Chung kiểu lừa

Mỗi ngày, mở dòng thời gian trên Facebook, đập vào mắt nhiều người là hàng loạt các mẫu quảng cáo có vẻ như dễ ăn, bắt mắt, dễ dàng đánh trúng vào tâm lý ham làm đẹp, lại dễ dàng kiếm tiền. Những kẻ lừa đảo, bất hảo đang ngày đêm đẩy mạnh hoạt động khi cho chạy dồn dập các quảng cáo qua nền tảng mạng xã hội, nhất là Facebook.

Nhiều đại lý mỹ phẩm rởm tung ra chiêu thức giống nhau. "Tuyển người đăng bài trên Facebook, mỗi ngày thu nhập ít nhất là 100.000 đồng. Lương sẽ được chuyển vào tài khoản sau 2 tuần. Không cần ôm hàng, không cần đặt cọc, không phải đa cấp". Các quản trị viên còn cặm cụi, cố gắng tạo ra các slogan, tagline bắt mắt hấp dẫn, kiểu: "Đăng bài xong đi ngủ, tháng có hơn chục củ, là có thật".

Thật ra, khi tìm hiểu sẽ dễ dàng nhận thấy mánh lới của các đối tượng giăng "bẫy" để chờ "con mồi". Họ rao, nếu đăng bài lên Facebook cá nhân, mỗi ngày sẽ kiếm được ít nhất từ 50 đến 100 ngàn đồng. Nếu có người mua hàng, thì được hưởng thêm hoa hồng từ các hàng bán được. Điểm chung dễ thấy là hàng loạt các công ty, Fanpage lừa đảo kiểu này, tự xưng mình là "đơn vị mỹ phẩm cao cấp", "hàng xách tay cao cấp".

Thế nhưng chẳng thể nào tìm ra được địa chỉ rõ ràng cụ thể, chỉ giao dịch qua Facebook. Đáng lo ngại hơn, các đối tượng còn khai thác các thông tin riêng tư, cá nhân của "con mồi", như tên họ, thông tin liên lạc, để dễ dàng thực hiện hành vi lừa đảo, dụ dỗ, nhất là những thành phần ít có kỹ năng giao tiếp trên mạng xã hội.

Khi nhắn tin, thì hệ thống tin nhắn tự động sẽ gửi đến người có nhu cầu tìm việc làm thêm, làm cộng tác viên (CTV) đều cùng công thức y hệt nhau. Chỉ cần có một sự tương tác từ phía "con mồi", phía tài khoản Facebook sẽ liên tục dội tin nhắn cho "thượng đế", bằng cách hối thúc cung cấp thông tin sớm để được nhận quà ưu đãi. Nhiều tài khoản còn ra vẻ "tốt bụng" khi đưa ra thông tin cảnh báo đừng để "dính bẫy" đa cấp, nhằm tạo lòng tin từ khách hàng.

Nhiều người bị "sập bẫy" bởi những trang mạng xã hội có hình thức tương tự như thế này.

Sao vẫn mắc bẫy

Các mẫu quảng cáo vẫn được chạy với công suất tối đa trên Facebook. Thế nhưng khi thấy có phản ứng phẫn nộ trên trang Facebook, nhất là bình luận chỉ trích hành vi lừa đảo thì các chủ tài khoản, quản trị viên cho người "me" để kịp xóa đi thông tin bất lợi ấy. Tuy nhiên, vẫn có khá đông người với sự ngây thơ, và hơn hết có lẽ, muốn tìm kiếm những đồng tiền mưu sinh, trang trải cho cuộc sống, nhẹ dạ làm theo lời của các đối tượng.

Một bạn trẻ là sinh viên năm cuối đã nhận diện ra chiêu lừa, kể với chúng tôi rằng, cắm đầu, cắm cổ suốt 2 tuần đăng bài rồi mới biết là làm cái việc quảng cáo không công, lan tỏa các quảng cáo về những sản phẩm mỹ phẩm rởm, kém chất lượng, đợi nhận lương. Đã vậy, còn bị tiếp tục sa lầy vào "bẫy" của bọn xấu khi đóng 1 khoản phí giao dịch. Bạn trẻ này cũng nhận ra được rằng, nếu trước đây, cơ quan chức năng từng liên tục cảnh báo những thủ đoạn đánh vào lòng tham của "con mồi" (cũng là các nạn nhân), thì nay các đối tượng tinh vi hơn, chuyển hướng sang xu hướng không cần mất phí, việc nhẹ nhàng, mà vẫn có tiền, rồi thu được hoa hồng béo bở, thậm chí khổng lồ.

Một bạn trẻ khác thì nhận ra "thủ thuật" tạo ra tình trạng khan hiếm hàng khuyến mãi, tranh bán, tranh mua. Thực chất, tất cả đều do các đối tượng tự vẽ ra để dẫn "con mồi" nhanh di chuyển tới "bẫy", chứ chẳng có mấy người mua hàng cả.

Một nữ nhân viên cửa hàng giày dép trên đường Điện Biên Phủ, quận 3, TP Hồ Chí Minh kể chị bị "mắc bẫy" khi làm theo thông tin tuyển dụng CTV bán nước hoa trên Facebook. "Họ rao nếu tôi đăng tin giới thiệu sản phẩm nước hoa cho họ, mỗi ngày tôi sẽ được 50.000 đồng. Còn nếu từ thông tin tôi đăng, hàng được bán, tôi sẽ được hoa hồng của sản phẩm đó. Tôi thấy dễ ăn quá nên đăng ký làm CTV cho họ. Khi tôi vừa úp thông lên Facebook, lập tức có người nhảy vào đặt hàng. Có điều, sau khi tôi chuyển tiền trước, chờ công ty chuyển hàng về thì khách đặt mua hủy đơn hàng, rồi chặn liên lạc. Thế là tôi đã phải ôm cả chục chai nước hoa", nhân viên này kể.

Anh T., bạn trai của nữ nhân viên này thì gặp phải thủ đoạn cao cơ hơn. "Ba bốn ngày đầu, tôi đều nhận được tiền công được chủ tài khoản Facebook cho người trực tiếp chuyển đến đàng hoàng. Tới ngày gần cuối tuần, tôi tương tác với một khách hàng ở tỉnh Đồng Nai đặt mua số lượng lớn sản phẩm "yến sào thượng hạng".

Tôi lập tức tương tác với trang chủ của mình. Do thấy huê hồng khá hấp dẫn nên tôi chấp nhận luôn gói cước giao hàng nhanh nhất do một công ty chuyên giao nhận hàng hóa thực hiện. Thế nhưng khi tôi nhận được hàng thì khách đặt hàng ở Đồng Nai biến mất, không còn tương tác với tôi. Khi đó tôi mới biết khách hàng ở Đồng Nai thực chất cũng đều là bọn lừa đảo", anh T., kể.

Ở Việt Nam hiện nay, rất nhiều mạng xã hội đang được sử dụng rộng rãi, phổ biến với số lượng người đăng ký đông đảo như Facebook, Zalo, Tiktok... Các chuyên gia cho rằng, việc thường xuyên nâng cao cảnh giác, tuyên truyền để mọi người dân theo kịp xu hướng thực tiễn, theo kịp dòng chảy của thị trường tin tức, mạng xã hội.

Điều quan trọng hơn nữa là những người sử dụng mạng xã hội cần phải luôn luôn cảnh giác trước các nguy cơ đối mặt khi tiếp cận các nền tảng này. Nâng cao cảnh giác, sử dụng chức năng report (báo cáo) cần góp phần dập lửa cho sự lan truyền của những trò lừa đảo, rối loạn thông tin, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh xã hội, nhất là thời điểm Tết đang cận kề.

Hồng Chi