Bất kỳ ai khi tra cứu trên Google cụm từ “Tesla thất bại”, ngay lập tức sẽ hiện ra hàng loạt những thiếu sót có chủ đích của công ty ô tô đa quốc gia này. Từ văn hóa nơi làm việc, thực tiễn kinh doanh, an toàn lao động và đặc biệt là về Giám đốc điều hành gây tranh cãi Elon Musk.
Trong những lúc như thế này, thật thích hợp để nhớ lại những gì Hoàng hậu Gertrude nói với con trai bà là Hoàng tử Hamlet trong vở kịch Hamlet nổi tiếng nhất của Shakespeare: “The lady doth protest too much, methinks”. (Khi dùng câu này, ý người dùng là đang ám chỉ người đối diện, hay ai đó vốn là chủ đề bình luận, đang có một cách hành xử hay phản ứng hơi quá mức, thừa thãi tới mức độ làm cho người ta nghi ngờ mức độ thành thật của người đang có hành xử hay phản ứng đó).
Khi nói đến Tesla, những lời chỉ trích có thể tìm kiếm trên Google kể trên dường như cũng chỉ là một màn trình diễn phụ. Không có nhà sản xuất ô tô nào khác có thể sánh được với hiệu suất kinh doanh của Tesla, bao gồm cả việc công bố doanh thu kỷ lục mỗi năm kể từ khi bắt đầu báo cáo kết quả tài chính vào năm 2007. Với giá trị thị trường chứng khoán là 659 tỷ USD tính tới chốt phiên giao dịch ngày thứ sáu, Tesla có giá trị hơn Toyota Motor Co., Mercedes- Benz Group AG, Volkswagen AG, BMW AG, General Motors Co., Stellantis NV và Ford Motor Co. cộng lại.
Và trong khi mọi người nghĩ rằng việc Musk vướng vào Twitter Inc. sẽ gây tổn hại cho Tesla, thì kết quả lại chứng minh điều ngược lại. Tesla hiện đang biến mỗi 100 USD doanh thu thành 26 USD lợi nhuận – mức cao dẫn đầu ngành. Tesla cũng đang đạt tỷ suất lợi nhuận gộp cao nhất kể từ khi họ bắt đầu bán hơn 50.000 ô tô hàng năm vào năm 2015. Tesla cũng đạt tỷ suất lợi nhuận cao nhất trong số 10 nhà sản xuất ô tô lớn nhất, mang lại lợi thế cạnh tranh lớn bằng cách cho phép họ đầu tư nhiều tiền hơn vào việc cải tiến ô tô và phát triển sản phẩm mới so với các công ty cùng ngành.
Trên thực tế, trong vài tuần gần đây, Musk cũng đã nhiều lần đùa cợt về vấn đề này, nói rằng Tesla sẽ tiết lộ thêm chi tiết về nền tảng xe điện thế hệ tiếp theo nhỏ hơn, rẻ hơn của mình tại Ngày đầu tư vào 1/3 tới đây. Với thị phần thống trị sẵn có của Tesla trong ngành EV, vào Ngày đầu tư, vào thời khắc Elon Musk giới thiệu về “nền tảng xe điện thế hệ tiếp theo” kể trên có lẽ là lúc mà các đối thủ cạnh tranh của họ sẽ phải khiếp sợ.
Không có gì ngạc nhiên khi 30 nhà phân tích đưa ra khuyến nghị “mua” đối với Tesla, một kỷ lục kể từ khi công ty IPO vào năm 2010. Số lượng này đã tăng 32% vào năm ngoái mặc dù cổ phiếu của Tesla đã giảm mạnh 65% trong bối cảnh toàn thị trường cổ phiếu công nghệ đều diễn biến xấu.
Có lẽ lý do khiến các nhà phân tích “say mê” Tesla là vì hãng này liên tục chứng minh những người hoài nghi đã sai về một doanh nghiệp từng được coi là bất khả xâm phạm. Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, doanh số hàng năm của mẫu sedan Model 3 hàng đầu của hãng đã tăng 278 lần lên 493.310 chiếc vào năm 2022 từ mức dưới 2.000 chiếc vào năm 2017. Trong khi đó, lượng giao hàng của Toyota Prius, mẫu xe hybrid chuẩn của ngành, đã giảm 66% trong cùng thời kỳ. Doanh số bán hàng của BYD – hãng xe điện có trụ sở tại Trung Quốc, cũng là đối thủ lớn nhất của Tesla chỉ tăng 17 lần.
Chỉ 2 tháng trước, Tesla được cho là đang chùn bước trước cuộc tấn công của những kẻ gièm pha, dẫn đầu là những người bán khống như Jim Chanos, David Einhorn và Andrew Left. Michael Burry, nhà sáng lập Scion Asset Management, người đã tạo nên tài sản và danh tiếng của mình nhờ dự đoán chính xác cuộc khủng hoảng tài chính thế chấp dưới chuẩn, nằm trong số những người nhìn thấy những cạm bẫy không có hồi kết đang bủa vây Musk.
Quá nhiều người chỉ trích Tesla tập trung vào những trò hề của Musk. Đối với họ, thành công của Tesla trên thị trường chứng khoán và định giá cao ngay cả khi thất bại vào năm ngoái chỉ là do nhu cầu không ngừng nghỉ từ quân đoàn “fanboy” của Musk.
Ít ai bận tâm rằng dù Tesla đã mất 670 tỷ USD giá trị thị trường vào năm ngoái nhưng vẫn cao gấp đôi giá trị của Toyota khi đợt bán khống và sự sụt giảm của thị trường chứng khoán lên đến đỉnh điểm. Đó là bởi vì thị phần của Tesla vẫn mạnh mẽ. Với hơn 3,6 triệu phương tiện đang lưu thông trên đường, Tesla chiếm 20% tổng số phương tiện chạy bằng pin, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp. Năm 2017, tỷ lệ này chỉ là 13%. Ai có thể đoán được vào năm 2017 rằng một chiếc Tesla Model S sẽ đạt được cột mốc 1 triệu dặm đáng mơ ước? Nhưng điều này đã xảy ra vào năm 2022 và có thể còn được ghi vào Sách kỷ lục Guinness.
“Tesla có sản phẩm thú vị nhất so với bất kỳ công ty nào trên Trái đất”, Musk cho biết vào ngày 25/1 sau khi công ty công bố kết quả kinh doanh hàng quý. Tuyên bố này có chút cường điệu không? Chắc chắn là có rồi. Nhưng thật khó để tranh luận về những kết quả, điều chắc chắn khiến nhiều người không thể thốt lên rằng “Tesla thất bại”.
Nguồn: Bloomberg