Toà đang xử mà họ vẫn bắt tay nhau…

Phóng viên: Mới đây, Ngô Thanh Vân chính thức lên tiếng về việc bản quyền phim "Trạng Tí phiêu lưu ký" và cho biết đã gặp anh 4 lần để thương thuyết nhưng không nhận được sự hợp tác. Cụ thể sự việc thế nào, thưa hoạ sĩ?

Hoạ sĩ Lê Linh: - Chính xác thì phía Ngô Thanh Vân gặp tôi 3 lần, lần đầu tiên là một đại diện của đoàn làm phim chứ không phải Ngô Thanh Vân trực tiếp đến. Lần đó lâu lắm rồi, từ khoảng năm 2019, lúc đó, tôi chưa biết mình có giành lại được bản quyền của chính "đứa con dứt ruột đẻ ra" hay không, nên không thể nhận lời.

Lần thứ hai là khi toà tuyên tôi thắng trong phiên phúc thẩm, hồi tháng 9/2019. Lúc đó, tôi được biết thực sự thì hành trình làm phim đã bắt đầu từ năm 2018, với những đàm phán ký kết giữa Studio68 và Công ty Phan Thị, đến tháng 9/2019 thì hầu như phim cũng đã xong rồi. Ở thời điểm đó, họ mời tôi đến cũng chỉ là xem và góp ý, thế thì có ý nghĩa gì? Phim đã làm xong rồi, tôi có cố vấn được gì nữa đâu mà nhận lời?

Lần thứ ba mới đây thôi, chỉ khoảng 2 tuần trước, là sau khi vấp phải làn sóng tẩy chay quá mạnh mẽ từ cộng đồng, với lời kêu gọi không xem phim "Trạng Tí" để ủng hộ tác giả thực sự của bộ truyện "Thần đồng Đất Việt". Ngô Thanh Vân tìm gặp tôi lần này, mang tính chất là đề nghị hợp tác để "hợp thức hoá", "dán nhãn" cho việc làm phim không bị vi phạm bản quyền. Tôi không nhìn thấy cái tâm của đoàn làm phim trong việc nghiên cứu nhân vật chính. Vậy mà họ tự xưng là fan "ruột" của "Thần đồng Đất Việt". Là fan "ruột", sao có thể không biết tác giả thực sự là ai.

Trong lúc tôi "lê lết" theo đuổi vụ kiện căng thẳng, đầy áp lực để tìm lại công lý, thì hai bên họ vẫn bắt tay nhau thực hiện bộ phim. Không phải tôi cố chấp, tôi từ chối hợp tác là vì tôi có cố vấn gì đâu mà nhận tiền cố vấn. Tôi không muốn "đóng kịch" một cách gượng ép. Tôi không thể lừa dối độc giả, khán giả.

Phim điện ảnh "Trạng Tí phiêu lưu ký" dự kiến khởi chiếu ngày Mùng 1 Tết Tân Sửu (Ảnh: ĐPCC)

*Câu chuyện này thực sự để lại nỗi đau với người sáng tạo?

Hoạ sĩ Lê Linh: - Phải nói rằng, với tôi "Thần đồng Đất Việt" là nỗi đau chồng nỗi đau.

Hãy nhớ lại thời kỳ truyện tranh Nhật Bản áp đảo hoàn toàn truyện tranh Việt Nam, Trạng Tí và nhóm bạn nhỏ ra đời như một tia hy vọng dành lại niềm tin yêu của độc giả bằng một bộ truyện tranh thuần Việt, và Trạng Tí đã được hàng vạn bạn trẻ hào hứng đón nhận trong niềm hạnh phúc tột cùng của tác giả. Độc giả càng mong mỏi truyện ra cấp tốc, tác giả phải càng nỗ lực mới đáp ứng được tốc độ phát hành. Sáng tác cả kịch bản và tranh 30 ngày cho một tập truyện, giảm xuống 15 ngày rồi 10 ngày mà vẫn phải bảo đảm nội dung bổ ích, dí dỏm, lôi cuốn... hình vẽ phải đẹp, hài hước... Áp lực kinh hoàng nhưng vẫn phải cố gắng hoàn thành đòi hỏi phải có động lực ghê gớm, vừa vẽ vừa mường tượng ra những kế hoạch tương lai cho bộ truyện.

Giấc mơ ngoài tầm với

*Thưa hoạ sĩ, hồi mới sáng tác nhân vật Trạng Tí, anh có mơ về việc nhân vật này sẽ bước lên màn ảnh rộng?

Hoạ sĩ Lê Linh: - Có chứ. Hồi đó tôi cũng ước ao sẽ chuyển thể làm phim hoạt hình, phim truyền hình nhiều tập rồi phim dài chiếu rạp, 2D rồi 3D, cả phim điện ảnh người đóng nữa tại sao không?

Mình sẽ có cơ hội hợp tác với những họa sĩ hoạt hình tài năng, những đạo diễn xuất chúng, những nhà sản xuất phim tâm huyết... Mình sẽ tham gia đóng góp ý tưởng, xây dựng kịch bản... Và tự tin sẽ làm rất tốt, 78 tập truyện với 78 kịch bản khác nhau đã thuyết phục được bạn đọc yêu mến thì những kịch bản phim sao làm khó được mình? Được nhìn thấy những đứa con tinh thần tung hoành trên màn ảnh rộng trong tiếng tung hô của khán giả thì còn gì tuyệt vời hơn.

Thế nhưng, thực tế là, ngay cả khi một đoàn làm phim được coi là "tầm cỡ" xuất hiện, thì kết quả như hiện tại, ai cũng thấy là buồn đến thế nào.

Nhà sản xuất, diễn viên Ngô Thanh Vân trần tình tại buổi gặp gỡ báo chí

Đặt mọi việc vào sự đã rồi và giờ họ nghĩ rằng chỉ cần dùng tiền để xử lí tất cả. Là một người chủ gia đình, tôi rất mê kiếm tiền vì tiền giúp tôi hoàn thành nghĩa vụ của người chồng, người cha, tiền giúp tôi thực hiện những ước mơ sự nghiệp. Nhưng tôi chỉ nhận tiền khi bỏ công sức lao động và rất hạnh phúc khi được thụ hưởng thành quả lao động của mình. Tôi không nhận tiền để phải cùng ai đó diễn một màn kịch nhân văn cho một câu chuyện ngay từ đầu đã không có tính nhân văn.

Hoạ sĩ có quyền khởi kiện

*Theo bản án phúc thẩm đã có hiệu lực kể từ ngày 3/9/2019, thì: "Công ty Phan Thị được quyền làm tác phẩm phái sinh nhưng không được sửa chữa, cắt xén hình thức thể hiện các nhân hoặc xuyên tạc dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự, uy tín của tác giả". Như vậy hoạ sĩ có quyền khởi kiện đoàn làm phim nếu có vi phạm?

Hoạ sĩ Lê Linh: - Việc tác phẩm đang tranh chấp, toà chưa có phán quyết mà năm 2018 Công ty Phan Thị đã ký kết với đoàn làm phim để đưa 4 nhân vật trong Thần đồng đất Việt lên màn ảnh rộng là vi phạm về quyền tác giả. Về điểm này, theo ý kiến của luật sư, có thể khởi kiện.

Hình ảnh mới của Thần đồng Đất Việt - Trạng Tí qua nét vẽ của hoạ sĩ Lê Linh (Ảnh: HSCC)

Còn về hình ảnh thực tế của phim "Trạng Tí phiêu lưu ký", vì chưa xem nên không biết các nhân vật trong phim có bị thay đổi gì so với nguyên tác bộ truyện "Thần đồng đất Việt" (từ tập 1 đến hết tập 78) hay không? Nhưng câu chuyện rất đáng tiếc vì lẽ ra trước khi lên màn ảnh rộng, rất cần sự cố vấn của tác giả để phim đảm bảo chuyển tải được chính xác nhất cái hồn của nhân vật nhưng nhà sản xuất đã "lờ" tác giả đi.

Tôi cảm thấy kiệt sức vì đã phải theo đuổi vụ kiện quyền tác giả mất hơn 12 năm trời. Với sự việc lần này, tôi xác định từ đầu là buông bỏ để khỏi vướng vào những lùm xùm không đáng có. Tuy nhiên, còn tuỳ thuộc vào thái độ và các phát ngôn của đoàn làm phim "Trạng Tí phiêu lưu ký", nếu đoàn phim có động thái đưa ra những phát ngôn không chính xác hoặc ảnh hưởng tới danh dự, thì buộc lòng tôi sẽ phải cân nhắc.

Hòa Bình