Tham gia thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường Quốc hội sáng nay (15/1), đại biểu đoàn Quảng Trị - ông Hà Sỹ Đồng, Uỷ viên Uỷ ban Tài chính Ngân sách, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị bảo lưu quan điểm đã phát biểu tại Kỳ họp thứ 6 khi cho rằng, sửa Luật Đất đai cần mở đường cho nguồn cung nhà ở.

Theo vị đại biểu, hiện dự thảo Luật bản mới nhất vẫn còn một số điều khoản làm kìm hãm sự phát triển của nguồn cung của thị trường nhà ở.

Về đất làm dự án nhà ở thương mại, tại điểm b, khoản 3, Điều 122 có quy định: Muốn chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại phải có quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác.

"Quy định này đặt ra một hạn chế rất khó hiểu là phải có một mét vuông đất ở trong diện tích đất dự án thì mới được làm, còn nếu không có mét vuông nào thì không được", ông Đồng nói và cho rằng, việc phân biệt giữa hai trường hợp này là không cần thiết, không mang lại lợi ích công cộng nào.

Có thể điều kiện này có thể giúp hạn chế trường hợp doanh nghiệp gom đất nông nghiệp tràn lan để làm dự án. Tuy nhiên, đây là biện pháp hạn chế ngẫu nhiên, không xuất phát từ lý lẽ hợp lý nào, giống như giải pháp chống ùn tắc giao thông cấm xe biển chẵn đi vào ngày lẻ và cấm xe biển lẻ đi vào ngày chẵn.

Về thế chấp quyền thuê đất trả tiền hằng năm, ông Đồng đề nghị Quốc hội cân nhắc về việc quy định cho phép doanh nghiệp được phép thế chấp quyền thuê đất trả tiền hằng năm. Ông nói rằng, các dự thảo trước đã cho phép quyền thế chấp quyền thuê đất trả tiền hằng năm. Điều này giúp các doanh nghiệp có thể huy động được vốn trong giai đoạn đầu để thực hiện dự án sản xuất - kinh doanh.

Nhưng, dự thảo lần này đã bỏ đi quy định đó, chỉ quy định quyền được bán, chuyển nhượng quyền thuê và quyền thế chấp tài sản trên đất.

Sửa Luật Đất đai cần mở đường cho nguồn cung nhà ở.

ĐBQH Hà Sỹ Đồng, Uỷ viên Uỷ ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội

"Quy định trên cùng với việc giảm rất nhiều trường hợp được thuê đất trả tiền một lần sẽ khiến các doanh nghiệp khó huy động được vốn tín dụng để xây dựng nhà xưởng, hạ tầng", vị đại biểu nói.

Có thể có ý kiến cho rằng việc thế chấp quyền thuê đất trả tiền hằng năm là không khả thi, vì các tổ chức tín dụng sẽ khó đồng ý loại tài sản thế chấp này. Tuy nhiên, theo đại biểu, đây là việc của tổ chức tín dụng và khách hàng, là vấn đề của thị trường, luật không nên quy định "cứng" là không cho phép.

Nêu giải pháp hạn chế doanh nghiệp “ôm” đất nông nghiệp rồi làm dự án tràn lan, đại biểu đoàn Quảng Trị cho rằng, cần xử lý bằng các công cụ về quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng; bằng việc định giá đất chính xác nhằm thu lại địa tô chênh lệch khi chuyển mục đích sử dụng đất.

Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường sáng 15/1

Người dân sẽ không có động lực để kê khai thấp giá chuyển nhượng đất để giảm thuế nữa. Hệ quả là giá trên hợp đồng sẽ là giá thật. Nhà nước dựa vào giá trên hợp đồng để xây dựng bảng giá cho các năm sau thì giá sẽ sát thực tế.

Tuy nhiên, theo ông Đồng, điều này lại quy định 2 trường hợp: chuyển nhượng bất động sản và chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Trên thực tế thì việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn liền với tài sản trên đất khá phổ biến.

"Tuy nhiên, điều băn khoăn, lo ngại là việc các bên liệu có cần phải tách riêng phần nào là giá trị quyền sử dụng đất, phần nào là giá trị tài sản trên đất không? Liệu có thể dẫn đến tranh luận giữa cơ quan thuế và người dân về việc đâu là hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất thuần tuý, đâu là hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn liền với tài sản trên đất không?", đại biểu nêu vấn đề.

Vì vậy, đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu quy định rõ hơn đối với các trường hợp như sau: hợp đồng chuyển nhượng bất động sản chỉ có quyền sử dụng đất thì áp dụng bảng giá; hợp đồng chuyển nhượng bất động sản có cả quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất thì cho phép các bên tách riêng phần giá trị quyền sử dụng đất và phần giá trị tài sản trên đất.

Trao đổi với PV báo Đầu tư Chứng khoán bên hành lang Quốc hội sáng 15/1, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) cũng đồng tình với quan điểm không nên quy định phải có quyền sử dụng đất ở mới được làm dự án nhà ở thương mại.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) - Ảnh: M.Minh

Theo đại biểu, Khoản 1 điểm b Điều 127 quy định "Đối với trường hợp đang có quyền sử dụng đất chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại nếu có đất ở hoặc đất ở và đất khác" còn nhiều bất cập.

"Đất ở là bao nhiêu, người ta có 1 m2 đất ở cũng được làm dự án nhà ở thương mại hay sao?", ông Hoà nêu quan điểm.

Theo đại biểu, hiện nay, Nhà nước đang có quyền định đoạt và phương pháp định giá đất theo cơ chế thị trường. Cho nên, nhà đầu tư muốn thành lập nhà ở thương mại kết hợp với sản xuất, kinh doanh thì chúng ta nên đồng tình. Việc kết hợp sản xuất, kinh doanh với nhà ở thương mại, tôi nghĩ rất phù hợp.

Nhiều trường hợp đất đã nằm trong khu quy hoạch được phép xây dựng nhà ở thương mại, kết hợp với nhà ở hỗn hợp, diện tích đến vài ha nhưng không đủ điều kiện kia, chúng ta không cho phép làm. Trong khi đó có những trường hợp chỉ cần có 1m2 đất ở được thực hiện thì lại được phép. Như vậy là bất hợp lý.

"Tôi đề nghị phải xem xét lại, nên cho phép những trường hợp này được chuyển mục đích sử dụng sử dụng đất và nhà đất tính thuế theo giá thị trường hiện nay, đảm bảo hài hòa và xây dựng cơ sở hạ tầng", ông Hoà đề nghị.