Tờ South China Morning Post (SCMP) ngày 31-1 dẫn lời các nhà phân tích lo ngại việc tập đoàn viễn thông Trung Quốc China Mobile được cho là đang quan tâm đến việc mua lại công ty Digicel (Jamaica) sẽ đặt ra nhiều nguy cơ an ninh đối với Úc.
China Mobile là tập đoàn viễn thông nhà nước lớn nhất của Trung Quốc. Digicel là nhà cung cấp dịch vụ di động lớn nhất khu vực Thái Bình Dương. Việc China Mobile định mua lại Digicel không chỉ dấy lên lo ngại rằng các quốc gia khu vực Thái Bình Dương sẽ ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc và rời xa các đồng minh phương Tây truyền thống, mà còn đặt ra nguy cơ Bắc Kinh sẽ tăng cường do thám tại khu vực.
“Có một nguy cơ gián điệp thực sự của các công ty viễn thông ở đây. Cuộc trò chuyện của mọi người có thể sẽ trở thành một phần trong chính sách nhà nước. Trung Quốc có thể sẽ tiếp cận các cuộc trò chuyện của mọi người” – theo ông Robert Potter, chuyên gia từng tư vấn cho chính phủ Úc, Canada và Mỹ về an ninh mạng.
Công ty Trung Quốc thâu tóm Digicel?
Người phát ngôn của Digicel đã xác nhận rằng tập đoàn đã “nhận được các cách tiếp cận không mong muốn từ một số bên liên quan đến các hoạt động tại Thái Bình Dương”, song từ chối bình luận thêm vì các cuộc thảo luận với các bên là bí mật, SCMP đưa tin.
Người đàn ông Papua New Guinea mặc áo có cờ nước mình và cờ Trung Quốc tại lễ khai trương Đại lộ Độc lập năm 2018 tại thủ đô Port Moresby. Ảnh: REUTERS
Ban đầu, có thông tin cho rằng tập đoàn viễn thông Huawei Technologies của Trung Quốc đứng sau thỏa thuận mua lại Digicel. Tuy nhiên, China Mobile được cho là bên mua tiềm năng nhất, dù tập đoàn này chưa từng công khai xác nhận mối quan tâm của mình.
Theo tờ Australian Financial Review (AFR), hồi đầu tháng 1, đại diện Digicel đã thông báo tới các quỹ đầu tư tư nhân rằng các đối tác phía Trung Quốc đã bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại các hoạt động của công ty tại Thái Bình Dương.
Đại diện của China Mobile từ chối bình luận.
Úc có thể ngăn cản Trung Quốc?
Theo tờ Sydney Morning Herald, chính phủ Úc đang xem xét hỗ trợ tài chính cho các nhà thầu địa phương quanh các hoạt động của Digicel ở Thái Bình Dương nhằm ngăn chặn các công ty Trung Quốc "thâu tóm" các tài sản nhạy cảm về chính trị.
Động thái can thiệp từ Canberra không phải là mới. Trước đó, năm 2018, Úc đã tài trợ dự án xây cáp ngầm từ thành phố Sydney đến Papua New Guinea và Solomon với tổng số tiền 105,6 triệu USD, khiến kế hoạch của tập đoàn Huawei bị hủy bỏ.
Tuy nhiên, chuyên gia Potter cho rằng: “Công nghệ của Digicel khá cũ và cần được thay thế, vì vậy nếu Úc mua Digicel, nước này có thể phải bán đi rất nhiều công nghệ cũ và có khả năng mắc nợ. Trung Quốc có thể bắt đầu lại từ đầu và gia nhập thị trường”.
Theo phó giáo sư Jian Zhang tại Học viện Quốc Phòng Úc (Canberra), cũng có khả năng Digicel đang "chơi lá bài Trung Quốc" và "phóng đại sự quan tâm của Trung Quốc" nhằm buộc Úc tham gia vào “cuộc chiến đấu thầu cho công ty”.
“Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu Trung Quốc quan tâm đến việc mua hoặc đầu tư vào Digicel. Dịch vụ viễn thông là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm gia tăng sự hiện diện kinh tế và chiến lược ở Nam Thái Bình Dương. Đây chắc chắn là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường” – ông Jian nhận định, thêm rằng Canberra lo ngại Bắc Kinh sẽ làm loãng vai trò của mình trong khu vực.
Vùng đệm an ninh Papua New Guinea
Một mối lo ngại an ninh khác của Úc chính là Papua New Guinea (PNG), do có mối quan hệ gần gũi và thân thiết. Digicel chiếm 92% thị phần dịch vụ internet, dịch vụ tin tức và truyền hình tại PNG.
Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia Úc hồi năm 2020 đã công bố báo cáo cho biết tập đoàn Huawei đã xây dựng một “trung tâm dữ liệu” cho chính quyền PNG, nhưng trong quá trình xây dựng đã cố ý tạo ra “lỗ hổng an ninh” để dữ liệu có thể bị đánh cắp.
Nhà nghiên cứu Amanda Watson tại Đại học Quốc gia Úc cho biết PNG luôn đóng vai trò là vùng đệm an ninh giữa Úc và các quốc gia châu Á. Tuy nhiên, bà Watson bày tỏ lo ngại liệu các công ty Úc có đủ khả năng mua lại Digicel hay không, dù được chính phủ hỗ trợ.
“Có đủ loại thách thức khi làm việc và hoạt động ở những nơi này. Vì vậy tôi tự hỏi có bao nhiêu công ty Úc có kinh nghiệm phù hợp để làm được điều đó. Tôi không thể ngừng hỏi tại sao các công ty Úc lại muốn đầu tư vào một môi trường khó khăn như vậy” – bà Watson cho biết.
Digicel, được thành lập năm 2001, là nhà cung cấp dịch vụ giải trí gia đình và mạng điện thoại di động tại 33 thị trường trên khắp các khu vực Caribe, Trung Mỹ, châu Đại Dương.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã tăng cường củng cố quan hệ với nhiều quốc gia khu vực Thái Bình Dương, vốn từ lâu là “sân sau” của Úc và Mỹ, bằng cách gia tăng ảnh hưởng ngoại giao và kinh tế.
