Thuế VAT là gánh nặng thuế được chia sẻ giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, vì vậy khi giảm VAT thì cả hai đối tượng này cùng hưởng lợi. Theo đánh giá của giới chuyên gia, việc giảm thuế giá trị gia tăng (thuế VAT) 2% sẽ giúp Chính phủ hoàn thành hai mục tiêu: Thứ nhất là hỗ trợ tăng trưởng kinh tế từ phía hai phía là sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Thứ hai là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.

Ngân sách hụt 51,4 nghìn tỉ đồng khi giảm thuế VAT 2%

Từ ngày 1.2 đến hết ngày 31.12, thuế giá trị gia tăng các hàng hóa, dịch vụ sẽ giảm từ 10% xuống còn 8% để hỗ trợ người dân gặp khó khăn cho dịch COVID-19, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh phục hồi và phát triển.

Chính sách này của Chính phủ được giới chuyên gia trong và ngoài nước đánh giá cao. Trước đó, đại diện Ngân hàng Thế giới (World Bank) từng đưa ra khuyến nghị: "Chính phủ Việt Nam có thể cân nhắc các biện pháp về thu ngân sách để hỗ trợ tổng cầu trong nước. Đó có thể là giảm thuế giá trị gia tăng trong năm 2022 để hỗ trợ tiêu dùng tư nhân".

Ông Nguyễn Quốc Hưng - Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính - cho biết: Theo tính toán của Bộ Tài chính, dự kiến các chính sách này sẽ có tác động giảm thu ngân sách nhà nước của năm 2022 khoảng 51,4 nghìn tỉ đồng. Trong đó, chính sách giảm thuế GTGT là khoảng 49,4 nghìn tỉ đồng; thực hiện chi phí được trừ đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch COVID-19 là khoảng 2 nghìn tỉ đồng.

“Số tiền thuế được hỗ trợ này sẽ góp phần giúp doanh nghiệp, tổ chức và người dân vượt qua khó khăn do tác động của dịch COVID-19 để phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh, đồng thời có tác dụng kích thích tiêu dùng, đầu tư qua đó đóng góp vào kết quả khôi phục lại nền kinh tế của đất nước sau dịch bệnh và góp phần thực hiện an sinh xã hội”.

Giảm VAT là "mũi tên trúng 2 đích"

TS Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright cho rằng: “Việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) đồng loạt là nhanh và hiệu quả nhất lúc này. Với VAT không phải đẻ ra thêm bộ máy mới hay thủ tục mới. Cơ quan thực thi chỉ cần căn cứ theo đúng hồ sơ như thường lệ để cắt giảm thuế cho cơ sở kinh doanh.

Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cũng hay được nhắc đến. Nhưng nhược điểm là với doanh nghiệp khó khăn thì họ không phát sinh nghĩa vụ thuế nên sẽ không được hưởng lợi. Thuế này chỉ hỗ trợ được các doanh nghiệp đang làm ăn được. Còn VAT thì có làm ăn được hay không đều được lợi ích.

Bên cạnh đó, đặc điểm quan trọng của VAT là gánh nặng thuế được chia sẻ giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, vì vậy khi giảm VAT thì cả hai đối tượng này cùng hưởng lợi.

Tóm lại, nếu có thể, tôi cho rằng nên điều chuyển những khoản hỗ trợ lãi suất sang các mục tiêu khác như y tế, giáo dục, hay giảm VAT đồng loạt thì sẽ tạo ra hiệu quả kinh tế tốt hơn”.

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh đánh giá: “Thuế VAT phổ thông hiện nay là 10%, khi giảm chỉ 2% sẽ có tác động đến toàn bộ giao dịch trên thị trường. Tác động tới cả người mua và người bán”, vị chuyên gia nhấn mạnh.

Theo chuyên gia Vũ Đình Ánh, với việc được giảm thuế VAT đầu vào, người bán có điều kiện để không phải tăng giá thành sản phẩm, dịch vụ khi sức ép về chi phí tăng cao. Khả năng tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ từ đó cũng sẽ được hỗ trợ mạnh mẽ và cải thiện.

Trong khi đó, với người tiêu dùng, vốn là nhóm đang bị ảnh hưởng lớn khi thu nhập, việc làm bị giảm do dịch bệnh, việc giảm thuế VAT sẽ giúp nhóm này trực tiếp tiết kiệm được 2% chi tiêu bình quân.

Theo đó, việc giảm được chi phí chi tiêu này sẽ tạo điều kiện tốt hơn để người tiêu dùng tiếp tục tiêu dùng, phục vụ đời sống, qua đó tăng giao dịch trên thị trường.

Ngoài ra, việc giảm thuế VAT sẽ giúp kiềm chế, kiểm soát việc tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) khi tiêu dùng trong nước phục hồi và mở rộng sau dịch.