Ukraine làm khó Fed
Thị trường chứng khoán Mỹ giao dịch sôi động trong tuần qua với lợi suất trái phiếu tăng đột biến sau khi số liệu lạm phát cao hơn dự báo được công bố hôm thứ Năm (10/2).
Nhiều chuyên gia Phố Wall giờ đây nhận ra rằng những dự báo trước đây về kế hoạch tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đều quá ít ỏi và đồng loạt điều chỉnh.
Các nhà đầu tư lại nhận thêm một tin sốc nữa vào thứ Sáu (11/2) sau khi Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan cảnh báo rằng Nga có thể xâm lược Ukraine trong thời gian diễn ra Thế vận hội (Olympics) mùa đông ở Bắc Kinh (từ 4/2 đến 20/2).
Cả Mỹ và Anh đều đã kêu gọi công dân nước mình rời Ukraine càng sớm càng tốt và không được muộn hơn 1-2 ngày tới.
CNBC dẫn lời ông Peter Boockvar, Giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group, nói: "Tôi nghĩ rằng Fed đang khiến mọi người luôn trong trạng thái lo lắng, vấn đề Ukraine càng làm nhà đầu tư đau đầu hơn. Chúng ta có 3 tuần tập trung vào lợi nhuận doanh nghiệp thay vì các yếu tố vĩ mô. Hiện nay, mùa báo cáo kết quả kinh doanh đã kết thúc và các vấn đề vĩ mô lại quay về chi phối tình hình".
Các chỉ số chính trên thị trường chứng khoán Mỹ giảm sâu vào chiều 11/2 sau khi Nhà Trắng thông báo tình hình Ukraine có nhiều dấu hiệu đáng ngại. Tính chung cả tuần vừa qua, S&P 500 mất 1,8%, Dow Jones và Nasdaq Composite giảm lần lượt 1% và 2,2%. Như thể hiện trong biểu đồ dưới đây, số phiên giảm nhiều hơn số phiên tăng trong tuần qua.
Ông Marc Chandler, Giám đốc chiến lược thị trường tại Bannockburn Global Forex, nhận định: "Cho đến thời điểm này, tôi cho rằng biến động thị trường đều do chính sách tiền tệ mà ra. Vấn đề Ukraine đã đưa thêm một ẩn số nữa vào mô hình. Giá USD đăng tăng, giá dầu đang tăng và cổ phiếu bị bán tháo. Dù không có chuyện gì lớn xảy ra trong hai ngày cuối tuần này, nhà đầu tư vẫn sẽ rất lo lắng trong tuần sau".
Ông Peter Boockvar cho rằng căng thẳng giữa Nga và Ukraine khiến cho quyết định tiền tệ của Fed thêm khó khăn, và nếu chiến tranh nổ ra thì lạm phát toàn cầu sẽ lên cao. "Câu chuyện Nga - Ukraine đang tạo ra thêm vấn đề cho Fed vì chiến tranh sẽ thổi bùng giá dầu, giá thực phẩm, lúa mỳ, phân bón và mọi thứ khác. Khả năng chống lạm phát của Fed sẽ gặp nhiều trở ngại".
"Fed không thể lùi bước. Fed không thể lấy vấn đề địa chính trị làm cái cớ để không tăng lãi suất được", ông Boockvar nói thêm.
Reuters dẫn lời ông Bill Adams, Kinh tế trưởng của Comerica Bank nhận định: "Nếu Nga xâm lược Ukraine thì giá năng lượng sẽ lên cao, khiến tình hình lạm phát thêm tồi tệ và Fed sẽ càng phải nâng lãi suất lên cao hơn".
Hãng tin AP cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ dự định sớm sơ tán Đại sứ quán ở thủ đô Kiev của Ukraine trong bối cảnh Nga có thể động binh bất cứ lúc nào.
Gần như tất cả 200 nhân sự của Đại sứ quán sẽ phải rời đi, có thể là ra nước ngoài hoặc tới khu vực cực tây của Ukraine (gần với biên giới một nước thành viên NATO là Ba Lan) để duy trì hiện diện ngoại giao của Mỹ. Chỉ một số ít nhân viên ngoại giao sẽ ở lại thủ đô Kiev.
Người nhà của nhân viên Đại sứ quán Mỹ ở Ukraine đã được sơ tán từ cuối tháng 1. Tổng thống Joe Biden ngày 10/2 đã yêu cầu công dân Mỹ rời khỏi Ukraine ngay và Mỹ sẽ không đưa quân đội vào Ukraine để hỗ trợ sơ tán vì lo ngại đụng độ với quân Nga sẽ dẫn tới Chiến tranh thế giới thứ 3.
Ông Ryan Detrick, Giám đốc chiến lược thị trường tại LPL Financial thì cho rằng tác động của các sự kiện địa chính trị lớn đối với thị trường chứng khoán Mỹ là khá hạn chế. "Chẳng hạn, Sau khi Tổng thống Kennedy bị ám sát vào tháng 11/1963, thị trường chứng khoán Mỹ trải qua 6 tháng tăng trưởng mạnh nhất trong lịch sử. Một nền kinh tế vững chãi có thể triệt tiêu rất nhiều vấn đề".
Cuộc chiến lạm phát của Fed
Dự báo phổ biến hiện nay là Fed sẽ tăng lãi suất 7 lần trong năm 2022, mỗi lần 0,25 điểm %. Điều này có nghĩa là Fed sẽ quyết định nâng lãi suất trong tất cả các cuộc họp chính sách còn lại của năm nay. Nhiều chuyên gia còn cho rằng Fed sẽ nâng lãi suất 0,5 điểm % trong cuộc họp gần nhất diễn ra vào giữa tháng 3 tới.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1 vừa qua tăng 7,5% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn dự đoán 7,2% mà các nhà kinh tế đưa ra và không có dấu hiệu hạ nhiệt như Fed từng nhận định. Kết thúc cuộc họp chính sách tháng 12, các quan chức Fed dự tính chỉ tăng lãi suất 3 lần trong năm nay và Phố Wall khi đó dự đoán 4-5 lần.
Phát biểu của các quan chức Fed sẽ được thị trường theo dõi chặt chẽ trong tuần này. Ông James Bullard, Chủ tịch Fed chi nhánh St. Louis sẽ xuất hiện trên kênh CNBC sáng thứ Hai (14/2).
Hôm 11/2, ông Bullard khiến thị trường lo lắng khi ông ủng hộ tăng lãi suất 100 điểm cơ bản (1 điểm %) trước tháng 7.
CNBC dẫn lời ông Patrick Palfrey, chuyên gia chiến lược cổ phiếu cao cấp tại Credit Suisse nhận xét: "Tôi nghĩ biến động thị trường sẽ duy trì ở mức cao trong giai đoạn chuyển tiếp của Fed từ trạng thái bồ câu (nới lỏng tiền tệ) sang diều hâu (thắt chặt chính sách)".
Vào ngày 16/2, Fed sẽ công bố biên bản cuộc họp diễn ra hôm 25-26/1. Biên bản này có thể chứa những thông tin quan trọng làm rung chuyển thị trường.
Sau khi kết thúc cuộc họp ngày 14-15/12/2021, các quan chức Fed thông báo kế hoạch giảm bơm tiền và tăng lãi suất ba lần trong năm 2022, thị trường biến động tương đối nhẹ nhàng do những quyết định này đã được dự báo từ trước.
Tuy nhiên đến khi biên bản cuộc họp được công bố vào đầu tháng 1, thị trường cắm đầu giảm sâu khi nhà đầu tư nhận thấy các quan chức Fed đã thảo luận cả việc bán bớt trái phiếu để giảm quy mô bảng cân đối kế toán và hút tiền về.
Vì vậy, nhà đầu tư sẽ tập trung nghiên cứu biên bản cuộc họp ngày 25-26/1 để xem có thông tin gì mới hay không.
Ngày 15/2, Bộ Lao động Mỹ sẽ công bố chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 1. Các chuyên gia dự báo lạm phát PPI cũng sẽ cao tương tự như số liệu CPI tuần này. Nhiều khảo sát cho thấy lạm phát cao đang ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý tiêu dùng. Vậy nên số liệu về thị trường bán lẻ công bố ngày 16/2 cũng sẽ thu hút sự chú ý của nhà đầu tư.