Nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sẽ kết thúc đợt cách ly hai tuần tại Trung Quốc vào ngày 28-1 và bắt đầu điều tra nguồn gốc của COVID-19 tại Vũ Hán - nơi virus gây bệnh COVID-19 được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới vào cuối năm 2019, tờ South China Morning Post đưa tin.
Những thách thức đối với nhóm chuyên gia gồm 14 thành viên của WHO còn vượt qua cả khuôn khổ khoa học. Nhiệm vụ của họ đã được chuẩn bị trong hơn sáu tháng, trong bối cảnh Washington và Bắc Kinh đang có những tranh cãi gay gắt về nguồn gốc của virus.
WHO đã nhấn mạnh rằng mục tiêu của họ không phải là tìm bên để đổ lỗi. Giám đốc Chương trình Y tế Khẩn cấp thuộc WHO Mike Ryan cho biết hôm 22-1 rằng: “tất cả các giả thuyết đều đang được đặt ra và chắc chắn còn quá sớm để đưa ra kết luận về nơi mà loại virus này khởi phát, trong hay ngoài Trung Quốc”.
Nhóm chuyên gia WHO đến TP Vũ Hán, Trung Quốc hôm 14-1. Ảnh: AP
Theo WHO, nhóm chuyên gia - bao gồm cả chuyên gia quốc tế và quan chức WHO - sẽ làm việc với các nhà khoa học Trung Quốc. Theo đó, họ sẽ tập trung vào trả lời câu hỏi về cách thức những bệnh nhân đầu tiên đã nhiễm virus. Họ cũng sẽ tiến hành điều tra, nghiên cứu quanh khu chợ đồ tươi sống ở khu vực TP Vũ Hán - nơi ghi nhận những ca nhiễm đầu tiên.
Không ít nghi vấn đã được đặt ra về mức độ tiếp cận của nhóm chuyên gia WHO đối với một số địa điểm nhất định cũng như đối với dữ liệu do các nhà khoa học Trung Quốc cung cấp.
Nhà bệnh dịch sinh thái học Peter Daszak – Chủ tịch tổ chức phi chính phủ EcoHealth Alliance (Mỹ) ngăn chặn các bệnh truyền nhiễm mới nổi và là thành viên của nhóm điều tra - cho biết phía Trung Quốc đang chia sẻ với họ những dữ liệu chưa được công bố trước đây, hãng tin NBC của Mỹ đưa tin.
"Đây là một sứ mệnh khoa học, phải thừa nhận rằng nó liên quan đến nhiều đến chính trị và cuộc chiến quy kết trách nhiệm, song khoa học mới là yếu tố tiên quyết" - ông Daszak cho biết.
Ông cũng nhấn mạnh rằng: “Các dữ liệu khoa học không biết nói dối”.
Ông Peter Ben Embarek - chuyên gia về "bệnh ở động vật có thể lây nhiễm sang người" của WHO và là Trưởng nhóm chuyên gia của tổ chức này - gần đây cho biết rằng họ sẽ xem xét cả giả thuyết cho rằng virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm ngay cả khi đó không phải một kịch bản khả dĩ.
“Cho đến nay không có bằng chứng nào cho thấy rằng virus gây COVID-19 bị thoát khỏi phòng thí nghiệm, nhưng tất nhiên chúng tôi vẫn sẽ xem xét giả thuyết này khi tiến hành điều tra nguồn gốc của virus” - ông Ben Embarek cho hay.
Giới khoa học phần lớn đồng tình rằng virus này nhiều khả năng xuất hiện trong tự nhiên, không phải từ phòng thí nghiệm. Nhưng vào hôm 15-1, Bộ Ngoại giao Mỹ công bố một bản ghi nhớ nói rằng các nhân viên tại phòng thí nghiệm thuộc Viện Virus học Vũ Hán - nơi nghiên cứu virus SARS-CoV-2 - đã có các triệu chứng của COVID-19 vào mùa thu năm 2019. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có bằng chứng nào được đưa ra.
Phản ứng lại thông tin từ phía Mỹ, Bộ Ngoại giao Trung Quốc gọi thông tin mà phía Mỹ đưa ra là "thuyết âm mưu và dối trá". Đồng thời, phía Trung Quốc kêu gọi điều tra phòng thí nghiệm quân sự Fort Detrick của Mỹ thay vì Viện Virus học Vũ Hán của quốc gia này.