Vai trò lớn cho xuất khẩu
Theo thông tin từ Sở Công Thương tỉnh Bình Phước cho biết, từ năm 2016 đến nay, ngành điều Bình Phước đóng góp 32% năng lực xuất khầu điều quốc gia. Còn đối với kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Bình Phước, mức đóng góp của hạt điều là 38%, được coi là có vai trò lớn cho xuất khẩu.
Năm 2024, tỉnh Bình Phước đặt mục tiêu kim ngạch xuất - nhập khẩu đạt 4,560 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2023. Để đạt mục tiêu đề ra, các doanh nghiệp cần chủ động, linh hoạt trong tổ chức sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh, tận dụng cơ hội của các hiệp định thương mại tự do đa phương, song phương để mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu...
Năm 2023, xuất khẩu hạt điều trên cả nước ghi nhận mức tăng trưởng khá trong số các nhóm sản phẩm của ngành nông nghiệp.
Cùng với rau quả, cà phê và gạo, xuất khẩu hạt điều tăng cả lượng và trị giá so với năm 2022. Cụ thể, thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam trong năm 2023 đạt 644.000 tấn, trị giá 3,64 tỷ USD, tăng 24% về lượng và tăng 18,1% về trị giá so với năm trước.
Tính riêng tháng 12/2023, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt trên 63.000 tấn, trị giá 343,3 triệu USD, giảm 1,7% về lượng và giảm 2,6% về trị giá so với tháng 11/2023, nhưng tăng 34,5% về lượng và tăng 27,7% về trị giá so với tháng 12/2022.
Theo Hiệp hội Điều Việt Nam, tháng 12/2023, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam đạt mức 5.445 USD/ tấn, tính chung cả năm 2023, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam đạt mức 5.657 USD/tấn, giảm 4,7% so với năm 2022.
Về cơ cấu chủng loại, Việt Nam xuất khẩu chủ yếu chủng loại hạt điều W320, W240, W180, tỷ trọng chiếm 63,51% tổng lượng và 69,84% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.
Năm 2023, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang tất cả các thị trường chủ lực tăng so với năm 2022.
Trong năm 2023, xuất khẩu điều sang Hoa Kỳ đạt 885 triệu USD, tăng 5% so với năm 2022 và chiếm gần 25% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này.
Xuất khẩu hạt điều sang thị trường Trung Quốc ghi nhận đột phá, với kim ngạch 683 triệu USD, tăng 55% so với năm 2022 và chiếm 19% tổng kim ngạch xuất khẩu hạt điều cả nước.
Cùng đó, xuất khẩu hạt điều sang Hà Lan trong năm 2023 đạt 353 triệu USD, tăng 19% so với năm 2022 và chiếm 10% tổng kim ngạch xuất khẩu hạt điều cả nước.
Ngoài ra, lượng hạt điều xuất khẩu tăng mạnh tới các thị trường: Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (tăng 72,3%); Trung Quốc (tăng 49,8%); Ả rập Xê út (tăng 46,3%); Anh (tăng 24,1%).
Năm 2024 kỳ vọng sẽ sáng hơn
Nhìn lại diễn biến năm 2023, có thể thấy việc tiêu thụ khá khó khăn trong các tháng đầu năm, nhưng càng về cuối năm, tình hình càng sáng dần lên, cho thấy sức tiêu thụ tại các nước đang tốt dần lên. Riêng tại các nước châu Á, sức mua vẫn tốt. Từ thực tế đó, các doanh nghiệp nhận định tình hình tiêu thụ trong năm 2024 sẽ tốt hơn năm 2023.
Tuy nhiên, theo Ông Vũ Thái Sơn, Chủ tịch Hội Điều Bình Phước, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Long Sơn, để đạt được thành công trong năm 2024, các doanh nghiệp điều Việt Nam cần đoàn kết với nhau để mua được nguyên liệu giá thấp.
“Nếu không đoàn kết thì dù thị trường có thuận lợi đến mấy, nhưng giá nguyên liệu đầu vào cao quá thì vẫn không hiệu quả”, ông Sơn nhấn mạnh.
Cụ thể, các doanh nghiệp điều Việt Nam cần đồng lòng giảm công suất nhà máy để tạo áp lực buộc các nhà cung ứng điều thô phải hạ giá bán. Bởi hiện tại, các nhà máy đều muốn chạy hết công suất, khiến nhu cầu điều thô luôn ở mức cao đã đẩy giá nguyên liệu ngày càng tăng.
Về triển vọng các thị trường trong năm 2024, giới phân tích đánh giá khu vực châu Á sẽ là thị trường trọng điểm của ngành điều do ít bị tác động bởi các cuộc chiến tranh.
Thị trường Mỹ cũng được dự báo sẽ tốt. Một số khách hàng của ngành điều Việt Nam tại Mỹ cho biết, sức mua đã bắt đầu khởi sắc, tồn kho đang giảm, cho thấy kinh tế Mỹ đã có dấu hiệu phục hồi. Riêng thị trường châu Âu được dự báo sẽ tiếp tục khó khăn do lạm phát cao, sức mua của người dân vẫn yếu.
Nhật Bản và Hàn Quốc là 2 thị trường mới mà ngành điều Việt Nam mới thâm nhập được kể từ sau đại dịch Covid-19.
Trước đây, các nhà mua hàng tại 2 thị trường này đều mua hạt điều của Ấn Độ. Nhưng việc các nhà máy Ấn Độ ngưng sản xuất trong thời gian đại dịch đã tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Hiện, các khách hàng tại đây đều đánh giá rất cao hạt điều Việt Nam cả về giá cả và chất lượng, nên tiềm năng trong thời gian tới là rất lớn.
Hiệp hội điều Việt Nam dự báo, thị trường hạt điều toàn cầu được dự báo sẽ tăng trưởng bình quân 4,6% trong giai đoạn 2022-2027. Xu hướng ưa chuộng chế độ ăn thuần chay và thực vật trên toàn cầu đã làm cho nhu cầu về các loại hạt và thực phẩm chế biến từ hạt tăng cao; trong đó có hạt điều.
Hiện, Việt Nam giữ vị trí số một thế giới trong lĩnh vực xuất khẩu hạt điều, chiếm tới 80% tổng sản lượng toàn cầu trong 16 năm liên tiếp.