Thực tế thời gian qua, cơ quan thuế cứ ấn, nhưng người bán hàng online cứ xoay. Bên cạnh ý thức tuân thủ chưa cao, theo các chuyên gia, còn có nguyên nhân ngưỡng doanh thu chịu thuế 100 triệu đồng là chưa hợp lý.

Giảm trừ thấp hơn cả người làm công ăn lương

Theo quy định hiện nay, hộ kinh doanh nói chung, người bán hàng online nói riêng có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thì được miễn thuế, nhưng nếu doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên thì sẽ phải nộp thuế trên toàn bộ doanh thu với mức 1,5% (gồm thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng), không được trừ chi phí hay giảm trừ gia cảnh.

Chị Hoàng Anh (Bình Thạnh, TP.HCM) chuyên bán mỹ phẩm, giày dép mua từ nước ngoài qua Facebook và một số sàn thương mại điện tử. Giá những món hàng này khá cao nhưng lợi nhuận không bao nhiêu do cạnh tranh rất khốc liệt và nhiều loại chi phí phát sinh như phí sàn thương mại, rủi ro hàng móp méo, vỡ do vận chuyển, hàng tồn phải xả hàng để thu hồi vốn.

"Mức 100 triệu đồng/năm đến nay đã quá lạc hậu. Người làm công ăn lương được giảm trừ cho bản thân 11 triệu đồng/tháng, tương đương 132 triệu đồng/năm và giảm trừ 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm) cho mỗi người phụ thuộc, còn tôi kinh doanh online phải thuê thêm ít nhất 2 nhân công để chốt đơn và đóng gói, gửi hàng nhưng không được tính vì cơ quan thuế "khoán" 1,5% trên doanh thu. Cơ quan thuế nên tính lại mức thuế hợp lý hơn", chị Hoàng Anh đề nghị.

Chị Quỳnh (Phú Nhuận) kinh doanh ăn uống cho biết sau dịch chủ yếu bán qua các app bán hàng, bán ở một nơi nhưng ship toàn thành phố. Còn bán tại cửa hàng rất ít. Nguyên liệu đầu vào tăng chóng mặt, chi phí gas, mặt bằng, thuê nhân công cũng tăng.

"Dù doanh thu trên 100 triệu đồng/năm nhưng chúng tôi là hộ gia đình, hai ba người cùng làm theo kiểu lấy công làm lời nên rất mong muốn mức thuế hợp lý. Tôi kiến nghị nên nâng ngưỡng doanh thu bắt đầu chịu thuế lên ít nhất gấp đôi hiện nay hoặc chỉ tính trên phần vượt ngưỡng thay vì trên toàn bộ", chị Quỳnh kiến nghị.

Đồng tình với những kiến nghị này, luật sư Trần Xoa, giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, cũng cho rằng ngưỡng 100 triệu đồng/năm đã áp dụng hơn 8 năm qua và so với mặt bằng giá cả hiện nay là quá thấp.

"Cơ quan thuế chỉ đặt ra một mức và tính chung cho 1 hộ/cá nhân kinh doanh. Nhưng có hộ thì 1-2 người nhưng cũng có hộ 5-7 người thì vẫn tính chung ngưỡng 100 triệu đồng/năm như vậy là quá bất hợp lý. Bộ Tài chính cần kiến nghị sửa ngay bất hợp lý này", ông Xoa đề nghị.

Nên tự giác khai thuế

Song song với kiến nghị sửa điểm bất hợp lý trong chính sách thuế với hoạt động thương mại điện tử, các chuyên gia cũng khuyến cáo người kinh doanh online nên tự giác kê khai và nộp thuế vì nhiều người nghĩ không mở mặt bằng nên không phải đóng thuế.

Tuy nhiên thực tế không phải như vậy vì mới đây 258 sàn thương mại điện tử đã cung cấp thông tin cho cơ quan thuế dữ liệu 53.000 người bán hàng online và nhiều trường hợp đã bị cơ quan thuế mời lên làm việc và bị phạt vì không khai báo thuế.

Ngoài ra, theo nghị định số 91 của Chính phủ ban hành năm 2022 có hiệu lực từ kỳ cung cấp thông tin của quý 4-2022, thì chủ sàn giao dịch thương mại điện tử phải cung cấp thông tin cho cơ quan thuế định kỳ hằng quý, bằng phương thức điện tử qua cổng thông tin điện tử Tổng cục Thuế, thời hạn chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng đầu quý sau.

Chưa kể hiện nay đã có quy định các ngân hàng thương mại cũng phải cung cấp thông tin giao dịch qua tài khoản, số dư tài khoản, số liệu giao dịch theo đề nghị của thủ trưởng cơ quan quản lý thuế để phục vụ mục đích thanh tra, kiểm tra, xác định nghĩa vụ thuế phải nộp và thực hiện các biện pháp cưỡng chế…

Dựa trên sao kê tài khoản ngân hàng, cơ quan thuế còn truy lại và tính tiền chậm nộp với số tiền vài chục, thậm chí vài trăm triệu đồng. Dù doanh thu online dưới 100 triệu không phải nộp thuế nhưng vẫn phải đi khai báo để mở mã số thuế.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Đẩu - cục trưởng Cục Thuế Bình Định - cho biết với cá nhân kinh doanh online lâu nay chưa đăng ký và nộp thuế, nên hỗ trợ họ đăng ký và tính doanh thu các năm chưa nộp để tính thuế. Doanh thu phát sinh bao nhiêu thì nộp thuế bấy nhiêu và coi đó là nộp lần đầu, không nên tính tiền phạt chậm nộp.

Tuy nhiên, ông Đẩu cho rằng để quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh online hiệu quả, thu đúng thu đủ tiền thuế thì ngoài sàn thương mại điện tử, cần có sự hỗ trợ từ các công ty vận chuyển, giao nhận hàng hóa. 

Thực tế, giao dịch bán hàng online nhưng thanh toán qua hình thức COD rất nhiều. Song, cơ quan thuế không thể nắm được giá trị giao dịch qua hình thức này.