Các bác sĩ đang điều trị bệnh nhân ngộ độc rượu methanol - Ảnh: THU HIẾN
Ngày 25-2, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) đã tổ chức hội nghị quốc tế về bệnh lý nhiễm độc với sự tham gia của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực chống độc trên thế giới.
Ông Nguyễn Tri Thức - giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy - cho biết trong 10 năm (từ năm 2010-2019), bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị cho 14.294 bệnh nhân bị nhiễm độc cấp.
Số lượng bệnh nhân nặng cần hồi sức cấp cứu tích cực với các biện pháp thở máu, lọc máu…chiếm khoảng 50% trường hợp, tỉ lệ chữa khỏi bệnh vẫn đạt trên 95,8%.
Tuy nhiên, hiện nay số bệnh nhân ngộ độc trung bình hằng năm không ngừng gia tăng.
Nếu từ 10 năm trước thì chỉ có 800 - 1.000 bệnh nhân/năm, đến nay số lượng bệnh tăng lên đến 1.500 - 2.000 bệnh nhân/năm.
Trong đó, nhóm ngộ độc do các loại hóa chất (thuốc tân dược và thuốc bảo vệ thực vật) ngày càng tăng. Đặc biệt xuất hiện các loại ngộ độc hiếm gặp (ngộ độc botulinum, ngộ độc khế…) từ các sản phẩm chứa nhiều loại độc chất (cypermethrin + phốt pho hữu cơ…) làm thay đổi triệu chứng lâm sàng, hay độc chất mới (ngộ độc thuốc Glufosinate ammonium…) chưa có phác đồ điều trị chuẩn.
TS Lê Quốc Hùng - trưởng đơn vị hồi sức chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy - cho biết các ngộ độc cấp thường gặp hiện nay nhất là ngộ độc do rắn độc cắn, ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật, ngộ độc thuốc tân dược và ngộ độc thực phẩm.
Bệnh nhân bị rắn độc cắn gia tăng theo thời gian, trung bình năm 2010-2011 bệnh viện tiếp nhận khoảng 300 bệnh nhân, nhưng đến năm 2018-2019 khoảng 700 bệnh nhân.
Nguyên nhân có thể do quá trình đô thị hóa gia tăng làm tăng khả năng tiếp xúc giữa người và động vật hoang dã, nhận thức người dân tăng…
Đối với ngộ độc do thuốc bảo vệ thực vật mỗi năm, bệnh viện có khoảng 350 - 550 bệnh nhân ngộ độc cấp do thuốc bảo vệ thực vật, nam nhiều hơn nữ. Trong đó, điển hình thường gặp nhất là phốt pho hữu cơ và thuốc diệt cỏ.
Tỉ lệ tử vong cao nhất thuộc nhóm ngộ độc thuốc diệt cỏ paraquat/diquat. Đây là loại cấm lưu hành tại Việt Nam từ năm 2019. Tuy nhiên, từ đầu năm 2023 đến nay đã có 5 trường hợp bị ngộ độc.
Theo bác sĩ Hùng, những loại thuốc diệt cỏ này thường được bày bán trên mạng và cần có sự kiểm soát. Nguy hiểm hơn, hiện nay còn xuất hiện nhiều loại ngộ độc cấp mới do có nhiều hoạt chất mới được đưa vào sử dụng.
Đối với ngộ độc thuốc tân dược thường gặp ở bệnh nhân nữ, còn trẻ. Trong đó, điển hình là ngộ độc paracetamol và thuốc hướng thần.
Bác sĩ Hùng cho biết thêm, tỉ lệ nữ giới bị ngộ độc rượu và chất gây nghiện gia tăng theo thời gian. Ngộ độc rượu có xu hướng trẻ hóa. Đặc biệt, hiện nay tỉ lệ tử vong cao trong ngộ độc rượu là do tỉ lệ ngộ độc methanol tăng.
Phương tiện xét nghiệm, chẩn đoán độc chất hạn chế
TS Lê Quốc Hùng - trưởng đơn vị hồi sức chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy - nhận định bệnh nhân bị ngộ độc ngày càng tăng, các tác nhân ngộ độc ngày càng phong phú và xuất hiện nhiều tác nhân gây ngộ độc mới.
Mặc dù vậy, các phương tiện xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán xác định độc chất còn hạn chế, thiếu thuốc giải độc đặc hiệu…
Ở phạm vi toàn quốc phần lớn các cơ sở y tế không có đơn vị, khoa chống độc riêng, không có trung tâm lưu trữ các loại thuốc giải độc quý hiếm…
Do đó, cần tăng cường khả năng xét nghiệm tầm soát/xác định độc chất, xây dựng mối liên hệ, hỗ trợ chẩn đoán các loại độc chất do động thực vật độc giữa các bệnh viện và Viện hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam...
Tìm nguyên nhân 5 người nguy kịch nghi ngộ độc rượuCơ quan chức năng Nghệ An đã lấy các mẫu thức ăn, rượu để xác định nguyên nhân 5 người đàn ông phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch nghi ngộ độc rượu.