Luật Các tổ chức tín dụng vừa được Quốc hội thông qua cho thấy để ngăn ngừa được các hành vi thao túng ngân hàng từ một, một nhóm cổ đông lớn không chỉ đặt trọng tâm vào một quy định cụ thể mà cần phải thực hiện một gói các giải pháp từ các quy định về giới hạn tỷ lệ sở hữu cho đến các quy định về quản trị, đặc biệt là nâng cao vai trò trách nhiệm của hội đồng quản trị ngân hàng cả về trách nhiệm dân sự cũng như hình sự.

Được dư luận quan tâm nhiều nhất là quy định giảm giới hạn tỷ lệ sở hữu của cổ đông cá nhân và tổ chức là cổ đông lớn của ngân hàng, yêu cầu cập nhật danh sách cổ đông sở hữu từ 1% cổ phần trở lên. Nhiều cổ đông và nhóm cổ đông lớn sẽ phải điều chỉnh tỷ lệ sở hữu để đáp ứng yêu cầu của luật mới.

Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào các giới hạn tỷ lệ sở hữu này sẽ là không đầy đủ mà phải đặt trong tương quan các quy định về quản trị ngân hàng nói chung. Theo đó, luật mới đã mở rộng vùng xác định người có liên quan. Đối tượng có liên quan đầu tiên là mối quan hệ công ty mẹ - công ty con đã được mở rộng ra các công ty cháu so với quy định cũ. Quy định mới không chỉ dừng lại ở quan hệ về vốn mà còn xác định người có liên quan khi xem xét thẩm quyền bổ nhiệm…

Tiêu chuẩn hội đồng quản trị ngân hàng cổ phần cũng nâng lên với tối thiểu 2 thành viên độc lập, thay vì chỉ cần một như trước và hai phần ba thành viên phải là độc lập không điều hành. Cá nhân và người có liên quan của cá nhân đó hoặc những người đại diện phần vốn góp của một cổ đông là tổ chức và người có liên quan của những người này được tham gia hội đồng quản trị nhưng không được vượt quá 2 thành viên hội đồng quản trị của một tổ chức tín dụng là công ty cổ phần…

Đặc biệt, các thành viên hội đồng quản trị là chủ tịch phải chịu trách nhiệm trước đại hội cổ đông và pháp luật về thực hiện quyền và nghĩa vụ; phải phân công giải trình báo cáo việc thực hiện nhiệm vụ trước đại hội đồng cổ đông…

Có thể nói đây là những quy định ràng buộc chặt chẽ hơn khiến các cá nhân tham gia làm thành viên hội đồng quản trị các ngân hàng phải tính đến yếu tố an toàn pháp lý cho mình trước tiên khi biểu quyết thông qua các vấn đề thay vì biểu quyết chỉ theo ý chí của nhóm cổ đông mà thành viên đó đại diện vốn góp.

Đây là những điểm cơ bản về quản trị công ty mà cộng đồng nhà đầu tư nhỏ lẻ quan tâm để thực hiện quyền giám sát, quyền chất vấn và quyền bỏ phiếu trong mùa đại hội cổ đông sắp tới vì dự đoán rằng với luật mới có hiệu lực từ 1/7 tới đây nhiều ngân hàng sẽ phải bầu lại các thành viên hội đồng quản trị, kể cả khi chưa hết nhiệm kỳ, để đảm bảo các thành viên có đủ năng lực và bản lĩnh đáp ứng yêu cầu của luật mới.

Trong mục Tiêu điểm của số báo này, Đầu tư Chứng khoán sẽ cùng độc giả nhìn nhận thêm những quy định mới sẽ tác động như thế nào đến các ngân hàng và cổ phiếu ngân hàng trong thời gian tới.