Học sinh Trường TH Lê Đức Thọ (quận Gò Vấp, TP.HCM) rửa tay sát khuẩn khi ra vào lớp - Ảnh: NHẬT THỊNH
Bình nước uống, chỗ rửa tay, nơi thay quần áo của trẻ... những chuyện tưởng như rất cũ giờ đang thay đổi nhiều.
Trong cuộc họp phụ huynh trước ngày trẻ quay lại trường tại TP.HCM, giáo viên chủ nhiệm của con bạn tôi nhắc nhở phụ huynh chuẩn bị cho con em ba cái khẩu trang, bình nước uống riêng, vẫn có bình nước nhưng không có ly nhựa/ly giấy nho nhỏ như trước. Phòng y tế lo sắm khẩu trang để dự phòng thầy cô phát cho trò khi khẩu trang đứt dây hay bẩn.
Thói quen uống nước phải thay đổi. Nhà trường chỉ cung cấp hệ thống nước lọc đủ tiêu chuẩn sạch để học sinh tự chiết vào bình cá nhân - vừa đơn giản, vừa gọn gàng, lại an toàn vệ sinh. Ngay cả trường học dành cho trẻ khuyết tật ở tỉnh Tây Ninh (nơi tôi từng đến) đã dùng hình thức này kể từ khi dịch bùng nổ từ năm 2020.
Tuy nhiên, việc khó hơn cả là làm sao để trẻ giữ sạch đôi tay khi chúng còn ở tuổi ham chơi. Các trường có nhiều kiểu quy định về rửa tay, có nơi quy định rõ lúc nào rửa tay. Và chuyện gì phát sinh khi trẻ đồng loạt đi rửa tay? Có bao nhiêu trường học có khu vực rửa tay đủ cho học sinh và (tốt nhất) nên nằm tách biệt với nhà vệ sinh? Làm sao để bọn trẻ không nô đùa, va quẹt nhau khi chúng cùng một lúc ùa vào nhà vệ sinh để rửa tay trước và sau khi ra chơi?
Chuyện giữ sạch đôi tay trẻ đã được học từ xưa, nhưng đến khi COVID-19 đến mới thấy rằng trường học cần được quan tâm đầu tư nhiều hơn cho chuyện này. Nhiều trường muốn bố trí thêm chỗ rửa tay cũng không thể vì không có chỗ phù hợp. Đủ bồn rửa tay cho trẻ, chuyện này cần được quan tâm từ khi vẽ thiết kế xây trường.
Nhiều trường học bán trú cũng không có bố trí khu vực thay đồ riêng cho học sinh. Mọi chức năng nhằm đảm bảo môi trường học tập an toàn cho trẻ đều dồn cả lên nhà vệ sinh - nơi học trò ùa vào đó rửa tay, thay áo...
Nhiều trường học ở quê tôi (TP Hội An, tỉnh Quảng Nam) trước đại dịch cũng không được thiết kế và xây dựng khu vực rửa tay tách biệt với nhà vệ sinh. Nhưng sau thời gian phải thực hiện giãn cách ba tháng ròng rã năm 2021, trước ngày đón trẻ trở lại trường học, Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh đã yêu cầu các trường điều chỉnh lại trang thiết bị và cơ sở vật chất cho phù hợp với yêu cầu về an toàn vệ sinh dịch tễ.
Trẻ trở lại trường lần này, ngày đầu tiên là những bài học về vệ sinh, phòng dịch. Và những ngày sau đó, học trò làm quen với trực nhật thời bình thường mới, có bạn đứng xịt khuẩn cho bạn học trước khi vào lớp, trước và sau giờ ra chơi. Cũng là một trong những cách giúp trẻ học cách phục vụ cộng đồng và nâng cao tinh thần hợp tác.
Tôi đã từng được thấy ở Nhật Bản và Đài Loan, trẻ nhỏ đã biết phân chia thức ăn cho bạn học vào mỗi giờ cơm. Học sinh rửa tay, vệ sinh chén bát hoặc lớp ở khu vực rửa tay được bố trí ngay trước cửa lớp. Trường học bán trú nên họ có bố trí khu vực thay quần áo ở một góc phía cuối phòng học bằng màn quây cuốn được như thường thấy ở nơi thử đồ tại các trung tâm mua sắm, tại sao không?
Chuyện nhỏ nhưng không nhỏ
Phải đến mùa hè 2021, khi nhiều bệnh viện từ cấp quận đến bệnh viện lớn tại TP.HCM được trưng dụng làm nơi cách ly và điều trị F0, mọi người mới thấy rõ việc lâu nay bệnh viện không có bình nước nóng lạnh cho bệnh nhân.
Mọi người đã quen cảnh thân nhân và bản thân mang phích đi mua hoặc nhận nước sôi ở căngtin, cũng quen với chuyện ai cũng phải đi mua nước đóng chai để uống.
Khi các nhà hảo tâm tặng bình nước nóng, y bác sĩ và bệnh nhân ai cũng mừng. Trước đó, chẳng có mấy bệnh viện có máy nước nóng, muốn pha ly sữa nóng cũng phải đi mấy lầu.
Tâm sự vui mừng lẫn biết ơn của những người được hưởng sự tiện dụng của máy nước nóng tận phòng ấy hẳn sẽ được lặp lại với chính các em học sinh, nếu việc rửa tay không phải đi một quãng xa và chưa chắc đã sạch.
Mong rằng nhiều trường sẽ có những điều chỉnh hợp lý trong thời gian tới. Đó không chỉ cho hoàn cảnh sống chung với dịch mà còn vì sự hữu ích, và bố trí đúng đắn trong thiết kế nhằm mang lại môi trường học tập thoải mái, hiệu quả cho học sinh.
Phải chăng nhận thức về điều kiện vệ sinh, sinh hoạt cơ bản của người Việt còn khá... giản dị? Và lâu nay chúng ta đã quen cảnh trường học thiếu chỗ rửa tay thuận tiện, trẻ rửa tay hay không cũng chưa được quan tâm đúng mức. Và những thay đổi tốt hơn, sạch sẽ hơn cần được nhân rộng hơn nữa, tạo những điều kiện tốt hơn hiện tại để trẻ giữ vệ sinh cho mình, cho bạn. Không chỉ vì đang có dịch mới làm.
Cùng gỡ 'nút thắt' đưa trẻ đến trường TTO - Nút thắt lớn nhất của ngành giáo dục chính thức được gỡ từ hôm nay (14-2) khi hàng triệu học sinh mầm non, tiểu học, lớp 6 của TP.HCM và nhiều địa phương trong cả nước trở lại trường sau nhiều tháng liền học ở nhà vì dịch COVID-19.
Xem thêm: mth.45245800261202202-iom-gnouht-hnib-yagn-ohc-yaht-iod/nv.ertiout