Khi thương vụ sáp nhập VinCommerce (nay là WinCommerce) từ Vingroup về Masan Group cuối năm 2019, đã xuất hiện không ít những nghi ngại từ phía nhà đầu tư về tương lai của nền tảng bán lẻ này. Thực tế, sức nặng từ WCM đã khiến Masan lần đầu báo lỗ sau nhiều năm liên tục lãi lớn.
Vậy nhưng, tại thời điểm ấy, Masan vẫn tự tin về tiềm năng của WCM. Kế hoạch của Masan là đưa hai chuỗi WinMart và WinMart+ hoà vốn vào cuối năm 2020. Kết quả, WCM đạt EBITDA hòa vốn trong quý IV-2020 và đạt EBITDA dương trong quý I-2021. Báo cáo mới nhất của Masan cho thấy, EBITDA của WCM năm 2021 đã cải thiện 2.334 tỷ đồng, đạt lợi nhuận 1.100 tỷ đồng từ mức lỗ 1.234 tỷ đồng trong năm 2020. WCM đã có lợi nhuận sau thuế trong 6 tháng cuối năm 2021, đánh dấu nửa năm đầu tiên có lãi.
Như vậy, sau hai năm miệt mài, ban lãnh đạo Masan đã tìm ra công thức tăng trưởng cho WCM. Và ngay trong quý III-2021 (quý đầu tiên WCM có lãi), CEO Masan Group - ông Danny Le, cho biết công ty đã nỗ lực tái mở chuỗi, với mục tiêu tăng nhanh độ phủ, cả hình thức tự sở hữu lẫn nhượng quyền thương mại. Từ đây, WCM bước sang trang mới.
Chiến dịch tái cơ cấu
Ngay trong những ngày đầu tiên tiếp quản, Masan đã ráo riết thực hiện các giải pháp tái cơ cấu WinCommcerce nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến chi phí mặt bằng và chi phí nhân sự - hai yếu tố đè nặng lên tăng trưởng của chuỗi.
Cửa hàng WinMart+ theo mô hình Mini-Mall
Một loạt các giải pháp được đưa ra bao gồm tối ưu hóa danh mục sản phẩm, tiết giảm chi phí, đóng bớt các điểm bán hoạt động không hiệu quả, sắp xếp lại logistics, đồng thời đàm phán để giảm chi phí thuê mặt bằng hợp lí theo giá thị trường.
WCM cũng tiến hành mở mới các điểm bán tại những vị trí tiềm năng theo mô hình trưng bày mới, tinh gọn danh mục hàng hóa, tăng tỷ trọng hàng tươi sống, áp dụng chính sách bán hàng hấp dẫn, để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, đặt trọng tâm vào người tiêu dùng thay vì thúc đẩy doanh số.
Đồng thời, công ty đã nâng cấp chuỗi cung ứng và ứng dụng công nghệ châm hàng tự động, giúp loại bỏ sai sót do con người đồng thời đơn giản hóa quy trình vận hành và cách tương tác với nhà cung cấp.
Kết quả, đến quý IV-2020, lần đầu tiên hệ thống WCM đạt điểm hoà vốn với biên EBITDA dương 0,2%, doanh thu thuần của WCM cũng tăng 14,2% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung cả năm, WCM đã mang về cho Masan Group 30.978 tỷ đồng, đóng góp hơn 40% tổng doanh thu toàn tập đoàn.
Đi tìm cảm hứng tăng trưởng
Ngay sau khi chiến lược tái cấu trúc cho kết quả tích cực đầu tiên, không dừng lại, lãnh đạo Masan tiếp tục xắn tay áo cho giai đoạn tiếp theo. Công ty đặt ra một kế hoạch lấy Point of Life làm nền tảng, kết hợp xuyên suốt dịch vụ offline-to-online. Trong nền tảng này, WinMart và WinMart+ sẽ là trục trung tâm, điểm đến dành cho tất cả, cung cấp các nhu cầu thiết yếu về tài chính, giáo dục, xã hội, giải trí và chăm sóc sức khỏe của người tiêu dùng. Các dịch vụ, hệ sinh thái được kết nối vào một nền tảng chung nhất.
Đặt mua trà, cafe Phúc Long qua ứng dụng di động và được phục vụ tận nơi
Ngay từ đầu năm 2021, WCM đã tích hợp các dịch vụ tài chính của Techcombank tại mỗi điểm bán. Tháng 5-2021, bằng việc nắm 20% cổ phần tại đơn vị sở hữu chuỗi đồ uống Phúc Long và tiếp tục nâng tỉ lệ sở hữu tại chuỗi F&B này lên 51% vào tháng 1-2022. Masan tiếp tục tích hợp sản phẩm của Phúc Long với WinMart+ thông qua các ki-ốt đặt tại cửa hàng. Với giá trị cộng hưởng, các “kiến trúc sư” tại Masan tính toán sẽ giúp nâng cao biên EBITDA của các cửa hàng WinMart+ có ki-ốt Phúc Long đang hoạt động lên 4,9%.
Thấy được thành công của mô hình bán lẻ tích hợp, Masan mạnh dạn ra mắt các cửa hàng WinMart+ theo mô hình Mini-Mall có sự kết hợp của cả WinMart+, Phúc Long, Techcombank và dược phẩm.
Mobicast sở hữu mạng di động Reddi với đầu số 055
Trước đó, công ty cũng đã chuẩn bị cho nền tảng số hoá của WCM bằng cách mua lại Mobicast – doanh nghiệp sở hữu thương hiệu mạng di động Reddi. Lãnh đạo Masan tin rằng đây yếu tố thay đổi cuộc chơi bán lẻ trong thời gian tới bằng cách cung cấp các giải pháp Fintech.
Về mục tiêu cung cấp dịch vụ offline-to-online hồi tháng 6-2021, bằng việc phát hành 5,5% cổ phần của The CrownX - đơn vị sở hữu WCM cho các nhà đầu tư trong đó có Alibaba, Masan đã bắt tay với sàn Lazada (thuộc Alibaba) để thúc đẩy WCM trở thành nhà bán lẻ nhu yếu phẩm hàng đầu trên nền tảng thương mại điện tử này.
Sẵn sàng cất cánh
Với những bước tạo đà kể trên, cuối năm 2021, bất chấp những tác động tiêu cực từ dịch bệnh, WCM đã đạt doanh thu 30.900 tỷ đồng, chiếm 34% tổng doanh thu toàn tập đoàn. EBITDA của WCM năm 2021 đã cải thiện 2.334 tỷ đồng, đạt lợi nhuận 1.100 tỷ đồng trong cả năm từ mức lỗ 1.234 tỷ đồng năm 2020.
Doanh thu WinCommerce qua các năm
Công thức đã được tìm ra, nền tảng đã được tạo lập và bây giờ WCM đã sẵn sàng bước tiếp vào giai đoạn hai - giai đoạn chinh phục các đỉnh cao tăng trưởng trong ngành.
Chia sẻ với báo chí, ông Danny Le - CEO Masan Group, cho biết mục tiêu năm 2022 của doanh nghiệp sẽ là tăng cường mở rộng các điểm bán. Đồng thời từng bước triển khai nhượng quyền thương hiệu, mục tiêu 20.000 điểm nhượng quyền vào năm 2025, giúp gia tăng khả năng tiếp cận thị trường bán lẻ hiện đại từ 1% lên gần 25%.
Nói về mục tiêu này, ông Võ Trí Thành - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cho rằng mô hình bán lẻ tích hợp như những gì các cửa hàng WinMart+ đang làm sẽ cung cấp đa tiện ích trên một nền tảng xuyên suốt từ trực tiếp đến trực tuyến. Đây là xu hướng tất yếu.
“Việc không chỉ cung cấp hàng hóa thiết yếu mà còn mở rộng sang các dịch vụ, tiện ích khác, tiến hành nhượng quyền sẽ giúp Masan tăng cả sức hấp dẫn và độ phủ thương hiệu. Đây là một chiến lược tích cực”, ông Thành nhận xét.