Nhóm bán khống từng được gọi bằng rất nhiều cái tên như "những kẻ hút máu" hay "ký sinh trùng", bởi những từ các không phù hợp với họ. Hiện tại, trong "vòng xoáy" đầu cơ cổ phiếu hãng sản xuất trò chơi GameStop, họ có một cái tên mới: "ý tưởng khởi nguồn".

Đó là một "vai diễn" đối với nhóm bán khống, trước sự thích thú của những thành viên tham gia nhóm r/wallstreetbets (tạm dịch: đặt cược trên Phố Wall) trên diễn đàn Reddit, khi họ nỗ lực biến lời tiên tri tự dự đoán trở thành hiện thực bằng việc đưa cổ phiếu GameStop tăng 245% trong năm nay. Đối với nhóm đặt cược giá xuống, đây thực sự là một thảm họa.

Trong cơn sốt đầu cơ điên cuồng, những nhà đầu tư F0 tự mãn của WSB đã nỗ lực để lật ngược thế cờ trong "trò chơi" được nhóm bán khống khơi mào. Trước năm nay, GameStop là một cổ phiếu bị bán khống rất mạnh, trở thành "máy in tiền" cho những nhà đầu tư bán khống, họ đã đi vay và bán nhiều cổ phiếu hơn cả số lượng được công ty này phát hành. Các quỹ phòng hộ đã thắng lớn đến mức không quan tâm đến những rủi ro mà họ đang tạo ra. Hiện tại, tình trạng đầu cơ đã bùng nổ. Dù dự kiến sẽ không có lợi nhuận trước năm 2023, vốn hóa của GameStop đã tăng gấp 3 lần lên 4,5 tỷ USD.

Một "nạn nhân" đáng chú ý của "trò chơi" đặt cược này là Andrew Left đến từ Citron Research. Đây từng là cái tên nổi tiếng trên Phố Wall khi chiến thắng Bill Ackman khi đặt cược vào cổ phiếu Valeant Pharmaceuticals cách đây 5 năm. Left mới đây rơi vào tình thế liên tiếp bị công kích khi cho biết GameStop sẽ giảm, trong khi nhóm người ủng hộ cổ phiếu này có quan điểm ngược lại. Hôm 25/1, ông cho biết sẽ ngừng nhắc đến công ty này, theo đó cổ phiếu GameStop tăng 78% trong 1 phiên.

Diễn biến cổ phiếu GameStop và giá mục tiêu.

Khi cổ phiếu và lợi nhuận của GameStop sụt giảm trong nhiều năm, một chủ đề thảo luận được người dùng "delaneydi" thành lập cho biết những người chỉ trích công ty này đang đánh giá thấp khả năng tài chính của nhà đầu tư nhỏ lẻ. Người này viết: "Luận điểm của tôi không phụ thuộc vào lợi nhuận hay mở rộng kinh doanh, đây là một trò chơi mang giá trị sâu sắc. Ngay cả khi chúng tôi dự đoán doanh thu giảm 2 con số và tỷ suất lợi nhuận gộp cũng đi xuống, thì định giá công ty không phản ánh tiềm năng lợi nhuận hiện tại, đặc biệt là khi cân nhắc đến những công ty có lượng tiền mặt lớn."

Quan điểm này vẫn không thuyết phục được các nhà đầu tư Reddit, khi cổ phiếu tiếp tục sụt giảm và làm giàu cho "phe con gấu". Cổ phiếu GameStop đã giảm 15% vào đầu năm 2018, mất 12% vào tháng 5, tiếp tục rớt 28% và 27% vào tháng 6 và tháng 7.

Tuy nhiên, có 2 yếu tố xảy ra trong khoảng thời gian đó đã tạo nền tảng cho sự kiện ở thời điểm hiện tại.

Thứ nhất, đó là Michael Burry – vị doanh nhân với cú "big short" nổi tiếng, cho biết ông đã mua cổ phiếu GameStop thông qua quỹ Scion Asset Management của mình. Sau đó là sự sôi nổi của một ý tưởng, đầu tiên là trò đùa nhưng lại trở thành kế hoạch chi tiết cho đợt "bán non" (short squeeze) từ nhóm F0 của WSB. Họ đặt ra câu hỏi: Liệu GameStop có thể lật ngược tình trạng sụt giảm mạnh nhờ nhóm WSB hay không?

Người dùng MGE5 cho biết trong một bài đăng vào ngày 5/6/2019, họ chỉ tốn khoảng 45 triệu USD để mua toàn bộ cổ phiếu lưu động của GameStop nếu giá giảm xuống còn 50 cent. Cổ phiếu này đóng cửa ở mức 5,04 USD vào ngày hôm đó, nhưng sau khi giảm 36% so với ngày hôm trước thì dường như điều gì cũng có thể xảy ra với một trong những cổ phiếu bị ghét nhất Phố Wall.

Vào khoảng thời gian này, một người dùng "DeepF-----gValue" xuất hiện và khoe khoản lãi khi mua cổ phiếu GameStop. Chỉ 3 tuần sau ngày 19/8/2019, là ngày Burry thông báo kêu gọi GameStop mua 238 triệu USD cổ phiếu quỹ và Seeking Alpha cảnh báo về nguy cơ bán khống, "người hùng" của Reddit đã thể hiện chiến tích của mình.

Trong khi trận chiến này chưa thể phân thắng bại, DeepF-----gValue đã trở thành người đầu tiên chứng minh được rằng tiền có thể đẻ ra tiền khi đầu tư vào một cổ phiếu được các chuyên gia Phố Wall đánh giá là "không ai muốn mua". Tuy nhiên, các thành viên trên WSB vẫn không hoàn toàn bị thuyết phục. Cổ phiếu này đã tăng giá từ tháng 8/2019 đến tháng 10/2019, sau đó đi ngang và rớt mạnh do ảnh hưởng của đại dịch.

Một bước ngoặt khác đã xảy ra khi người dùng "Senior_Hedgehog" cảnh báo những người "YOLO" với cổ phiếu này về nguy cơ "bị bán non mạnh nhất trong cuộc đời". Theo đó, ngày 13/4/2020, 84% cổ phiếu của GameStop đã bị bán khống. Công ty này sau đó đã lên tiếng kêu gọi các nhà môi giới dừng cho vay đối với nhóm bán khống.

Khi đó, luận điểm về giao dịch theo giá trị và ý tưởng thành lập một "hợp tác xã" không chính thức để mua cổ phiếu đã được kết hợp, từ đó đưa GameStop trở thành "miền đất hứa", cũng là một cơ hội khiến Phố Wall điêu đứng.

"Đòn đánh" đầu tiên không mất quá nhiều thời gian. Cổ phiếu GameStop tăng 22% ngay trong ngày Senior_Hedgehog đăng bài về việc bán non. Ngày hôm sau, GameStop tiếp tục tăng 26%, trong khi có lúc khối lượng giao dịch cao gấp hơn 5 lần so với trung bình 20 ngày.

Sau đó là một đợt tăng ấn tượng khác khi Ryan Cohen – đồng sáng lập của Chewy Inc., tiết lộ mua 5,8 triệu cổ phần trong GameStop thông qua RC Ventures vào ngày 31/8. Theo đó, cổ phiếu công ty này tăng 24% ngay trong ngày hôm đó. Thông báo của Cohen chính là điểm mấu chốt.

Khi GameStop bắt đầu tăng ổn định trong 4 tháng cuối năm 2020, ngày càng có nhiều người dùng tham gia nhóm WSB. Như một phần của "bữa tiệc chào mừng", họ được nhắc về quy tắc: không bao giờ bán, không bao giờ đầu hàng. Trong quá trình đầu tư, các nhà đầu tư của WSB bắt đầu nhắc đến những người ở "phe bên kia", điển hình là Left và Citron.

Left đã tuyên bố rằng cổ phiếu GameStop sẽ nhanh chóng giảm trở lại mức 20 USD vào ngày 19 tháng 1. Điều này đã khiến những người ủng hộ GameStop trên WSB cực kỳ bức xúc. Cổ phiếu đóng này cửa ở mức 39,36 USD vào ngày hôm đó và tiếp tục tăng vọt khi Cohen chính thức gia nhập hội đồng quản trị của công ty.

Theo dữ liệu từ S3 Partners, tỷ lệ bán khống đối với cổ phiếu đang lưu hành của GameStop là 139,67% tính đến ngày 21/1, cao hơn gấp 2 lần so với mức cao nhất của bất kỳ cổ phiếu nào thuộc Russell 3000. Dẫu vậy, DeepF-----gValue vẫn là một "huyền thoại" của WSB. Người này cho biết đã biến số tiền 53.566,04 USD mua quyền chọn mua của GameStop trở thành khối tài sản trên giấy tờ (paper wealth) trị giá 11,2 triệu USD.

Tham khảo Bloomberg