Lì xì vào dịp năm mới mang ý nghĩa cầu chúc may mắn, sức khỏe và tài lộc cho mọi người. Các mẫu mã bao lì xì ngày càng đổi mới, đa dạng.

Ngoài những mẫu bao lì xì in câu thơ, câu đối chúc tết, in hình trò chơi dân gian, bánh chưng bánh giầy…, nhiều mẫu bao lì xì in hình tiền Việt Nam mệnh giá từ 100.000 đến 500.000 đồng và bao lì xì sổ đỏ có in hình Quốc huy Việt Nam được rao bán rộng rãi.

Theo luật sư Đặng Thị Thúy Huyền (Đoàn luật sư TPHCM), Điều lệ số 973 - TTg năm 1956 quy định việc dùng quốc huy trên các giấy tờ sau đây được xem là hợp lệ.

Theo đó, hình quốc huy được in hoặc đóng bằng dấu nổi trên các thứ giấy sau đây:

- Bằng huân chương, bằng khen của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Thủ Tướng Chính Phủ.

- Các văn bản ngoại giao như quốc thư, ủy nhiệm thư, thư giới thiệu của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Thủ Tướng Chính Phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao.

- Hộ chiếu.

- Các công hàm, thiếp mời, phong bì của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Thủ Tướng Chính Phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao.

- Các thư từ, thiếp mời, phong bì của Trưởng ban Thường trực Quốc Hội trong việc giao thiệp với các cơ quan nước ngoài,

- Công văn, thiếp mời, phong bì của các Đại sứ quán và Lãnh sự quán ở nước ngoài.

Đối với những trường hợp cụ thể chưa nói trong điều lệ này thì các cơ quan sẽ báo cáo lên Thủ Tướng Chính Phủ để xét duyệt.

Qua đó, chỉ những văn bản được ban hành và công bố bởi các cơ quan trực thuộc Nhà nước Việt Nam thì mới được sử dụng Quốc huy in lên các văn bản đó. Trường hợp có những trường hợp cụ thể khác thì phải báo cáo Thủ tướng.

Theo luật sư Huyền, việc nhiều cơ sở in hình bao lì xì bằng hình giấy kết hôn hay sổ đỏ có in hình Quốc huy Việt Nam lên để bán tràn lan trên các trang mạng, việc này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 

Theo đó, Điều 351 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người nào cố ý xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Do Quốc kỳ, Quốc huy là biểu tượng thiêng liêng của Nhà nước dùng để biểu trưng cho Nhà nước vì vậy nếu cố ý sử dụng Quốc huy mà in hình không cần thận có thể bị phạt tù. Căn cứ quy định trên thì nếu chỉ đăng hình Quốc huy bình thường thì sẽ không bị truy cứu.

Tuy nhiên, mặc dù không bị truy cứu hình sự vì tội cố ý xúc phạm Quốc huy nhưng căn cứ điểm a khoản 6 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP sẽ bị phạt tiền từ 80 triệu đồng đến 100 triệu đồng đối với cá nhân có hành vi:

Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 45 Nghị định 38/2021/NĐ-CP (tổ chức mức phạt gấp đôi).

Còn đối với việc in hình tiền lên các bao lì xì, luật sư Huyền cho rằng tại Việt Nam đồng chỉ được in và phát hành bởi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và cấm cá cá nhân, tổ chức khác có hành vi in hình tiền Việt Nam để sử dụng dù bất cứ mục đích nào.

Cụ thể, khoản 4 Điều 31Nghị định 88/2019?NĐ-CP quy định mức phạt với hành vi in hình tiền Việt Nam như sau:

Phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với hành vi sao chụp, in ấn, sử dụng bố cục, một phần hoặc toàn bộ hình ảnh, chi tiết, hoa văn của tiền Việt Nam không đúng quy định của pháp luật

Theo quy định trên, người nào in hình tiền Việt Nam lên lì xì hoặc người nào sử dụng lì xì hình tiền Việt Nam đều là sử dụng tiền Việt Nam không đúng quy định của pháp luật và sẽ bị phạt tiền 40-50 triệu đồng.

Trường hợp tổ chức vi phạm hành vi này sẽ bị phạt gấp đôi mức phạt trên, tương ứng với 80-100 triệu đồng.

Ngoài ra, người có hành vi vi phạm còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước số lợi bất hợp pháp có được do buôn bán bao lì xì in hình tiền, buộc tiêu hủy toàn bộ số lì xì có in hình tiền Việt Nam.