Bộ Ngoại giao Mỹ vừa quyết định tạm thời ngưng thực hiện các thỏa thuận bán vũ khí cho nhiều nước Trung Đông vốn ký kết dưới thời chính phủ Tổng thống Donald Trump, đài Fox News đưa tin.
Mỹ: Chỉ là thủ tục
Thông báo được đưa ra chỉ một ngày sau khi ông Antony Blinken được Thượng viện xác nhận giữ chức Ngoại trưởng Mỹ.
“Bộ tạm thời ngưng thực hiện một số việc chuyển giao và bán vũ khí quốc phòng theo chương trình Bán hàng quân sự nước ngoài và chương trình Bán hàng thương mại trực tiếp nhằm cho phép ban lãnh đạo mới có cơ hội xem xét lại” – một người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Fox News ngày 27-1.
“Đây là hành động hành chính thường lệ với hầu hết sự chuyển tiếp nào, và thể hiện cam kết của chính quyền về sự minh bạch và quản trị tốt, cũng như đảm bảo các thương vụ bán vũ khí của Mỹ đáp ứng các mục tiêu chiến lược xây dựng các đối tác mạnh hơn, có khả năng tương tác, và nhiều năng lực an ninh hơn” – người phát ngôn này nói thêm.
Tân Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken (giữa). Ảnh chụp tháng 11-2013: Từ trái qua: Phó Tổng thống Joe Biden, Phó Cố vấn an ninh quốc gia Antony Blinken, Cố vấn an ninh quốc gia Susan Rice, Ngoại trưởng John Kerry dự một buổi họp báo của Tổng thống Barack Obama tại Nhà Trắng. Ảnh: REUTERS
Bộ Ngoại giao Mỹ chưa xác nhận nước nào sẽ bị Mỹ tạm ngưng thực hiện các thỏa thuận mua bán vũ khí. Tuy nhiên ngày 27-1 báo Wall Street Journal có bài viết cho rằng trong số các nước bị ảnh hưởng khả năng có Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) – hai đồng minh quan trọng của Mỹ ở Trung Đông.
Năm ngoái Mỹ và UAE ký thỏa thuận trị giá 23 tỉ USD, theo đó Mỹ bán cho UAE 50 tiêm kích đa năng F-35 và 18 máy bay không người lái có vũ trang, cùng với nhiều thiết bị an ninh khác. Thỏa thuận này được ký sau khi UAE bình thường quan hệ với Israel hồi tháng 8-2020.
UAE mong Mỹ sớm bỏ lệnh ngưng
Viết trên Twitter ngày 27-1, Đại sứ UAE tại Mỹ Yousef Al Otaiba nhấn mạnh thỏa thuận này giúp Mỹ duy trì sự ổn định khu vực.
“Như ở các lần chuyển tiếp trước, UAE trông chờ chính quyền mới có sự xem xét các chính sách hiện tại. Rõ ràng, gói F-35 (có ý nghĩa) lớn hơn nhiều so với bán vũ khí hạng nặng cho đối tác. Nó cho phép UAE có khả năng đảm trách gánh nặng an ninh tập thể khu vực nhiều hơn, để Mỹ tự do sử dụng khí tài quân sự của mình đối phó các thách thức toàn cầu khác – một ưu tiên lưỡng đảng lâu dài của Mỹ” – theo Đại sứ UAE Al Otaiba.
Mỹ có thỏa thuận bán 50 tiêm kích đa năng F-35 cho UAE. Ảnh: US AIR FORCE
Họp báo ngày 27-1, tân Ngoại trưởng Mỹ Blinken cũng nói chuyện tạm ngưng chỉ là vấn đề thủ tục.
“Nói chung, về các thương vụ vũ khí, thường một chính quyền mới khi bắt đầu sẽ xem xét lại mọi thương vụ để đảm bảo rằng chúng có lợi cho các mục tiêu chiến lược của chúng ta và thúc đẩy chính sách đối ngoại của chúng ta, đó là điều chúng tôi làm lúc này” – theo ông Blinken.
Theo Fox News, nhiều thượng nghị sĩ Dân chủ có ý phong tỏa thỏa thuận bán vũ khí cho UAE, với lý do lo ngại sự liên quan giữa các nước Ả Rập ở Yemen – nơi đang diễn ra cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng nhất thế giới sau nhiều năm nội chiến.
Thượng nghị sĩ Bob Menendez – người sẽ là Chủ tịch Ủy ban Quan hệ Đối ngoại Thượng viện – nói rằng ông hoan nghênh quyết định tạm phong tỏa thương vụ vũ khí với UAE. Theo ông, thương vụ này đã được ký kết một cách vội càng mà không xem xét cẩn thận đến các hậu quả với an ninh quốc gia Mỹ và bảo vệ mạng sống người dân vô tội ở Yemen.
Ông Menendez khuyến khích chính phủ ông Biden xem xét cẩn thận các hệ lụy rộng hơn về an ninh khu vực của thương vụ này và tham vấn với Quốc hội để thẩm tra thương vụ này cũng như các thương vụ khác.
