Ngày 12-1 TAND Cấp cao tại TP.HCM đã mở phiên tòa phúc thẩm xét xử hai bị cáo Trần Hoàng Khôi, cựu phó chủ tịch UBND TP Phan Thiết (Bình Thuận) và bị cáo Đỗ Ngọc Điệp, cựu chủ tịch UBND TP Phan Thiết theo kháng nghị đề nghị tăng nặng hình phạt của Viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP.HCM.
Toàn cảnh phiên tòa phúc thẩm
Cả hai bị cáo đều bị truy tố về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Tại phiên tòa sơ thẩm do TAND tỉnh Bình Thuận xét xử vào tháng 8-2020, tòa đã tuyên phạt bị cáo Trần Hoàng Khôi 4 năm tù, bị cáo Đỗ Ngọc Điệp 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Cùng bị xét xử tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, tòa sơ thẩm cũng tuyên phạt bị cáo Phạm Thanh Thái (cựu trưởng Phòng TN&MT TP Phan Thiết) 3 năm 6 tháng tù; các bị cáo là cựu chuyên viên Phòng TN&MT TP Phan Thiết Lê Hồ Khải bị phạt 3 năm tù, Lê Hoàng Anh Tân 2 năm 6 tháng tù và Nguyễn Trí 9 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Sau phiên tòa sơ thẩm, Viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP.HCM có kháng nghị cho rằng mức án tòa sơ thẩm tuyên là quá nhẹ đối với cựu chủ tịch và phó chủ tịch TP Phan Thiết, không phù hợp với quy định pháp luật.
Theo đó, Trần Hoàng Khôi, giữ chức phó chủ tịch UBND TP Phan Thiết nhiệm kỳ 2016-2021 được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai, đô thị từ tháng 9-2016. Trong thời gian trên, ông Khôi đã chỉ đạo đôn đốc và ban hành nhiều văn bản trong lĩnh vực đất đai, ký ban hành nhiều văn bản yêu cầu thực hiện đúng pháp luật về đất đai, đồng thời triển khai các văn bản do cấp trên hướng dẫn việc chuyển đổi mục đích đất ở.
Tuy nhiên, cũng trong thời gian trên, bị cáo Khôi đã buông lỏng quản lý trong việc chuyển đổi mục đích đất ở, thiếu kiểm tra nội dung mà văn bản cấp trên đã yêu cầu.
Từ năm 2016 đến 2018, ông Khôi là người ký nhiều quyết định cho chuyển đổi mục đích sang đất ở nhưng không rà soát, sàng lọc những hồ sơ cùng tên, trong một ngày chuyển nhiều thửa, mảnh trích đo bản đồ thể hiện thửa đất có để lại phần diện tích để hiến làm đường... Thậm chí có những hồ sơ cho chuyển đổi mục đích có diện tích hơn 1.000 m2 hoặc hơn 8.000 m2... nhưng ông Khôi không kiểm tra, để hồ sơ lại xem xét mà ký luôn quyết định cho chuyển đổi mục đích sang đất ở.
Trong khi đó, với ông Đỗ Ngọc Điệp (cựu chủ tịch UBND TP Phan Thiết) từ tháng 1 đến 9-2016 cũng ký nhiều quyết định cho chuyển đổi mục đích sang đất ở không đúng quy định. Hai ông Điệp và Khôi là chủ tịch, phó chủ tịch UBND TP Phan Thiết đã ký quyết định cho phép chuyển mục đích trái với kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được UBND tỉnh Bình Thuận phê duyệt.
Các bị cáo đã cố tình cho chuyển mục đích trái pháp luật 132 thửa đất với tổng diện tích hơn 170.000 m2 làm phá vỡ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của TP Phan Thiết. Hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, xâm hại trực tiếp đến trật tự quản lý đất đai, đô thị trên địa bàn TP Phan Thiết.
Đặc biệt, hành vi ấy đã làm phá vỡ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được UBND tỉnh phê duyệt, xâm hại hoạt động đúng đắn của các cơ quan nhà nước, làm giảm hiệu lực quản lý nhà nước và lòng tin của nhân dân đối với công tác quản lý đất đai, đô thị tại địa phương.
Bị cáo Đỗ Ngọc Điệp và Trần Hoàng Khôi tại phiên tòa phúc thẩm
VKSND Cấp cao nhận thấy các bị cáo có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự, có chức vụ và quyền hạn, nhưng đã cố ý thực hiện ký quyết định không đúng với kế hoạch sử dụng đất hàng năm được UBND Bình Thuận phê duyệt, dẫn đến vi phạm pháp luật. Do đó, VKSND Cấp cao cho rằng cần phải xử phạt mức án nghiêm khắc nhằm răn đe, cải tạo, giáo dục các bị cáo.
Từ những căn cứ, nhận định trên, VKSND Cấp cao tại TP.HCM quyết định kháng nghị một phần bản án hình sự sơ thẩm của TAND Bình Thuận, đề nghị TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử phúc thẩm theo hướng tăng hình phạt đối với bị cáo Trần Hoàng Khôi (án sơ thẩm tuyên 4 năm tù), tăng hình phạt và không cho hưởng án treo đối với bị cáo Đỗ Ngọc Điệp (án sơ thẩm phạt 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo).
Tại phiên tòa phúc thẩm, hai bị cáo thừa nhận tội danh và mức án như bản án sơ thẩm đã tuyên. Trong khi đó, đại diện VKS giữ nguyên quan điểm kháng nghị và đề nghị tòa tuyên phạt bị cáo Trần Hoàng Khôi từ 5-6 năm tù; bị cáo Đỗ Ngọc Điệp từ 30 tháng đến 36 tháng tù, không cho hưởng án treo.
HĐXX phúc thẩm của TAND Cấp cao tại TP.HCM cho rằng bản án sơ thẩm của TAND Bình Thuận là có căn cứ, đúng người đúng tội. Cả hai bị cáo đều có nhiều tình tiết giảm nhẹ, trong đó bị cáo Điệp là người thành khẩn khai báo, có nhiều huân huy chương, là con liệt sĩ… Do đó, không có căn cứ để chấp nhận kháng nghị.
Từ đó, tòa bác kháng nghị của VKSND Cấp cao tại TP.HCM giữ nguyên mức án sơ thẩm của TAND Bình Thuận đã tuyên trước đó.