Cựu lãnh đạo Đảng Tiến bước Pita Limjaroenrat và các thành viên đảng khi Tòa án Hiến pháp Thái Lan đưa ra phán quyết ngày 31-1 - Ảnh: REUTERS
Phán quyết có thể là tiền lệ cho bất kỳ lần xét lại trong tương lai cho một trong những luật khi quân nghiêm khắc nhất thế giới.
Vào tháng 5-2023, Đảng Tiến bước do ứng viên thủ tướng Thái Lan khi đó - ông Pita Limjaroenrat - lãnh đạo giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử nhờ vào nền tảng cấp tiến, bao gồm đề xuất không tưởng là sửa đổi luật khi quân.
Đề xuất sửa đổi luật này của Đảng Tiến bước làm phía bảo thủ phẫn nộ và khiến nỗ lực thành lập chính phủ của đảng này vào năm 2023 thất bại.
Vào tháng 9-2023 ông Pita đã từ chức lãnh đạo Đảng Tiến bước.
Tòa án Hiến pháp Thái Lan ngày 31-1 ra phán quyết Đảng Tiến bước phải từ bỏ kế hoạch sửa đổi luật này.
Tòa cho rằng việc sửa đổi tương đương với nỗ lực "lật đổ chính quyền dân chủ với nhà vua là nguyên thủ quốc gia", và do đó vi phạm hiến pháp Thái Lan.
Mặc dù tòa án không có thẩm quyền đưa ra hình phạt đối với Đảng Tiến bước, nhưng một số chính trị gia Thái Lan đề xuất các nỗ lực pháp lý nhằm giải tán đảng và các lệnh cấm chính trị đối với lãnh đạo của đảng này vì lập trường của họ đối với luật khi quân.
Phản ứng với phán quyết của tòa, các lãnh đạo Đảng Tiến bước ngày 31-1 khẳng định việc họ theo đuổi việc sửa đổi luật xúc phạm hoàng gia không phải là một nỗ lực nhằm lật đổ chế độ quân chủ.
"Phán quyết sẽ không những ảnh hưởng đến Đảng Tiến bước, mà còn ảnh hưởng đến dân chủ và tự do cho tất cả người dân Thái", Hãng tin Reuters dẫn lời lãnh đạo Chaithawat Tulathon của đảng.
Theo báo Bangkok Post, Luật khi quân - mục 112 của Bộ luật hình sự Thái Lan - quy định phạt tù từ 3-15 năm đối với mỗi hành vi xúc phạm nhà vua, hoàng hậu, người thừa kế ngai vàng hoặc người nhiếp chính.
Người dân Thái Lan nào cũng có thể nộp đơn kiện tội khi quân đối với người khác, và cảnh sát có nghĩa vụ phải điều tra.
Trong những năm trở lại đây, khoảng 260 người ở Thái Lan bị truy tố vì phạm luật khi quân.
Tỉ phú Thái Pita thoát một tội, trở lại làm nghị sĩHôm nay (24-1), Tòa án Hiến pháp Thái Lan ra phán quyết cựu ứng viên thủ tướng Pita Limjaroenrat không vi phạm luật bầu cử và khôi phục tư cách nghị sĩ cho ông.