Sáng 8/1, phiên xét xử đại án Việt Á chuyển sang phần tranh luận, đại diện Viện kiểm sát công bố bản luận tội, đồng thời đề nghị mức án đối với 2 cựu Bộ trưởng cùng 36 bị cáo.

Đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á) mức án 15-16 năm tù về tội Đưa hối lộ; 15-16 năm tù về tội Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hình phạt 30 năm tù. 

Bị cáo Vũ Đình Hiệp (Phó Tổng giám đốc Công ty Việt Á) bị đề nghị mức án 8-9 năm tù về tội Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; 8-9 năm tù về tội Đưa hối lộ. Tổng hình phạt 16-18 năm tù.

Đối với nhóm bị cáo bị truy tố tội Nhận hối lộ, đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) mức án 19-20; Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương) mức án 13-14 năm tù;

Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) mức án 14 -15 năm tù; Nguyễn Huỳnh (cựu Phó phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) mức án 9-10 năm tù;

Đối với tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, bị cáo Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương) bị Viện kiểm sát đề nghị mức án 5-6 năm tù; Phạm Mạnh Cường (cựu Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hải Dương) bị đề nghị mức án 5-6 năm tù.

Các bị cáo còn lại ở nhóm tội Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí; Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; bị Viện kiểm sát đề nghị mức án từ 30 tháng tù đến 15 năm tù.

"Vụ án điển hình của lợi ích nhóm"

Trước đó, đại diện Viện kiểm sát công bố bản luận tội đối với 38 bị cáo. Theo đánh giá của Viện kiểm sát, vụ án trên là điển hình của lợi ích nhóm. Các bị cáo trong vụ án đã thông đồng, cấu kết với nhau để cùng tham nhũng có hệ thống, các hành vi đã xâm phạm tính đúng đắn của nhà nước.

Khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, một bộ phận lãnh đạo ở một số bộ, ngành đã thông đồng với doanh nghiệp để hưởng lợi, gây thất thoát cho nhà nước số tiền đặc biệt lớn. Các bị cáo đã biến kit test là tài sản nhà nước thành tài sản cá nhân. 

Đại diện VKS đánh giá, bị cáo Phan Quốc Việt với vai trò chủ mưu đã cấu kết với các bị cáo khác gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Hành vi của Việt phải chịu tình tiết tăng nặng là phạm tội có tổ chức, phạm tội 2 lần trở lên.

Tuy nhiên, quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo đã thành khẩn khai báo, tác động gia đình nộp một khoản tiền, có đơn tự nguyện dùng các tài khoản đang bị kê biên để khắc phục hậu quả, quá trình công tác nhận được nhiều bằng khen, giấy khen...

Trong suốt quá trình diễn ra phiên tòa, các bị cáo đã tỏ ra thành khẩn nhận tội, lời khai cơ bản phù hợp với kết luận điều tra cũng như cáo trạng VKS truy tố.

Duy nhất tại phiên tòa, lời khai của Phan Quốc Việt và ông Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) "vênh" nhau về khoản tiền ông Tạc nhận của Việt là 50.000 USD hay 100.000 triệu đồng.

Bị cáo Phan Quốc Việt đã thừa nhận đề tài nghiên cứu chế tạo test xét nghiệm là thuộc sở hữu của nhà nước. Việc Công ty Việt Á lấy test xét nghiệm từ sản phẩm thuộc sở hữu của nhà nước thành sản phẩm thuộc sở hữu của Công ty Việt Á là vi phạm pháp luật.

Để thực hiện được những sai phạm, Phan Quốc Việt đã đưa hối lộ với tổng số tiền là 3 triệu USD (tương đương hơn 68 tỷ đồng) và 4 tỷ đồng.

Bị cáo Chu Ngọc Anh thừa nhận việc ký các quyết định giao Công ty Việt Á là đơn vị phối hợp nghiên cứu đề tài nghiên cứu chế tạo kit test Covid-19 là vi phạm pháp luật. Bị cáo bày tỏ sự hối hận, nhận lỗi trước Đảng, nhà nước và nhân dân. 

Cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định biết Phan Quốc Việt từ năm 2017 song không hề ưu ái sản phẩm kit test của Việt Á. Việc cấp phép chính thức cho kit test Việt Á là vì cái chung, nôn nóng có sản phẩm chống dịch. Dù vậy bị cáo thừa nhận đã nhận 2,25 triệu USD của Việt Á.

Cựu Bộ trưởng nói: "Tôi đã sai, tôi xin lỗi" và cho biết đã tác động gia đình khắc phục toàn bộ số tiền nhận hối lộ.

Cựu Bí thư Hải Dương Phạm Xuân Thăng khai khi dịch ở Hải Dương bùng phát, ông đưa Việt Á về hỗ trợ tỉnh chống dịch vì tin tưởng lời giới thiệu của cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long.