Loạt dự án được UBND TP HCM giới thiệu tại "Hội nghị xúc tiến đầu tư vì phát triển tăng trưởng xanh TP HCM" tổ chức vào chiều 24/1. Cụ thể, thành phố mời gọi nhà đầu tư tham gia vào 6 dự án về nghiên cứu phát triển, sản xuất điện tử, vi mạch bán dẫn, công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao và trung tâm dữ liệu.

Với hạ tầng xanh, có 4 dự án nhà máy xử lý nước thải cùng nhiều dự án cải tạo kênh rạch, nâng cấp và xây mới cầu, đường, chung cư được mời gọi. Đặc biệt, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi nhấn mạnh 2 dự án hàng đầu và cần sự quan tâm của các nhà đầu tư và chuyên gia là: Dự án quản lý ngập nước tại TP Thủ Đức và Dự án Chương trình carbon thấp.

Trong đó, quản lý ngập là một dự án lớn, cấp thiết, tiền đề để nhân rộng. Chỉ riêng giai đoạn 1 đã gồm 3 hợp phần, với nhiều hạng mục cần triển khai như: xây dựng hệ thống thông tin lũ lụt, nhà máy xử lý nước thải công suất 80.000 m3/ngày, 30 km kênh lộ thiên và hệ thống ống ngầm, cùng nhiều công việc khác.

Ông Mãi cho biết TP HCM là một trong 10 thành phố trên thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Theo nghiên cứu của Viện Môi trường -Tài nguyên (Đại học Quốc gia TP HCM), trung bình mỗi năm, tổng phát thải khí nhà kính trên địa bàn hơn 60 triệu tấn CO2.

Trong đó, 3 nguồn thải chính là hoạt động công nghiệp (gần 20 triệu tấn CO2), giao thông (hơn 13 triệu tấn CO2), còn lại là sinh hoạt và các hoạt động khác. Nơi đây cũng đang đối mặt trước những ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thiếu hụt nguồn lực và khó khăn kinh tế.

Do đó, đầu tàu kinh tế đất nước chọn tăng trưởng xanh là chiến lược phát triển, đặt ra mục tiêu giảm phát thải 10% vào năm 2030. Bà Carolyn Turk, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đánh giá mục tiêu này là "tham vọng, nhưng có thể thực hiện được với chiến lược phù hợp".

Ông Đoàn Mạnh Thắng , Giám đốc ngành nước và Quy hoạch - Haskoningdhv Việt Nam, Liên danh Tư vấn lập Quy hoạch của TP HCM cho biết Liên danh Tư vấn này đang xác định kịch bản phát triển kinh tế khả thi của thành phố là tăng trưởng GDP bình quân 8,3% mỗi năm giai đoạn 2021-2030, với quy mô dân số gồm cả tạm trú gần 12 triệu người đến 2030.

Điều này đòi hỏi việc đầu tư phải tương ứng, ước tính cần 316 tỷ USD đến 2030, với 25% vốn ngân sách, để phát triển kinh tế - xã hội gắn với xanh, bền vững. Ông Thắng khuyến nghị ưu tiên đầu tư công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ tài chính, du lịch, logistics và bán lẻ hiện đại.

Ông Trương Minh Huy Vũ, Phó Viện Trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM cho rằng nếu không thúc đẩy mạnh mẽ các dự án theo tiêu chí xanh và kỹ thuật số "không thể nào đạt được phương án tăng trưởng 8,3% giai đoạn 2021-2030" trong kịch bản của Liên danh Tư vấn.

Phản hồi kêu gọi, nhiều tổ chức quốc tế và doanh nghiệp bày tỏ quan tâm và đóng góp ý tưởng, khuyến nghị. World Bank ước tính TP HCM thiệt hại kinh tế 250 triệu USD mỗi năm vì ngập và có thể tăng lên mức trên 300 triệu USD. "Chúng ta cần bảo vệ sự phát triển kinh tế của thành phố bằng cách quản lý ngập tốt", bà Carolyn Turk nói.

Cùng với đó, bà cho rằng TP HCM còn có thách thức về tài chính cho chuỗi cung ứng xanh, nâng cấp các tài sản để đạt chỉ tiêu về hiệu quả năng lượng, hiệu suất vận hành nhằm giữ chân và thu hút các nhà đầu tư. Đồng hành với địa phương thông qua nhóm công tác chung 2 năm qua, World Bank cam kết tiếp tục hỗ trợ TP HCM phát triển các nguồn tài trợ và thị trường tín chỉ carbon.

Văn phòng hợp tác Thụy Sĩ tại Việt Nam, Invest International Hà Lan cũng bày tỏ quan tâm và mong chờ phối hợp chặt chẽ hơn với địa phương. Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) muốn hợp tác phát triển TOD (Transit Oriented Development) tức mô hình đô thị khu vực lân cận của các nhà ga metro đã được Nghị quyết 98 cho phép thí điểm tại TP HCM.

Trong khi đó, Samsung Electronics HCMC CE Complex (SEHC) muốn tìm hiểu thêm cơ hội đầu tư điện mặt trời áp mái sau khi đã lắp pin mặt trời cho nhà máy của họ tại Khu công nghệ cao TP HCM (SHTP). "Chúng tôi kiến nghị Thành phố có những dự án điện mặt trời mái nhà quy mô lớn để hợp tác và có những hướng dẫn chính sách cụ thể hơn trong lĩnh vực này để tham gia", đại diện doanh nghiệp này nói.

Công ty công nghệ năng lượng Alena muốn được phát triển hệ thống trạm đổi pin xe điện sạc bằng năng lượng mặt trời. "Chúng tôi đề xuất có cơ chế bố trí mặt bằng để đầu tư hệ thống đổi pin với mỗi trạm quy mô chỉ bằng một máy bán nước ngọt tự động", ông Phan Ngọc Ánh, Giám đốc công ty nêu.

Theo ông Ánh, nếu chuyển đổi được 10.000 xe máy xăng sang điện thì giảm phát thải được 6.250 tấn CO2 mỗi năm. Ngoài ra, tổng hợp dữ liệu điện sạch có thể dùng để đăng ký và phát hành chứng chỉ năng lượng tái tạo (REC hoặc CO2) đối với phần điện mặt trời mái nhà và phần điện sử dụng cho xe máy.

Chủ tịch UBND TP HCM cho biết sẽ hoàn thiện Khung chiến lược tăng trưởng xanh đến 2030, tầm nhìn 2050 để cập nhật đầy đủ các mục tiêu, nhiệm vụ theo hướng xanh, bền vững. "Chúng tôi sẽ chọn những lĩnh vực để tiên phong đi trước, như chuyển đổi phương tiện giao thông giảm phát thải, phát triển các tòa nhà xanh, điện mặt trời áp mái, chuyển đổi năng lượng, tín chỉ carbon", ông Mãi cho biết.

Với kiến nghị của Samsung, ông Mãi đề xuất tập đoàn và Ban quản lý SHTP cùng bàn bạc khả năng thiết kế một dự án đầu tư riêng về điện mặt trời áp mái dùng cho toàn khu công nghệ cao để chủ động và tăng tính khả thi.

Viễn Thông