Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại sự kiện vận động tranh cử ở bang New Hampshire ngày 19-1 - Ảnh: AFP
Theo báo Hill, ngày 19-1, Thượng nghị sĩ Ted Cruz và Lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Steve Scalise dẫn đầu 179 nghị sĩ Đảng Cộng hòa nộp lên Tòa tối cao liên bang Mỹ bản ý kiến của bên thứ ba (amicus brief) bênh vực cựu tổng thống Donald Trump trong vụ Tòa án bang Colorado cấm ông này ứng cử tổng thống.
Amicus brief là loại văn bản pháp lý được cá nhân hoặc tổ chức không liên quan đến vụ kiện nộp cho tòa án. Văn bản này thường thể hiện quan điểm của bên soạn thảo đối với vụ kiện, qua đó cung cấp thông tin hữu ích và có thể tác động đến quyết định của tòa án.
Bản amicus brief của nhóm nghị sĩ Cộng hòa cho rằng việc Tòa án bang Colorado viện dẫn Tu chính án 14 chống lại ông Trump "xâm phạm đặc quyền của các thành viên quốc hội".
"Tòa án cấp dưới đã bỏ qua nhiều giới hạn về mặt ngữ nghĩa và cấu trúc của điều 3. Các giới hạn này được thiết kế chủ yếu nhằm đảm bảo Quốc hội kiểm soát việc thi hành và (trong trường hợp cần thiết) bác bỏ lệnh cấm nêu trong điều 3", văn bản chỉ trích.
Điều 3, Tu chính án 14 của Hiến pháp Mỹ cấm những người từng tham gia bạo loạn được phép giữ vị trí lãnh đạo tại bất kỳ cơ quan dân sự hay quân sự nào ở Mỹ.
Tuy nhiên, lệnh cấm này có thể bị bác bỏ nếu được sự chấp thuận của hai phần ba thành viên Thượng viện và Hạ viện.
Trong bản thông tin báo chí của mình, ông Scalise khẳng định Tòa án bang Colorado "không có thẩm quyền cấm ông Trump tham gia cuộc bầu cử tổng thống năm 2024".
Lãnh đạo phe đa số Hạ viện nêu: "Bằng việc tước đi quyền lựa chọn của người dân, Tòa án bang Colorado đang tạo ra tiền lệ nguy hiểm và làm xói mòn ý chí của người dân Mỹ...
Tôi kêu gọi Tòa án tối cao cân nhắc kỹ lưỡng những luận điểm của chúng tôi và bác bỏ quyết định thảm họa trên".
Ngày 19-12-2023, Tòa án bang Colorado ra phán quyết lịch sử, tuyên ông Trump không đủ tư cách làm ứng viên tổng thống.
Cơ quan này cho rằng những phát ngôn của ông Trump trước và trong vụ bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội hôm 6-1-2021 là bằng chứng cho thấy ông đã tham gia vào vụ việc trên.
Phán quyết của tòa Colorado nhanh chóng vấp phải sự phản đối kịch liệt của ông Trump và các thành viên Đảng Cộng hòa.
Ngày 5-1, Tòa án Tối cao Mỹ đồng ý xử phúc thẩm vụ ông Trump kháng cáo quyết định trên của Tòa Colorado.
Kết quả của phiên tòa phúc thẩm có thể ảnh hưởng sâu sắc đến chiến dịch tranh cử của ông Trump - ứng viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa. Do đó, một bộ phận lớn thành viên đảng này đang ra sức vận động vì quyền lợi cựu tổng thống.
Được đồng minh của đối thủ ủng hộ, ông Trump thuận lợi tại New HampshireLà đồng minh của bà Nikki Haley, nhưng thượng nghị sĩ Tim Scott quyết định ủng hộ ông Donald Trump làm đại diện cho Đảng Cộng hòa tại cuộc bầu cử Mỹ 2024.