Năm 2008, tập đoàn của Warren Buffett chi 232 triệu USD để mua 225 triệu cổ phiếu BYD, tương đương 1,03 USD/cp. Kể từ đó, giá BYD niêm yết trên thị trường Hong Kong đã nhảy vọt 30 lần lên 33 USD/cp. Tính riêng năm ngoái, thị giá BYD tăng gấp 5 lần. Vốn hóa công ty bùng nổ từ chưa đầy 3 tỷ USD đến hơn 95 tỷ USD.

Tỷ suất sinh lời đáng nể của BYD phần nào phản ánh cơn sốt về xe điện và các nhà sản xuất xe như Tesla và Nio. Nắm bắt sự hào hứng của nhà đầu tư, tuần trước BYD huy động 3,9 tỷ USD thông qua việc phát hành thêm 133 triệu cổ phiếu, Business Insider cho biết. 

Dưới đây là cái nhìn sâu hơn về một trong những khoản đầu tư bất thường nhất của Berkshire Hathaway.

Tầm nhìn của nhà sáng lập

Charlie Munger, Phó Chủ tịch Berkshire Hathaway là người đầu tiên giới thiệu cho Warren Buffett về BYD và nhà sáng lập Wang Chuanfu.

Warren Buffett nói với CNBC năm 2018: "Một ngày nọ, Charlie gọi cho tôi và nói: 'Chúng ta phải mua BYD, người điều hành nó còn giỏi hơn cả Thomas Edison'".

Munger đưa ra nhận xét tương tự trong bài báo năm 2009 của Fortune: "Wang Chuanfu là sự kết hợp giữa Thomas Edison và Jack Welch [CEO của General Electric]. Wang biết giải quyết rắc rối kỹ thuật như Edison và quyết tâm hoàn thành việc cần làm như Welch. Tôi chưa bao giờ thấy ai như vậy".

Ấn tượng sâu sắc, Warren Buffett và đội ngũ của ông liên lạc với BYD và ban đầu đề nghị mua 25% cổ phần của công ty. Wang muốn có sự trợ giúp của Warren Buffett vì ông biết điều đó rất có ích cho danh tiếng công ty và mở ra con đường đến thị trường Mỹ. Tuy nhiên, Wang từ chối lời đề nghị vì không muốn bán hơn 10% cổ phần của BYD.

Warren Buffett nhận xét: "Wang là một doanh nhân không muốn bán công ty của ông ta. Đó là dấu hiệu tốt".

Cuối cùng Berkshire đồng ý mua 9,9% cổ phần BYD thông qua chi nhánh MidAmerican Energy. Sở hữu của Berkshire tương đương với 25% cổ phần niêm yết tại Hong Kong của BYD và 8,25% tổng số cổ phiếu đang lưu hành.

"Phép màu"

Tại cuộc họp thường niên của Berkshire năm 2009, Munger bênh vực khoản đặt cược khác thường vào startup công nghệ Trung Quốc BYD.

Munger khẳng định: "BYD không phải là một công ty đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu". Ông chỉ ra rằng vào nhà sáng lập Wang đã đưa công ty đến vị thế nhà sản xuất hàng đầu thế giới về pin lithium có thể sạc lại và linh kiện điện thoại.

Phó Chủ tịch Berkshire nói thêm rằng ông Wang "không thỏa mãn với việc tạo ra một vài phép màu" do đó vị doanh nhân này đã nhắm đến ngành công nghiệp ô tô. Dù không có nhiều vốn và bị cạnh tranh gay gắt, BYD đã nhanh chóng chế tạo ra mẫu ô tô bán chạy nhất Trung Quốc.

"BYD không phải là khoản đầu tư mang tính đầu cơ cao. Nó thực sự là một phép màu", Munger nói tiếp.

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của những tiến bộ của BYD trong công nghệ năng lượng sạch – lĩnh vực thiết yết trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu: "BYD là công ty nhỏ nhưng có tham vọng lớn. Tôi sẽ chẳng hề ngạc nhiên nếu họ làm được những điều vĩ đại. Chưa bao giờ tôi cảm thấy vinh dự như khi được đồng hành với BYD".

Mới chỉ là khởi đầu

Tại cuộc họp của Berkshire năm 2010, Munger một lần nữa nhắc đến BYD. Ông nói rằng khoản đặt cược vào hãng sản xuất xe điện Trung Quốc chứng tỏ ông và Warren Buffett biết thay đổi cách tiếp cận đầu tư để theo kịp thời đại.

"Nếu cơ hội đến trước 5 hay 10 năm, Berkshire sẽ không đầu tư vào BYD. Điều đó cho thấy những lão già như chúng tôi đang tiếp tục học hỏi, điều cực kỳ cần thiết", Munger nói.

Người bạn lâu năm của Warren Buffett cũng ca ngợi thành tích của BYD: "Công ty xe điện này đã chứng tỏ được bản thân từ trước khi chúng tôi tìm ra nó. Họ hoàn thành được những điều tưởng chừng như bất khả thi".

BYD đã tăng trưởng chóng mặt kể từ khi có Berkshire làm cổ đông, mặc dù cũng phải kể đến trợ cấp của chính phủ Trung Quốc. Từ năm 2008 đến 2019, doanh thu công ty nhảy vọt từ 26 triệu lên 122 tỷ nhân dân tệ (19 tỷ USD), kéo lợi nhuận ròng từ 1 triệu lên 1,6 tỷ nhân dân tệ (250 triệu USD) trong cùng giai đoạn.

Warren Buffett tóm tắt sự yêu thích của Munger đối với BYD trong cuộc phỏng vấn với CNBC: "Charlie yêu BYD và công ty đó đã hoạt động rất tốt. Anh chàng điều hành công ty có những ý tưởng lớn và cũng rất giỏi biến ý tưởng thành hiện thực".