Trong khi 99% thu nhập của người dân thế giới sụt giảm vì COVID-19, tài sản của 10 tỉ phú giàu nhất thế giới lại tăng mạnh bằng cả 14 năm trước gộp lại. Bất bình đằng giàu nghèo, giới tính và phân biệt chủng tộc ngày một nới rộng sau đại dịch.

Người giàu ngày càng giàu thêm

Dữ liệu từ tạp chí Forbes và tổ chức từ thiện Oxfam chỉ ra, tổng tài sản của các tỉ phú trên thế giới đã tăng từ mức 8,6 nghìn tỉ USD vào tháng 3.2021 lên 13,8 nghìn tỉ USD vào tháng 11.2021. Mức tăng 5,2 nghìn tỉ USD ghi nhận trong khoảng thời gian này lớn hơn mức tăng của cả 14 năm trước đó gộp lại.

Trong đó, tài sản của 10 người giàu nhất thế giới tăng gấp đôi, lên đến 1.500 tỉ USD kể từ khi đại dịch COVID-19 xuất hiện. Con số này chia bình quân tương đương tốc độ tăng 1,3 tỉ USD mỗi ngày.

Chính sách tiền tệ nới lỏng và hàng loạt các gói kích thích kinh tế được tung ra đã giúp thị trường chứng khoán thăng hoa, nhất là nhóm cổ phiếu ngành công nghệ.

Năm 2021 chứng khiến thị giá cổ phiếu công nghệ tăng trưởng mạnh mẽ, tài sản của các "ông lớn" công nghệ không ngừng nới rộng. Cụ thể, tài sản ròng của Jeff Bezos tăng 67% lên 203 tỉ USD, tài sản của Mark Zuckerberg tăng gấp đôi lên 118 tỉ USD và tài sản của người sáng lập Microsoft - Bill Gates - tăng 31% lên 137 tỉ USD.

Cũng theo Forbes, tài sản của tỉ phú Elon Musk tăng gấp 10 lần, lên 294 tỉ USD trong 20 tháng đầu của đại dịch. Động lực này giúp ông vượt qua tỉ phú Jeff Bezos - ông chủ của Amazon - để trở thành người giàu nhất thế giới.

Người nghèo ngày càng cùng cực

Báo cáo của Oxfam cho rằng đại dịch COVID-19 đã khiến khoảng cách giàu nghèo tiếp tục tăng. Thu nhập của 99% dân số thế giới giảm từ tháng 3/2020 đến tháng 10/2021.

Ngân hàng Thế giới ước tính khoảng 97 triệu người trên toàn cầu đã rơi vào cảnh nghèo cùng cực trong năm 2020 và hiện đang sống với chưa đầy 2 USD mỗi ngày. Đây cũng là năm đầu tiên số lượng người nghèo cùng cực trên thế giới tăng trong hơn 20 năm qua.

Oxfam dự đoán đến năm 2030, 3,3 tỉ người sẽ sống với mức dưới 5,50 USD mỗi ngày.

Bên cạnh đó, đại dịch COVID-19 đã trì hoãn các mục tiêu bình đẳng giới từ 99 năm lên 135 năm. Trong năm 2020, phụ nữ trên toàn cầu đã mất 800 tỉ USD thu nhập. So với 2019, lượng phụ nữ mất việc hoặc không có việc làm tăng hơn 13 triệu người.

Phân biệt chủng tộc, bạo lực giới, gia tăng khối lượng công việc chăm sóc không lương trên vai phụ nữ và trẻ em gái... cũng là hệ quả nghiêm trọng mà dịch bệnh để lại.

Các chính phủ cần khẩn trương hành động để thu hẹp khoảng cách giàu nghèo

Giám đốc điều hành của Oxfam - bà Gabriela Bucher nói: “Các tỉ phú đã ăn nên làm ra trong đại dịch. Các ngân hàng trung ương bơm hàng nghìn tỉ USD vào hệ thống tài chính để cứu nền kinh tế, nhưng phần lớn số tiền đó rốt cục lại rơi vào túi các tỉ phú nhờ sự bùng nổ của thị trường chứng khoán."

Nhìn nhận thực trạng này, Oxfam đề xuất 5 giải pháp tới các chính phủ trên thế giới.

Một, lấy lại lợi nhuận mà các tỉ phú kiếm được bằng cách đánh thuế tài sản và thuế lãi về vốn dài hạn lên khối tài sản khổng lồ mà họ kiếm được kể từ khi đại dịch khởi phát.

Hai, dùng khoản thuế thu được để rót vào dịch vụ y tế và an sinh xã hội, thích ứng với biến đổi khí hậu và xây dựng các chương trình ngăn chặn bạo lực giới.

Ba, tháo gỡ những điều luật phân biệt giới tính và chủng tộc để xoá bỏ tận gốc bạo lực và phân biệt đối xử.

Bốn, chấm dứt các luật làm suy yếu quyền thành lập hiệp hội và đình công của người lao động, đồng thời thiết lập các tiêu chuẩn pháp lý để bảo vệ họ.

Năm, chính phủ các nước giàu cần bãi bỏ ngay lập tức những quy định về sở hữu trí tuệ với công nghệ vaccine COVID-19 để cho phép nhiều quốc gia sản xuất vaccine an toàn và hiệu quả nhằm chấm dứt đại dịch.