Thỏa thuận là kết quả nhiều tuần đối thoại và tranh luận căng thẳng giữa các nhà lập pháp thuộc 2 đảng Cộng hoà và Dân chủ tại Mỹ.
Trụ sở Quốc hội Mỹ. Ảnh: Getty.
Đáng chú ý, thoả thuận dành hơn nửa chi tiêu cho quốc phòng, với số tiền lên tới 886,3 tỷ USD, trong khi các hoạt động phi quốc phòng là 704 tỷ USD. Tổng thống Joe Biden đã ca ngợi đây là một bước tiến gần hơn đến việc ngăn chặn nguy cơ đóng cửa chính phủ và bảo vệ các ưu tiên quốc gia quan trọng.
Các cơ quan chính phủ Mỹ sẽ hết ngân sách hoạt động vào ngày 19/1 tới. Điều này đồng nghĩa với việc các nhà lập pháp Mỹ sẽ không còn nhiều thời gian để đàm phán về một thoả thuận cuối cùng ngăn không cho Chính phủ liên bang phải đóng cửa. Theo Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, dù mức chi tiêu tổng thể có thể không đáp ứng được hết yêu cầu của các bên, nhưng đây là yếu tố "thúc đẩy quá trình tiến lên phía trước".
Thỏa thuận này tách biệt với các cuộc đàm phán đang diễn ra nhằm đảm bảo nguồn tài trợ bổ sung cho Israel và Ukraine . Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, đây vẫn là vấn đề gây chia rẽ tại Mỹ và có thể gây khó khăn cho các cuộc đàm phán về ngân sách trong những tuần tới. Các thành viên đảng Cộng hòa đã cảnh báo sẽ không nhượng bộ nếu Nhà Trắng không có chính sách cứng rắn hơn nhằm ngăn dòng người di cư trái phép vào Mỹ. Chuyên gia Julia Jester tại Mỹ đánh giá:
“Đây là bước đầu tiên nhưng là bước tiến lớn để tránh việc chính phủ đóng cửa khi chỉ còn 12 ngày nữa là đến thời hạn 19/1. Các nhà lập pháp hàng đầu của đảng Dân chủ và Cộng hoà đã đạt được nhất trí về mức chi tiêu tổng thể. Điều này sẽ tạo thuận lợi cho các cuộc đàm phán tiếp theo. Tuy nhiên thoả thuận vẫn chưa được ký kết. Và một số nghị sĩ đảng Cộng hoà có thể từ chối thoả thuận do những bất đồng liên quan tới các khoản tài trợ bổ sung cho Ukraine và Israel, cũng như an ninh biên giới. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson không muốn gắn kết các vấn đề lại với nhau, nhưng chúng ta không thể nói trước điều gì và vẫn còn vài tuần khó khăn ở phía trước.”
Nếu không có ngân sách mới, Bộ Nông nghiệp, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nhà ở và phát triển đô thị, Bộ Năng lượng và Bộ Cựu chiến binh của Mỹ sẽ đóng cửa vào ngày 20/1. Ngân sách cho các lĩnh vực khác như quốc phòng cũng sẽ hết hạn vào ngày 2/2.