Trung Quốc đã mở cửa trở lại sau chính sách Zero Covid. Nhưng giờ đây, các chính phủ và công ty năng lượng trên khắp thế giới đang chờ xem điều này có ý nghĩa gì đối với cả ngành năng lượng và chuỗi cung ứng toàn cầu. Các chuyên gia không chắc chắn liệu việc mở lại của Trung Quốc sẽ giúp hoạt động kinh doanh tiếp tục như bình thường hay liệu sự gián đoạn đang diễn ra sẽ xảy ra do nhiều năm đóng cửa và những thách thức của ngành.
Giám đốc điều hành của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Fatih Birol đã tuyên bố hồi đầu tháng rằng việc Trung Quốc mở cửa trở lại đã gây ra sự không chắc chắn lớn nhất cho thị trường năng lượng toàn cầu. Ông gợi ý rằng, thị trường dầu mỏ hiện đang “cân bằng”, nhưng các nhà sản xuất hiện không chắc mức độ thay đổi về nhu cầu sẽ lớn như thế nào khi nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới mở cửa kinh tế trở lại.
“Đối với tôi, câu trả lời lớn nhất cho thị trường năng lượng trong những tháng tới là từ Trung Quốc. Nền kinh tế Trung Quốc hiện đang phục hồi. Lợi thế này mạnh đến mức nào sẽ quyết định động lực của thị trường dầu khí và nếu đó là một sự phục hồi rất mạnh mẽ, các nhà sản xuất dầu mỏ có thể cần phải tăng sản lượng của họ”, ông Fatih Birol cho biết.
Nhu cầu dầu toàn cầu đã giảm đáng kể khi Trung Quốc áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt về đại dịch, khiến hoạt động công nghiệp và hoạt động đi lại bị hạn chế. Nhưng giờ đây, nhiều hoạt động sẽ nối lại và các chuyên gia lo ngại rằng sản lượng dầu toàn cầu hiện tại sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu của Trung Quốc.
IEA ước tính sản lượng dầu sẽ tăng 1,1 triệu thùng/ngày và đạt 7,2 triệu thùng/ngày trong năm 2023. Các nhà sản xuất ở các khu vực sản xuất dầu lớn như Mỹ, Brazil và Guyana dự kiến sẽ tăng sản lượng dầu thô trong năm nay để đáp ứng nhu cầu gia tăng. Nhưng những bất ổn xung quanh nhu cầu dầu mỏ của thế giới khiến việc đảm bảo nguồn cung cấp dầu cần thiết trở nên khó khăn.
Sự không chắc chắn này đã ảnh hưởng đến giá dầu, giá dầu Brent đã tăng vọt vào tháng 1 khi có thông báo rằng Trung Quốc sẽ chấm dứt chính sách Zero Covid, với việc các nhà đầu tư dự đoán nhu cầu dầu thô sẽ tăng đột biến vào năm 2023.
Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng Trung Quốc có thể đã đẩy nhanh tốc độ dự trữ dầu thô vào năm ngoái, điều này có nghĩa là nhu cầu dầu ban đầu của nước này có thể không cao như nhiều người dự đoán. Nhưng Trung Quốc không báo cáo lượng tồn kho dầu thô, do đó có quá nhiều biến số làm tăng thêm sự không chắc chắn về ý nghĩa của việc Trung Quốc mở cửa đối với thị trường năng lượng thế giới.
Trung Quốc và Nga là hai yếu tố tác động chính
IEA gợi ý rằng: “Hai quân bài đại diện thống trị triển vọng thị trường dầu mỏ năm 2023 là Nga và Trung Quốc”. Trong khi nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng lên, tương lai của các hành động của Nga là không rõ ràng. Năng lượng của thế giới có thể tập trung chủ yếu vào việc liệu Nga có kêu gọi chấm dứt xung đột với Ukraine hay không và liệu nhiều quốc gia trên toàn cầu, bao gồm cả Trung Quốc, có quyết định tiếp tục nhập khẩu dầu thô của Nga hay không.
Tuy nhiên, khi nói đến khí đốt tự nhiên (LNG), châu Âu có thể không phải lo lắng quá nhiều về nhu cầu gia tăng từ Trung Quốc. Chính sách năng lượng của Bắc Kinh là sử dụng nhiều than hơn và thúc đẩy sản xuất khí đốt trong nước, điều này dự kiến sẽ làm giảm nhu cầu khí đốt tự nhiên của Trung Quốc vào năm 2023. Điều này có thể giúp châu Âu duy trì nguồn cung khí đốt hạn chế để chống lại cái lạnh trong mùa đông tới, khi khu vực dự kiến sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt một lần nữa.
Sau khi trở thành quốc gia mua LNG lớn nhất thế giới vào năm 2021, nhập khẩu LNG của Trung Quốc đã giảm 20% xuống còn 88 tỷ m3 vào năm 2022. Trong khi đó, nhập khẩu LNG của EU đã tăng lên 131 tỷ m3 vào năm ngoái, tăng khoảng 60% so với năm 2021 Năm nay, nhập khẩu LNG của Trung Quốc dự kiến chỉ tăng 7% lên 94 tỷ m3, tạm thời giảm bớt áp lực lên EU trong cuộc chiến tìm thêm nhà cung cấp.
Trong khi nhu cầu năng lượng của Trung Quốc có thể đáng lo ngại, việc bắt đầu lại các hoạt động công nghiệp của nước này có thể sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm nay. GDP của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng 6,5% vào năm 2023, điều này có thể giúp tăng GDP toàn cầu thêm 1% vào cuối năm nay.
Nhà phân tích Joseph Briggs và Devesh Kodnani của GS Research giải thích: “Bối cảnh tăng trưởng toàn cầu đã sáng sủa hơn. Mặc dù chúng tôi đã kỳ vọng hầu hết các nền kinh tế lớn sẽ tránh được suy thoái kinh tế và Trung Quốc sẽ chứng kiến sự phục hồi tăng trưởng sau khi mở cửa kinh tế, nhưng kể từ đó, tốc độ mở cửa trở lại của Trung Quốc ngày càng nhanh hơn, cùng với sự suy yếu dần do các điều kiện tài chính toàn cầu và giá khí đốt châu Âu thấp hơn, đã thúc đẩy chúng tôi nâng cao kỳ vọng hơn nữa”.
Trong khi sự không chắc chắn về nhu cầu năng lượng của Trung Quốc trong tương lai gây lo ngại cho thị trường năng lượng toàn cầu và có thể dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng cũng như giá dầu và khí đốt cao hơn, thì việc mở cửa trở lại ngành công nghiệp Trung Quốc sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế toàn cầu, điều này có thể sẽ giúp các nước đối phó tốt hơn thử thách này.