Nhà quản lý quỹ điển hình là một con cừu đội lốt sói: Bắt chước thị trường chứng khoán một cách thụ động, chỉ dám chủ động đặt cược nhỏ và nhút nhát. Nhưng bằng cách tiếp cận ngược lại, Wilmot H. Kidd III đã tạo ra được một trong những thành tích dài hạn đáng nể nhất trong lịch sử đầu tư.  

Tờ Wall Street Journal cho biết trong 20 năm tính tới tháng 10/2021, quỹ đầu tư Central Securities của ông Kidd sinh lời tốt hơn tập đoàn Berkshire Hathaway của huyền thoại Warren Buffett. Trong giai đoạn 25, 30, 40 và thậm chí là gần 50 năm dưới quyền ông Kidd, Central Securities hạ gục chỉ số S&P 500.

Chìa khóa cho sự thành công của ông Kidd: Kiên nhẫn, tập trung và lòng can đảm.

Ngày 31/12/2021, người đàn ông 80 tuổi này rời ghế Giám đốc điều hành của Central nhưng vẫn phục vụ với tư cách Chủ tịch. Quỹ có 1,3 tỷ USD tài sản.

Đừng ngạc nhiên vì bạn chưa từng biết đến ông Kidd. Ông không có trang LinkedIn và hiếm có bức ảnh nào được đăng trên mạng. Trong sự nghiệp gần 50 năm, ông chỉ trả lời khoảng 5 cuộc phỏng vấn.

Theo Center for Research in Security Prices, 10.000 USD đầu tư vào Central vào cuối tháng 3/1974, khi ông Kidd chính thức giành quyền quản lý quỹ này, tạo ra gần 6,4 triệu USD vào cuối tháng 10/2021. Cũng 10.000 USD đó đổ vào cổ phiếu trong S&P 500 sẽ biến thành 1,9 triệu USD. Central tạo ra tỷ suất sinh lời hàng năm 14,5% với cổ tức được tái đầu tư, cao hơn hẳn 11,7% đối với các cổ phiếu thuộc S&P 500.

Điều này không có nghĩa là ông Kidd chưa từng bị thị trường đánh bại. Trong 10 năm kể từ 2010, Central thua kém S&P 500 trung bình 3 điểm % mỗi năm trong bối cảnh cổ phiếu công nghệ lớn phi mã. Nhưng trong 10 tháng đầu 2021, Central lại một lần nữa vượt lên.

Central được thành lập vào năm 1929 dưới dạng quỹ đóng. Theo cấu trúc này, nhà đầu tư mới phải mua chứng chỉ quỹ từ người khác thay vì từ chính quỹ.

Tiền không đổ vào khi chứng khoán được định giá cao ngất, nhà đầu tư cũng không rút tiền ra trong thị trường gấu. Nhờ vậy quỹ đóng được rảnh tay quản lý danh mục mà không phải quản lý nhà đầu tư. Ông Kidd, người thân và quỹ từ thiện gia đình sở hữu gần 45% Central Securities.

Các nhà quản lý danh mục khoe khoang họ có tầm nhìn "dài hạn" nếu nắm giữ cổ phiếu một năm hoặc hơn. Ông Kidd khiến bọn họ trông giống như dân lướt sóng. Thời gian ông nắm giữ cổ phiếu còn dài hơn hơn tuổi đời của nhiều nhà quản lý quỹ.

Central sở hữu cổ phiếu công ty chất bán dẫn Analog Devices - khoản đầu tư lớn thứ hai trong danh mục - trong 34 năm. Ông Kidd giữ cổ phần trong nhà khai thác dầu Murphy Oil trong hơn 40 năm, từ 1974 tới 2018.

Trong 15 năm tính tới cuối 2021, tỷ lệ vòng quay danh mục hàng năm trung bình của Central là 11%. Điều này có nghĩa là thời gian cầm mỗi cổ phiếu điển hình của quỹ là gần 10 năm – lâu hơn gấp 6 lần so với quỹ tương hỗ quản lý chủ động hoặc quỹ đóng thông thường, theo Morningstar.

Giữ cổ phiếu trong nhiều năm thay vì vài tháng giúp tối thiểu hóa chi phí giao dịch, giảm gánh nặng nghiên cứu các khoản đầu tư mới và cho phép Central tìm hiểu cặn kẽ một công ty.

Ông Kidd chia sẻ: "Chúng tôi muốn sở hữu những công ty tăng trưởng trong giai đoạn tăng trưởng của chúng lâu nhất có thể". Rồi phép màu sẽ đến từ lãi kép.

"Bạn cần có thời gian để học cách sống cùng một ý tưởng. Đối với nhà quản lý danh mục mà bán cổ phiếu trong vòng một năm, tôi cho rằng những gã này còn chẳng biết mình đang sở hữu các công ty như thế nào".

Một chiến lược khác của ông Kidd: Central không nắm giữ cổ phần tí hon trong hàng trăm cổ phiếu. "Chúng tôi luôn cảm thấy mình cần phải tập trung. Bạn phải có vài vị thế lớn, tỷ lệ sở hữu lớn trong những công ty thành công", ông nói thêm.

Theo Morningstar, quỹ đầu tư theo phong cách chủ động điển hình ở Mỹ sở hữu ít nhất 160 cổ phiếu và để 1/3 tài sản đang quản lý vào 10 khoản đầu tư lớn nhất. Central chỉ có 33 vị thế, với 57% tiền khóa chặt trong top 10.

Điều này có rủi ro không? Ông Kidd viết câu trả lời trong báo cáo thường niên 1978: "Rủi ro có thể được giảm thiểu thông qua kiến thức chủ động và sâu sắc về vấn đề của các công ty mà chúng tôi đầu tư".

Các khoản đặt cược của ông Kidd không chỉ lớn mà còn táo bạo: 22 % tài sản của Central nằm trong Plymouth Rock, công ty bảo hiểm ô tô và tài sản có trụ sở tại Boston, cổ phiếu công ty này thậm chí còn không được giao dịch công khai.

Ông Kidd gặp nhà sáng lập tương lai của Plymouth Rock, ông James Stock, khi cả hai cùng làm việc trên Phố Wall cuối những năm 1960. "Ông ấy rất thông minh và chúng tôi giữ liên lạc với nhau".

Năm 1982, Central trở thành nhà đầu tư bên ngoài đầu tiên vào Plymouth Rock, với tổng chi phí cuối cùng là 3,5 triệu USD. Số cổ phiếu còn lại của Plymouth với giá gốc 700.000 USD đang được ghi nhận với giá trị 293 triệu USD trong sổ sách của Central.

Ngoài Plymouth Rock, Central còn vài khoản đặt cược khác vào công ty tư nhân từ những năm 1980.

Với việc chọn cấu trúc quỹ đóng để theo đuổi chiến lược đặt cược lớn, tập trung vào một số tương đối ít công ty, ông Kidd đã tận dụng lợi thế của việc nắm bắt xu hướng dài hạn.

Từ giữa đến cuối thập niên 1970, Central gặt hái lợi nhuận khủng từ những công ty khai thác dầu như Murphy Oil, Cities Service và Ocean Drilling & Exploration; tổng cộng cả ba từng chiếm tới 30% tỷ trọng danh mục quỹ.

Nhưng ông Kidd cũng sẵn lòng đầu tư sang những lĩnh vực mới. Vào khoảng 1969, khi là nhân viên ngân hàng đầu tư tại Hayden, Stone & Co, ông giúp soạn thảo bản các bạch cho công ty non trẻ có tên Intel.

Vài năm sau, Central thu thập vị thế đáng kể trong vài ngôi sao công nghệ thời đó, bao gồm cổ phiếu như Informatics General. Thông qua sở hữu nhỏ tại một quỹ đầu tư mạo hiểm, Central gián tiếp sở hữu Compaq Computer.

Đến 1982, ông Kidd quyết định sự bùng nổ năng lượng đã đến hồi kết. Trong vài năm, Central chuyển từ để 1/3 tài sản trong ngành năng lượng sang để 1/3 tài sản trong cổ phiếu công nghệ - và một lần nữa lãi đậm.

Khi được hỏi liệu thành công của mình đến từ may mắn hay kỹ năng, ông Kidd đưa ra câu trả lời ấn tượng: "Kỹ năng là việc nhận ra khi nào bạn đã gặp may".

Ông giải thích: "Đó là khi bạn đủ may mắn để đầu tư vào một công ty tuyệt vời, rồi bạn bỗng nhận ra rằng mình đã may mắn đến mức nào, và lại mua thêm cổ phiếu đó. Tôi cho rằng đó chính là kỹ năng. Nhận ra vận may và còn phải biết giữ lấy những gì bạn có, không nhát gan tháo chạy".