đã được thống nhất, do Việt chỉ đạo từ trước.
Còn Hồ Thị Thanh Thảo (thủ quỹ Công ty Việt Á) khai rằng, bản thân không nắm được các đơn vị mà doanh nghiệp chi tiền vì bị cáo chỉ chi theo chỉ đạo. Bị cáo Thanh Thảo thừa nhận năm 2020 – 2021 đã giúp Phan Quốc Việt đưa hối lộ hơn 34 tỷ đồng, khi Noel Thảo thông báo thì bị cáo này chuyển tiền.
Ông chủ Việt Á “không nhớ hết” khối tài sản
Trước đó, trả lời thẩm vấn của HĐXX về khối tài sản bị kê biên, phong tỏa, Phan Quốc Việt nói: “Không nhớ hết”. Khi bị nhắc nhở, bị cáo Việt xác nhận có 3 tài khoản ngân hàng, 55 sổ tiết kiệm đứng tên mình với tổng số tiền hơn 321 tỷ đồng bị phong toả.
Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng phong toả 52 sổ tiết kiệm đứng tên mẹ bị cáo Việt (tổng số tiền 142 tỷ đồng) và 2 sổ tiết kiệm đứng tên con bị cáo (trị giá 20 tỷ đồng).
Trình bày về 52 sổ tiết kiệm đứng tên mẹ mình, Phan Quốc Việt cho hay, đây là số tiền mà bị cáo trả nợ cho mẹ. Trước câu hỏi của HĐXX về cơ sở nào để xác định số tiền 142 tỷ đồng trong các sổ tiết kiệm là của mẹ bị cáo, ông chủ Việt Á khẳng định, quá trình làm ăn, nhiều lần bị cáo phải vay tiền gia đình. Số tiền mẹ bị cáo có được có thể do vay bạn bè và các nguồn khác. Đối với số tiền trong 2 sổ tiết kiệm của con, Phan Quốc Việt thừa nhận đây là tiền của mình. Số tiền này Việt có được từ nhiều hoạt động khác nhau.
HĐXX đã triệu tập mẹ của bị cáo Việt nhưng người này không có mặt tại tòa.
Đối với những tài sản bị kê biên, phong toả, Phan Quốc Việt khẳng định sẽ dùng để khắc phục hậu quả.
Trong số các tài sản mà CQĐT kê biên của bị cáo Phan Quốc Việt có 16 bất động sản ở số 9 Mạc Đĩnh Chi, phường Bến Nghé, Quận 1, TPHCM, nhưng bị cáo nói đây là tài sản của ông H.N.L (bạn thân của bị cáo).
Để giúp bạn "đảo nợ", Việt đồng ý đứng tên mua lại 16 bất động sản trên rồi sau đó lại mang thế chấp ngân hàng để vay tiền giúp bạn. Tại tòa, ông H.N.L. thừa nhận việc bị cáo Việt đã đứng tên 16 bất động sản để giúp ông dùng các bất động sản này thế chấp ngân hàng vay hơn 800 tỷ đồng.
Có mặt tại tòa, đại diện ngân hàng đề nghị được phát mãi 16 bất động sản trên để thu nợ gốc và lãi (tính đến tháng 12/2023 là 853 tỷ đồng).
Tại phiên tòa, HĐXX yêu cầu những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án nêu mong muốn để được xem xét.
Bà K.O., vợ bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH-CN) cho biết, chồng bà đã nhận thức được sai phạm và gia đình nộp khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án và còn nộp thêm 50 triệu đồng nên mong muốn HĐXX xem xét đây là tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo Hùng.
Ngoài ra, bà O. mong muốn được gỡ bỏ phong toả 8 sổ tiết kiệm của 2 vợ chồng do đang phải nuôi 2 con học đại học và mẹ chồng tuổi cao.
Theo bà Nguyễn Thị M.P. (vợ cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh), gia đình đã nộp khắc phục hậu quả vụ án cho cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN nên mong muốn HĐXX giải toả 2 bất động sản đã bị kê biên và tài khoản ở ngân hàng.
Vợ bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ) thì cho hay, số tiền thực tế mà chồng bà phải nộp là 4,6 tỷ đồng nhưng gia đình đã nộp 4,9 tỷ đồng (thừa 300 triệu đồng) nên mong muốn được lấy số tiền thừa.
Ngoài ra, người thân, người đại diện của nhiều bị cáo khác cũng bày tỏ mong muốn được giải toả các tài khoản ngân hàng, sổ tiết kiệm, giao dịch bất động sản... bị phong toả trong quá trình điều tra.