Kết luận điều tra vụ thâu tóm các gói thầu thiết bị giáo dục tại Quảng Ninh vừa được Cơ quan cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an ban hành cho thấy bộ quy trình do cả bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn và bà Hoàng Thị Thúy Nga lập ra có nhiều điểm chung.

Cả hai bộ quy trình này đều có những thủ đoạn "làm xiếc" đấu thầu như: thông đồng, câu kết với quan chức địa phương từ khi lập dự án đến thông thầu, trúng thầu, lập "quân xanh quân đỏ", nâng khống giá thiết bị, hưởng lợi cả trăm tỉ rồi trích hoa hồng "lại quả" cho những quan chức có trách nhiệm đã "bắt tay" với hai nữ doanh nhân.

Đủ chiêu thông thầu theo quy trình của Hoàng Thị Thúy Nga

Theo kết luận, bà Vũ Liên Oanh - nguyên giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Quảng Ninh - quen biết nữ doanh nhân Hoàng Thị Thuý Nga - chủ tịch HĐQT NSJ Group - từ trước, nên khi được Nga đến đặt vấn đề về việc thực hiện dự án đầu tư trang thiết bị giáo dục mầm non năm 2016, cả hai đã trao đổi, thống nhất về việc giao cho cấp dưới lập dự án.

Sau những cuộc bàn bạc, bà Oanh chỉ đạo ông Ngô Vui - trưởng phòng tài chính - cùng hai thuộc cấp khác phối hợp với nhân viên của Nga lập dự án và để cho công ty do Nga chỉ định thực hiện cung cấp thiết bị cho gói thầu mua sắm.

Để có thể thâu tóm các gói thầu cung cấp thiết bị giáo dục, Hoàng Thị Thúy Nga đã phân công, chỉ đạo toàn bộ các phòng, ban nhân viên cấp dưới thực hiện các thủ đoạn thông thầu theo "quy trình 93 bước".

Nga giao cho Trần Thị Thanh Xuân, Trần Ngọc Thắng, giám đốc Công ty MQF, phụ trách khối giáo dục, thực hiện và chỉ đạo toàn bộ mảng công việc liên quan đến thiết bị giáo dục từ khâu lập dự án, tính toán giá sản phẩm, lập hồ sơ dự thầu, làm hồ sơ "quân xanh", "quân chính" để đấu và trúng thầu.

Cụ thể, theo "quy trình 93 bước", ban quan hệ khách hàng Công ty NSJ có nhiệm vụ gặp gỡ, tiếp xúc và là đầu mối liên hệ với chủ đầu tư để tìm hiểu các thông tin về nhu cầu, kế hoạch, chủ trương cũng như nguồn vốn ngân sách của tỉnh đối với lĩnh vực giáo dục trong từng năm.

Ban này sau đó báo cáo cho Nga biết để Nga liên hệ, thống nhất với giám đốc sở trong việc lập dự án, phê duyệt dự án và thực hiện các thủ tục đấu thầu để NSJ trúng thầu.

Điều đáng nói, các sản phẩm thiết bị giáo dục do sở mua đều theo đúng như danh mục, thông số kỹ thuật, giá bán của Công ty NSJ. Dự án do nhóm của Nga lập ra cũng có tổng giá trị dự toán tương đương với nguồn vốn mà Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh sẽ được tỉnh cấp.

"Để hợp thức giá các thiết bị đã được nâng khống đưa vào dự án, lập tổng mức dự toán, ban quan hệ khách hàng phối hợp với phòng sản phẩm lập và xin xác nhận các báo giá khống cung cấp cho chủ đầu tư trình các sở, ban, ngành làm căn cứ thẩm định giá, phê duyệt dự án, lập hồ sơ mời thầu, tổ chức đầu thầu", kết luận nêu một số bước trong quy trình của nữ doanh nhân Hoàng Thị Thúy Nga.

Do tất cả sáu gói thầu đều tổ chức bằng hình thức đấu thầu rộng rãi nên Hoàng Thị Thúy Nga yêu cầu phòng dự án lập 1 hồ sơ dự thầu là quân chính và 2-3 "quân xanh".

Theo chỉ đạo của Nga, các bước trong quy trình được phòng ban của NSJ thực hiện xuyên suốt trong các gói thầu thiết bị giáo dục tại Quảng Ninh.

Từ năm 2016-2019, Nga đã thông đồng với bà Oanh từ khâu đề xuất chủ trương đầu tư dự án đến lập dự toán, thẩm định giá để NSJ và các công ty quân xanh được trúng thầu.

Công ty của Hoàng Thị Thúy Nga đã trúng sáu gói thầu cung cấp thiết bị giáo dục cho Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh, trị giá hơn 636 tỉ đồng, chỉ tính riêng hai gói thầu của năm 2019 gây thiệt hại hơn 80 tỉ đồng.

Chi 30% giá trị hợp đồng lại quả

Cơ quan điều tra phát hiện thiết bị giáo dục trong các gói thầu cung cấp cho Quảng Ninh đều được NSJ nhập khẩu từ nước ngoài về Việt Nam trước khi chủ đầu tư tổ chức đấu thầu để tạo lợi thế cạnh tranh và độc quyền hàng hóa.

Với động cơ che giấu lợi nhuận thực tế để chiếm đoạt tiền trót lọt, Hoàng Thị Thúy Nga ký hợp đồng với các công ty trung gian ở nước ngoài để nâng khống giá hàng hóa trước khi đưa về Việt Nam.

Theo kết luận, trước khi đấu thầu, Hoàng Thị Thúy Nga yêu cầu một số phòng ban của NSJ phải lập bảng hiệu quả dự án để tính toán chi phí, lợi nhuận.

Nữ doanh nhân này chỉ đạo các thuộc cấp tính toán để sau khi trừ các chi phí hợp lý, giá vốn, thì lợi nhuận phải đạt từ 46-48%.

Không những thế, hồ sơ sổ sách, chứng từ của các gói thiết bị trong dự án còn được "phù phép" đưa vào những chi phí "không hợp lệ" chiếm khoảng 30% giá trị hợp đồng.

Các chi phí này được ghi trong sổ sách là tư vấn, xử lý tư vấn, tư vấn dự án hủy... Tuy nhiên kết quả xác minh cho thấy đây chỉ là "tiền chi lại quả cho các quan chức Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh". Mỗi gói thầu, sau khi trừ đi các chi phí "hợp lệ và không hợp lệ" phải đạt lợi nhuận từ 8-12%, kết luận nêu.

Sau khi trúng thầu, Nga ba lần "lại quả" cho cựu giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh tổng cộng 14 tỉ đồng, lại quả cho hai lãnh đạo cấp phòng của sở hơn 16 tỉ.