Từ phản ánh của bạn đọc và sau nhiều ngày dò la, tìm hiểu, chúng tôi vào vai giám đốc một công ty kinh doanh sợi ở TP HCM đang cần vay 50 triệu đồng trả lương cho công nhân về quê ăn Tết để liên hệ số điện thoại 08345(…).

"Hợp đồng" vay đơn giản

Giọng một phụ nữ hỏi: "Vay bao nhiêu?". Sau một lúc hỏi tỉ mỉ về ngành nghề kinh doanh, địa chỉ nhà…, người này nói luôn: "Vay phải trả góp theo ngày, công ty anh không có tiền trả lương cho công nhân thì góp kiểu nào? Vay không trả, hậu quả biết rồi đó". Khi nghe chúng tôi trình bày về khả năng thanh toán tiền góp theo ngày, người phụ nữ dịu giọng: "Vậy nhà anh ở đâu để em cho người tới xác minh. Nếu vay 50 triệu đồng thì phải trả góp 3 triệu đồng/ngày trong vòng 30 ngày".

Liên lạc một số điện thoại khác, một người đàn ông giới thiệu tên K. (quê miền Bắc), chuyên cho vay tiền trả góp ở khu vực quận Bình Thạnh. "Nhà ông ở đâu? Gia đình có mấy anh em? Nhà cao mấy lầu?" - người này hỏi tới tấp. Chúng tôi thắc mắc vay tiền hỏi về gia đình làm gì, K. gằn giọng: "Không tìm hiểu kỹ, lỡ mấy ông trốn nợ thì biết đòi ai?". K. khoe đường dây của mình làm ăn uy tín, có giấy phép thành lập công ty, "không phải dạng tạp nham như ngoài chợ" nên lãi suất "chát" hơn nơi khác. Nếu đồng ý vay, K. sẽ cho người đến tận nơi kiểm tra nhân thân, hoàn cảnh, nơi làm việc cũng như "thẩm định" lương tại công ty hằng tháng. Chúng tôi hẹn gặp K. tại quán cà phê để hỏi thủ tục vay tiền, K. khó chịu nói: "Nếu vay thì có người xuống tận nhà xác minh rồi đưa tiền luôn, gặp tôi làm gì? Vay 10 triệu đồng, "cắt" 1,2 triệu đồng tiền môi giới, chỉ nhận 8,8 triệu đồng, trả góp 1,2 triệu đồng/ngày trong vòng 30 ngày. Vay ở đâu cũng vậy thôi, đồng ý thì làm thủ tục".

Sau nhiều cuộc hẹn, chúng tôi mới được người đàn ông tên Trịnh "mặt sắt" (quê miền Bắc, chuyên cho vay) giới thiệu gặp L. "cụt" tại một quán cà phê để thỏa thuận vay tiền. Vừa gặp mặt, L. "cụt" khoe "công ty" đang "đổ" tiền cho vay khắp các quận 12, Gò Vấp, Bình Thạnh và Thủ Đức… Tiểu thương, người kinh doanh nhỏ lẻ ở các khu chợ là những "khách hàng" của L. "Chỗ tôi vay tiền ít thì lãi suất cao hơn, ông suy nghĩ cho kỹ" - L. "cụt" khuyên và cho hay thủ tục vay rất đơn giản, chỉ cần cung cấp CMND, nơi ở cụ thể sẽ có người đến làm "hợp đồng" vay tiền. "Hợp đồng" là một tờ giấy ghi số tiền nợ, thời hạn trả tiền, chữ ký con nợ, hoàn toàn không thể hiện số tiền trả góp theo ngày và lãi suất bao nhiêu phần trăm/tháng. Chúng tôi nói cần vay 70 triệu đồng, L. "cụt" giả vờ lấy điện thoại ra bấm một lúc rồi nói phải trả góp 3,5 triệu đồng/ngày, trả liên tục trong vòng 30 ngày. "Chỗ tôi vay lãi còn thấp, nơi khác cao hơn rất nhiều" - L. "cụt" huyên thuyên.

Một đàn em đi cùng L. “cụt” gặp chúng tôi tại quán cà phê trao đổi chuyện vay tiền. Ảnh: SỸ HƯNG

Mức phí "cắt cổ"

Gõ từ khóa vay tiền qua ứng dụng điện thoại (app), chúng tôi nhanh chóng tìm thấy ít nhất trên 55 ứng dụng cho vay với quảng cáo hấp dẫn. "Vay tiền gấp dễ dàng", "Hoàn toàn online", "Chỉ cần CMND, chuyển khoản 10 triệu đồng ngay"…

Vừa tải ứng dụng vào điện thoại và đăng nhập thì phần mềm yêu cầu cho phép truy cập vị trí định vị GPS. Bấm từ chối, lập tức một thông báo gửi đến: "Chúng tôi bảo đảm an toàn, bí mật thông tin và cho phép quyền truy cập này cho việc vay mới thành công". Tưởng chừng chỉ một yêu cầu đó là đủ nhưng app lại tiếp tục yêu cầu cho phép truy cập vào tin nhắn điện thoại, hình ảnh, danh bạ và lịch sử cuộc gọi với câu trấn an: "Chúng tôi sử dụng thông tin để xác minh nhằm mục đích cho vay và không sử dụng cho hình thức khác". Như vậy, gần như toàn bộ thông tin cá nhân đều phải cấp quyền cho ứng dụng này khai thác thông tin trước khi tiến hành vay.

Nếu thực hiện các bước thông báo, chỉ mất chừng 30 giây cho các nút bấm đồng ý sẽ đến phần vay tiền. Ở đó có các hạn mức vay từ 1 đến 10 triệu đồng, khách hàng mới chỉ được phép vay tối đa 1 triệu đồng. Khi đã đồng ý tất cả điều khoản, chỉ cần ghi chính xác họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ và chụp lại CMND. Nếu thông tin khớp với CMND sẽ được yêu cầu chụp tất cả góc cạnh trên khuôn mặt người vay. Chúng tôi vay 1 triệu đồng với thời hạn trả 10 ngày, vừa chấp nhận xong, số tài khoản của chúng tôi nhanh chóng được chuyển tiền nhưng thực nhận chỉ 689.000 đồng, số tiền bị trừ là phí dịch vụ 300.000 đồng và lãi 11.000 đồng.

Ngày hôm sau, chúng tôi lại nhận được yêu cầu từ ứng dụng phải thanh toán theo từng ngày một. Theo đó, phải nộp lãi và gốc 100.000 đồng/ngày. Do chưa thanh toán theo yêu cầu, đến ngày thứ 2 đã nhận được thông báo: "Nếu không thanh toán, mọi giao dịch vay mượn sẽ chuyển vào tin nhắn, tài khoản Zalo của những người có trong danh bạ điện thoại". Đây được cho là lời đe dọa và mức độ sẽ gia tăng khi việc trả nợ chậm theo kế hoạch.

(Còn tiếp)

Sỹ Hưng - Lê Phong