Sau khi được Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) chứng nhận vào tháng 9-2022, máy bay C919 do Trung Quốc (TQ) sản xuất dự kiến đi vào hoạt động trong nước vào mùa xuân này, theo tờ South China Morning Post.
Trước khi đi vào hoạt động thương mại, C919 đang trải qua 100 giờ bay thử nghiệm. Sau Tết Nguyên đán, quy trình phê chuẩn chuyến bay đã được nối lại vào ngày 28-1 với chuyến bay đầu năm mới từ TP Thượng Hải đến TP Nam Xương, tỉnh Giang Tây.
 |
Máy bay C919 được thiết kế để chở từ 158 đến 192 hành khách. Ảnh: TÂN HOA XÃ |
Theo các nhà phân tích, có thể mất nhiều năm để máy bay C919 được các cơ quan quản lý hàng không của Mỹ và châu Âu phê chuẩn. Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi, C919 vẫn sẽ được bay cả trong nước cùng với các khu vực khác và sẽ trở thành một đối thủ cạnh tranh với Boeing và Airbus tại thị trường hàng không TQ.
C919 là gì?
C919 là máy bay chở khách thân hẹp do Tập đoàn Máy bay Thương mại TQ (COMAC) - một doanh nghiệp nhà nước có trụ sở tại Thượng Hải - chế tạo.
Chính phủ TQ thành lập COMAC vào năm 2008 để thiết kế và chế tạo máy bay C919. Theo South China Morning Post, máy bay này được thiết kế để cạnh tranh với máy bay 737 của Boeing và A320 của Airbus.
Máy bay C919 được thiết kế để chở từ 158 đến 192 hành khách. C919 đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên vào năm 2017 và được CAAC chứng nhận bay vào tháng 9-2022 sau 14 năm phát triển.
COMAC đã bàn giao chiếc máy bay C919 đầu tiên cho hãng hàng không China Eastern Airlines tại Thượng Hải vào tháng 12-2022.
C919 được đón nhận ra sao?
Hãng hàng không China Eastern Airlines đã đặt mua 4 chiếc máy bay này vào tháng 5-2022 với giá 99 triệu USD/chiếc.
Tại triển lãm hàng không lớn nhất của TQ được tổ chức ở TP Chu Hải vào tháng 11-2022, COMAC cho biết họ đã nhận được đơn đặt hàng từ 7 công ty cho thuê máy bay với số lượng 300 chiếc. Công ty chế tạo máy bay dân dụng của TQ xác nhận sẽ bàn giao sản phẩm cho các đối tác trong vòng 2 năm tới.
C919 cất cánh. Nguồn: SOUTH CHINA MORNING POST |
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu TQ Mercator (Merics) - một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Berlin (Đức) - đến cuối năm 2022, COMAC đã nhận được 305 đơn đặt hàng đối với máy bay C919 tại TQ. Trong khi đó, Boeing chỉ nhận được 116 đơn đặt hàng cho dòng 737 của mình.
Phó Tổng giám đốc COMAC Trương Ngọc Cấn cho biết cho đến tháng 1-2023, công ty đã nhận được hơn 1.200 đơn đặt hàng máy bay C919.
Triển vọng của dòng máy bay C919
Theo hãng tin Tân Hoa xã, sau khi được bàn giao cho China Eastern Airlines vào tháng 12-2022, C919 sẽ trải qua hơn 100 giờ bay thử nghiệm đến các sân bay ở các TP Thượng Hải, Bắc Kinh, Tây An, Côn Minh, Quảng Châu, Thành Đô, Lan Châu, Hải Khẩu, Vũ Hán, Nam Xương và Tế Nam.
C919 dự kiến đáp ứng các yêu cầu trong quá trình phê chuẩn vào mùa xuân 2023, sau đó nó sẽ được đưa vào vận hành thương mại.
C919 bắt đầu quá trình phê chuẩn chuyến bay vào ngày 26-12-2022. Sau khi hoàn thành, dòng máy bay này sẽ nhận được xác nhận về độ an toàn vận hành, độ tin cậy trong khâu bảo trì và khả năng hỗ trợ.
COMAC dự kiến đạt công suất sản xuất 150 máy bay/năm trong vòng 5 năm.
 |
Phần đầu máy bay C919. Ảnh: AFP |
Khả năng cạnh tranh của C919 với các dòng máy bay của Airbus và Boeing
Theo Merics, C919 có thể phá vỡ thế độc quyền của Boeing và Airbus tại thị trường nội địa TQ.
Quy mô thị trường hàng không của TQ, chính sách phát triển công nghiệp và sự hỗ trợ của nhà nước sẽ mang lại cho C919 một lợi thế vượt trội so với các dòng máy bay khác. Điều này cũng góp phần thúc đẩy “các mục tiêu chiến lược” của TQ trong lĩnh vực hàng không.
Theo South China Morning Post, TQ có tham vọng mạnh mẽ trong thị trường hàng không thương mại. Theo đó, chính phủ nước này đã vạch ra kế hoạch để C919 giành được 10% thị phần nội địa vào năm 2025.
Trong khi đó, hoạt động kinh doanh của Boeing tại TQ gặp phải không ít khó khăn do mối quan hệ có phần căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington. Máy bay 737 MAX của hãng này đã bị cấm hoạt động tại TQ trong hơn 4 năm, sau 2 vụ tai nạn nghiêm trọng ở Indonesia và Ethiopia. Đến tháng 1-2023, loại máy bay này đã được phép hoạt động trở lại tại TQ.
Merics ước tính máy bay thân hẹp là “mô hình cơ bản” cho các nhà sản xuất máy bay, chiếm khoảng 60% tổng số máy bay được chế tạo trên toàn cầu.
Tuy nhiên, Airbus vẫn giữ một vị trí lớn trong ngành hàng không TQ khi các hãng hàng không nước này đã đặt hàng 565 chiếc máy bay dòng A320. Bên cạnh đó, theo Merics, do các hãng hàng không của đất nước đông dân nhất thế giới đã quen với việc vận hành các dòng máy bay của phương Tây nên việc đưa C919 vào khai thác có thể mất một ít thời gian.
Theo đó, 3 hãng hàng không lớn của TQ gồm China Southern Airlines, Air China, China Eastern Airlines đã đặt tổng cộng 294 đơn đặt hàng cho dòng máy bay A320 của Airbus và 737 của Boeing. Trong khi đó, số lượng máy bay C919 mà 3 hãng trên đặt hàng chỉ là 60 chiếc.
C919 đang phải đối mặt với những vấn đề gì
TQ hy vọng C919 sẽ giúp giảm sự phụ thuộc của ngành hàng không nước này vào công nghệ nước ngoài trong bối cảnh mối quan hệ giữa Bắc Kinh với các nước phương Tây xấu đi.
Tuy nhiên, hầu hết bộ phận được sử dụng cho C919 đều được nhập khẩu từ các nhà sản xuất nước ngoài, bao gồm động cơ, hệ thống điện tử hàng không, hệ thống điều khiển, thông tin liên lạc và thiết bị hạ cánh.
 |
Chiếc C919 đầu tiên đã được bàn giao cho hãng China Eastern Airlines vào tháng 12-2022. Ảnh: REUTERS |
Hàng không cũng là một trong những lĩnh vực bị mối quan hệ Mỹ - TQ tác động mạnh. Theo đó, một số công ty con của Tập đoàn Công nghiệp Hàng không TQ - cổ đông của COMAC - đã bị Bộ Thương mại Mỹ đưa vào danh sách các công ty TQ có dính líu đến quân sự. Đồng thời, Mỹ cũng áp nhiều lệnh hạn chế và kiểm soát xuất khẩu với các mặt hàng hàng không sang TQ.
