Dị vật đường thở là một tình huống cấp cứu thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ.

Bác sĩ Đoàn Thị Thanh Hồng - khoa hô hấp 1, Bệnh viện Nhi đồng 2 - cho biết dị vật đường thở là một tình huống cấp cứu thường gặp ở trẻ em.

Đặc biệt có nguy cơ đe dọa đến tính mạng do dị vật làm tắc nghẽn đường thở, dẫn đến thiếu oxy.

Hóc dị vật đường thở ở trẻ thường gặp là các loại hạt (hạt dưa, hạt hướng dương, hạt điều,…), hay một số loại thực phẩm khác, hoặc các mảnh đồ chơi nhỏ.

Theo bác sĩ Hồng, khi trẻ bị hóc dị vật sẽ có những biểu hiện như ho sặc sụa dữ dội, khó thở.

Một số trẻ có biểu hiện hoảng loạn hoặc ra dấu hiệu bị nghẹn ở cổ đối với trẻ lớn. Nếu dị vật gây tắc nghẽn hoàn toàn đường thở, trẻ sẽ có biểu hiện suy hô hấp, tím tái, ngưng tim.

Hầu hết các trường hợp bệnh nhi khi đưa đến bệnh viện đều được cứu chữa thành công. Tuy nhiên, việc xử trí ngay khi phát hiện trẻ bị hóc dị vật rất cần được phụ huynh quan tâm.

Phụ huynh cần thực hiện đúng các bước ban đầu khi trẻ mắc dị vật, hạn chế thao tác sai có thể gây nguy hiểm tính mạng và nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện.

Dưới đây là một số thao tác ban đầu sơ cứu khi trẻ mắc dị vật đường thở.

Đối với trẻ dưới 2 tuổi:

Phụ huynh cần đặt trẻ nằm sấp đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái.

Dùng ngón trỏ và ngón giữa trái đẩy cằm trẻ lên cho cổ trẻ ưỡn tránh gập đường thở. Sau đó dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ (ở khoảng giữa hai bả vai).

Nếu thấy trẻ còn khó thở, tím tái thì lật ngửa trẻ sang tay phải và dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 xương ức 5 cái.

Tiếp tục luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho đến khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc thấy trẻ khóc được.

Đối với trẻ trên 2 tuổi: Thủ thuật Heimlich

Phụ huynh cần chọn tư thế ngồi hoặc đứng phía sau người trẻ sao cho thuận tiện vòng hai tay qua người trẻ.

Bàn tay trái tạo thành nắm đấm, đặt ngay thượng vị, dưới mũi ức phía trước ngực và bàn tay phải ôm lấy nắm đấm.

Ấn mạnh từ trước ra sau và từ dưới lên trên cho đến khi dị vật ra ngoài.

Bác sĩ Hồng khuyến cáo thêm: "Sau khi thực hiện các thao tác này, phụ huynh vẫn nên đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám dù trẻ đã nôn ra dị vật.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng khuyến cáo gia đình không nên để trẻ đùa giỡn, quấy khóc trong lúc ăn hoặc cho ăn các loại hạt, đồ chơi có kích thước nhỏ. Tránh tình trạng trẻ cho vào miệng và gặp phải sự cố đáng tiếc tương tự.

Xử trí và đề phòng hóc dị vật đường thở

Trẻ em thường có thói quen đưa các vật cầm ở tay vào miệng hay người lớn quen ngậm một số dụng cụ nhỏ khi làm việc… là những nguyên nhân thường gặp khiến cho dị vật rơi vào đường thở.