Hãng tin TASS dẫn thông báo từ văn phòng báo chí Quân khu phía Nam của Nga ngày 15-2 cho biết một số lượng binh sĩ bắt đầu quay trở lại căn cứ thường trực sau các cuộc tập trận theo lịch trình ở bán đảo Crimea.
Rút quân sau tập trận ở Crimea
"Các đơn vị của Quân khu phía Nam đã hoàn thành nhiệm vụ trong khuôn khổ các cuộc tập trận chiến thuật theo lịch trình tại các bãi tập kết hợp vũ khí trên bán đảo Crimea đã bắt đầu quay trở lại căn cứ thường trực”, theo thông báo.
Xe bọc thép chở binh sĩ Nga trên đường cao tốc Crimea hồi tháng 1. Ảnh: AP
Hãng tin AFP cũng đưa tin rằng Nga cho biết đang rút một số lượng binh sĩ gần biên giới với Ukraine về các căn cứ của mình.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho biết, một số lực lượng được triển khai gần Ukraine đã hoàn thành quá trình tập trận và đang thu dọn đồ đạc, khí tài để lên đường quay về căn cứ.
“Các đơn vị của các Quân khu phía Nam và phía Tây, đã hoàn thành nhiệm vụ của mình và bắt đầu xếp hàng lên các phương tiện vận tải đường sắt và đường bộ và hôm nay họ sẽ bắt đầu chuyển đến các đơn vị đóng quân của mình” – theo lời ông Konashenkov.
Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu đơn vị rút về và việc rút quân sẽ có ảnh hưởng gì đến tổng số quân xung quanh Ukraine, nhưng đây là thông báo đầu tiên về việc Nga rút quân trong nhiều tuần.
Tín hiệu tốt
Tờ The Moscow Times dẫn lời ông Konashenkov cho biết các cuộc tập trận "quy mô lớn" của quân đội Nga vẫn đang tiếp tục ở nhiều khu vực, bao gồm các cuộc tập trận chung ở Belarus và các cuộc tập trận hải quân ở Biển Đen và các nơi khác.
Tuy nhiên AFP nhận định động thái rút quân từ Crimea là bước quan trọng đầu tiên nhằm giảm leo thang sau nhiều tuần khủng hoảng với phương Tây quanh vấn đề Ukraine.
Cuộc khủng hoảng – được đánh giá là tồi tệ nhất giữa Nga và phương Tây kể từ khi chiến tranh lạnh kết thúc – xảy ra sau khi Moscow tập trung hơn 100.000 quân gần biên giới với Ukraine và lên đến đỉnh điểm trong tuần này với việc các quan chức Mỹ cảnh báo rằng Nga có thể tấn công quân sự vào Ukraine kể cả vào thủ đô Kyiv trong vòng vài ngày tới.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cáo buộc phương Tây đang cố tình gia tăng căng thẳng.
"Ngày 15-2-2022 sẽ đi vào lịch sử là ngày phương Tây thất bại trong việc tuyên truyền chiến tranh. Phải chịu nhục nhã và bị tiêu diệt mà không cần phát súng nào bắn ra", bà Zakharova viết trên mạng xã hội.
Ý kiến quan sát cho rằng có thể bà Zakharova muốn nói đến việc phía Mỹ báo động rằng Nga có thể tấn công Ukraine vào ngày 16-2.
Cơ hội xuống thang
Động thái rút quân của Nga diễn ra trong bối cảnh đang có nhiều nỗ lực ngoại giao nhằm ngăn chặn nguy cơ Nga tấn công Ukraine.
Theo AFP, nếu phương Tây xác nhận rằng Nga đang thực hiện các bước để giảm bớt lực lượng thì điều này sẽ làm giảm bớt lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh lớn ở châu Âu.
Ngày 15-2 Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nói rõ rằng "trách nhiệm giảm leo thang rõ ràng thuộc về Nga, và Moscow phải rút quân". Ngoại trưởng Đức Baerbock khẳng định "chúng ta phải tận dụng mọi cơ hội đối thoại để đạt được một giải pháp hòa bình".
Xe tăng Nga trong một cuộc diễn tập quân sự. Các quan chức phương Tây ước tính số quân Nga tập trung gần biên giới với Ukraine chiếm hơn 60% lực lượng bộ binh nước này. Ảnh: AP
Phần mình, các quan chức Mỹ khẳng định rằng "ngoại giao vẫn tiếp tục khả thi".
Điện đàm ngày 14-2, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Anh Boris Johnson đồng ý rằng "cửa sổ quan trọng cho ngoại giao" vẫn còn.
"Các nhà lãnh đạo nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc xâm nhập nào nữa vào Ukraine sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng kéo dài đối với Nga, với thiệt hại sâu rộng cho cả Nga và thế giới", một phát ngôn viên của dinh thủ tướng Anh cho biết về cuộc điện đàm giữa ông Johnson và ông Biden.
Các phát ngôn từ các lãnh đạo Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Nga ngày 14-2 đã đưa đến một số hy vọng về việc giảm leo thang.
Trong cuộc họp với Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 14-2, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết "luôn có cơ hội" đạt được một thỏa thuận với phương Tây về vấn đề Ukraine.
Ông Lavrov nói với ông Putin rằng các cuộc trao đổi với các nhà lãnh đạo các nước châu Âu và Mỹ đã cho thấy đủ cơ hội để đạt các mục tiêu Nga theo đuổi.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu nói với ông Putin rằng một số cuộc tập trận quân sự Nga phát động vào tháng 12-2021 đã "kết thúc" và nhiều cuộc tập trận khác sẽ kết thúc "trong tương lai gần".
Về Ukraine, ngày 15-2, Ngoại trưởng Dmytro Kuleba lạc quan rằng “chúng tôi và các đồng minh của chúng tôi đã cố gắng ngăn chặn Nga không leo thang thêm nữa”.
"Chúng tôi có một quy tắc: không tin những gì bạn nghe, hãy tin những gì bạn thấy. Khi chúng tôi chứng kiến sự rút quân (của Nga), chúng tôi sẽ tin về việc giảm leo thang", theo ông Kuleba.
