"TP HCM đã trải qua hai làn sóng đầu tư. Với quy mô và vai trò mới trong bối cảnh hiện nay, thành phố cần phải tạo ra làn sóng thu hút đầu tư thứ ba" - ông Nguyễn Ngọc Hoà, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP HCM (HFIC), nhìn nhận như vậy khi nói về sự cấp thiết phải hình thành Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM tại toạ đàm "Giải pháp hình thành trung tâm tài chính quốc tế TP HCM" do Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức ngày 9-2.

Theo ông Hòa, ở làn sóng đầu tư thứ nhất, TP HCM đã thành công trong việc thu hút nhiều doanh nghiệp đa lĩnh vực và hình thành nhiều khu chế xuất - khu công nghiệp. Nền tảng này đã mở ra nhiều cơ hội, tạo công ăn việc làm và nâng cao đời sống của người dân; tạo niềm tin lớn cho nhà đầu tư, góp phần thúc đẩy hình thành nên làn sóng đầu tư thứ hai.

Đối với làn sóng đầu tư thứ hai, việc thu hút đầu tư được chọn lọc hơn, theo hướng nâng cao chất lượng dòng vốn doanh nghiệp đầu tư như: Samsung, Intel, Nidec Sankyo... Những doanh nghiệp đầu đàn này đã tạo cơ sở để dịch chuyển các chuỗi cung ứng toàn cầu đến Việt Nam. Điển hình thành công của làn sóng đầu tư này là TP HCM đã hình thành Khu Công nghệ cao.

Tuy vậy, với quy mô và vai trò mới trong bối cảnh hiện nay, TP HCM cần phải tạo ra làn sóng thu hút đầu tư thứ ba, trong đó kiến tạo hình thành thị trường vốn mà Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM là điển hình.

Hiện nay, nguồn vốn từ hệ thống ngân hàng chưa đủ đáp ứng nhu cầu phát triển của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần nguồn vốn đa dạng hơn, lớn hơn, dài hơi hơn để có thể mở rộng quy mô đầu tư và phát triển. Và việc sớm hình thành Trung tâm tài chính quốc tế sẽ là nền tảng để thu hút đầu tư, tạo cú hích mạnh, đồng bộ cho các ngành cùng phát triển.

"HFIC được giao nhiệm vụ xây dựng và hình thành Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM. Hiện nay, đề án cơ bản hoàn thành các nội dung. Lãnh đạo thành phố đã thông qua đế án, đồng thời đã được trình lên Trung ương và đang xúc tiến thành lập Ban chỉ đạo đề án để sớm hoàn thiện và đưa vào hoạt động" - ông Hoà thông tin. 

Bàn về giải pháp thúc đẩy hình thành và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế, các chuyên gia kinh tế cho rằng từ nhiều năm nay, TP HCM đã hình thành trung tâm tài chính của cả nước dù chưa được định hình bài bản, thấy rõ nhất là những yếu tố cơ bản như chứng khoán, trái phiếu, vay vốn, bảo hiểm…

Chuyên gia tài chính - TS Đinh Thế Hiển dẫn chứng đề án trung tâm tài chính của Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM năm 2000 đã được phê duyệt, theo đó TP HCM là đầu tàu của 7 tỉnh. Tuy nhiên, nếu  không được Trung ương cho phép thực hiện các cơ chế đặc thù thì khó hình thành trung tâm tài chính. 

Chuyên gia kinh tế Huỳnh Thanh Điền cho rằng để hình thành trung tâm tài chính quốc tế,  cần phải chuyển đổi để hoàn thiện hơn. Cụ thể, cần có chính sách đủ để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư tham gia thị trường, tạo cơ hội sinh lời và củng cố niềm tin cho nhà đầu tư. 

"Muốn đáp ứng vấn đề này, cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, như có đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, thuận tiện trong giao dịch, nhất là có chính sách thuế tiệm cận chính sách thuế mà các trung tâm tài chính trong khu vực và thế giới đang áp dụng"- ông Huỳnh Thanh Điền nói.

Trước đó, năm 2022, Báo Người Lao Động từng tổ chức tọa đàm "Tạo đột phá để phát triển kinh tế cả nước và TP HCM", trong đó các chuyên gia cho rằng cần cơ chế đột phá, ưu đãi mạnh mẽ để thu hút dòng vốn đầu tư từ các "đại bàng", thậm chí là "đại bàng chúa"… Phát biểu tại tọa đàm thời điểm đó, PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đánh giá ý tưởng xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế của TP HCM có thể được xem là mang tính đột phá nhất và nên được ủng hộ.

TS Trần Du Lịch cũng từng cho biết đề án Trung tâm tài chính quốc tế đã được ông cùng nghiên cứu suốt 20 năm và cần được thực hiện với tinh thần tập trung, trong điều kiện có thể, để sớm  hình thành, phù hợp xu hướng phát triển của TP HCM.