Con đường từ đất công thành đất tư

Theo báo cáo kết luận số 2099/BC-TTCP ngày 02/12/2020 của Thanh tra Chính phủ gửi Thủ tướng, bằng hình thức hợp tác, liên kết xây dựng khách sạn, văn phòng rồi thoái vốn, gần 6.300 m2 đất công ở trung tâm Sài Gòn bị biến thành đất của tư nhân. Cụ thể, vào tháng 9 năm 2010 UBND Tp.HCM đã giao 4 cơ sở nhà đất này cho Tổng Công ty lương thực miền Nam (Vinafood 2) để lập thủ tục dự án đầu tư xây dựng dự án khách sạn, văn phòng, trung tâm thương mại với thời gian giao đất là 50 năm.

Tuy nhiên, do khó khăn về tài chính, năm 2015, Vinafood 2 có chủ trương đổi từ trực tiếp đầu tư dự án sang liên kết Công ty TNHH thương mại - quảng cáo - xây dựng địa ốc Việt Hân (Công ty Việt Hân) cùng khai thác mặt bằng.

Tháng 11/2015, Vinafood 2 đã ký hợp đồng hợp tác với Công ty Việt Hân thành lập ra Công ty TNHH - Thương mại - xây dựng - dịch vụ Việt Hân Sài Gòn (Công ty Việt Hân Sài Gòn) để triển khai dự án tại 4 khu đất trên. Công ty Việt Hân góp 640 tỷ đồng vào Công ty Việt Hân Sài Gòn (chiếm 80%), 20% còn lại tương đương 160 tỷ đồng do Vinafood 2 góp vốn bằng một phần quyền sử dụng đất 4 khu đất trên và giá trị tài sản trên đất. Tổng giá trị các khu đất được xác định là 730 tỷ.

Ngày 25/11/2015, Vinafood 2 bán 4 khu đất này cho Công ty Việt Hân Sài Gòn. Đại diện Công ty Việt Hân Sài Gòn dùng chính số tiền góp vốn điều lệ tại công ty này trả cho Vinafood 2 (570 tỷ đồng là tiền tính từ giá trị quyền sử dụng 4 khu đất sau khi trừ 160 tỷ đồng góp vốn của Vinafood 2). Sau đó, Vinafood 2 chuyển nhượng phần vốn 160 tỷ đồng tại Công ty Việt Hân Sài Gòn cho Công ty Việt Hân. Thương vụ chuyển nhượng 4 khu đất công cho tư nhân hoàn tất.

Trong khi đó, 4 lô đất này năm 2008 được UBND thành phố phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất hơn 643 tỷ đồng. Cơ quan thanh tra ước tính tiền sử dụng đất của 4 khu đất vào năm 2015 hơn 1.979 tỷ đồng.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, doanh nghiệp này đã không lập phương án xử lý 4 cơ sở nhà đất theo Quyết định 09/2007 về sắp xếp đất công thuộc sở hữu nhà nước trình cấp thẩm quyền và Thủ tướng quyết định. Vinafood 2 tự ý hợp tác Công ty Việt Hân, không lập thủ tục liên kết, góp vốn trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài chính thẩm định trước khi báo cáo Thủ tướng.

Sau khi bán xong 4 cơ sở nhà đất, nhận đủ tiền đất từ Công ty Việt Hân, Vinafood 2 mới báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, chấp thuận triển khai nhanh việc xử lý các cơ sở nhà đất tại 4 lô đất nhằm khắc phục thua lỗ trong kinh doanh.

Cũng theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, trong quá trình hợp tác, Vinafood 2 đã 4 lần làm trái chỉ đạo của Thủ tướng. Quá trình sắp xếp đất đai, doanh nghiệp này không thực hiện lập lại phương án sắp xếp bốn cơ sở nhà đất theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng để trình cấp có thẩm quyền thẩm định, trình Thủ tướng quyết định. Vinafood 2 liên kết, hợp tác với Công ty Việt Hân mà không lập thủ tục liên kết, góp vốn trình Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Tài chính thẩm định trước khi trình Thủ tướng quyết định. UBND TP.HCM, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có rất nhiều văn bản hướng dẫn, yêu cầu Vinafood 2 phải thoái vốn góp tại Công ty Việt Hân Sài Gòn, thế nhưng Vinafood 2 không thực hiện.

Sau khi bán xong 4 cơ sở nhà đất trên thì Vinafood 2 mới báo cáo Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Từ các sai phạm nghiêm trọng nói trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao UBND Tp.HCM trực tiếp chỉ đạo các đơn vị liên quan xử lý và khắc phục hậu quả. Việc này để thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và 4 khu đất rộng gần 6.300 m2 để quản lý, khai thác, sử dụng đúng pháp luật.

Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng chỉ đạo Vinafood 2 kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý đúng quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc phối hợp với Công ty Việt Hân thực hiện trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và thực hiện không đúng các quy định của pháp luật nhằm chuyển dịch 4 cơ sở nhà đất công có vị trí sinh lợi cao thuộc quyền quản lý, sử dụng của nhà nước cho tư nhân trái thẩm quyền, không đúng quy định của pháp luật.

Hạ Vy