Điều này dẫn tới có 2 loại giấy tờ tùy thân cùng có giá trị sử dụng, gồm: CCCD mã vạch, CMND 9 số và 12 số.
Đến năm 2021, Bộ Công an cấp thẻ CCCD gắn chip thay cho CCCD mã vạch, triển khai trên phạm vi cả nước. Lý giải về sự thay đổi này, Bộ Công an cho hay, CCCD gắn chip có độ bảo mật cao, dung lượng lưu trữ lớn, cho phép tích hợp nhiều ứng dụng đi kèm như ứng dụng chữ ký số, hạ tầng khóa bảo mật công khai, ứng dụng sinh trắc học, ứng dụng mật khẩu một lần…
Về việc tại sao không triển khai cấp CCCD gắn chip ngay từ đầu, đại diện Bộ Công an cho biết xuất phát từ thực tế và quá trình phát triển khoa học, kinh tế - xã hội. Ví dụ, năm 2016, thời điểm cấp CCCD mã vạch, Bộ Công an đã tính đến phương án sử dụng chip điện tử, nhưng khi ấy chi phí cao, thiết bị công nghệ chưa phù hợp nên quyết định tạm thời sử dụng mã vạch. Đến nay, các yếu tố phát triển về công nghệ, xã hội, chi phí… đã đáp ứng và phù hợp, việc ứng dụng chip điện tử để sản xuất thẻ CCCD là khả quan.
Để thực hiện đợt cao điểm cấp CCCD gắn chip, hơn nửa đầu năm 2021, lực lượng công an trên toàn quốc đã làm việc ngày đêm, người dân liên tục được khuyến khích đi làm thủ tục cấp CCCD, nhiều đợt cấp thẻ lưu động được triển khai trên tận cấp xã, phường.
Số lượng thẻ cấp rất lớn, một số phát sinh không mong muốn đã xảy ra, ví dụ chậm trả thẻ, thông tin trên thẻ bị sai, dữ liệu trên hệ thống chưa chính xác... Tuy nhiên, bằng nỗ lực của ngành công an và cả người dân, tính đến cuối năm 2023, Bộ Công an đã cấp hơn 83 triệu thẻ CCCD gắn chip.
Năm 2023, với lý do để phù hợp thực tiễn, nhất là bối cảnh cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã đi vào hoạt động, Bộ Công an đề xuất xây dựng luật CCCD sửa đổi. Tháng 11.2023, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã thông qua luật Căn cước thay thế cho luật CCCD, đồng thời đổi tên thẻ CCCD thành thẻ căn cước.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tên gọi luật Căn cước thể hiện rõ tính khoa học, vừa bao quát được phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của luật, vừa phù hợp với xu hướng quản lý xã hội số. Việc đổi tên thẻ CCCD thành thẻ căn cước cũng giúp công tác quản lý nhà nước khoa học hơn, phục vụ công cuộc chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi tham gia các hoạt động xã hội, giao dịch về hành chính, dân sự.
Như vậy, trải qua 8 năm, thẻ CCCD đã có 3 lần thay đổi. Điều này đồng nghĩa, từ 1.7.2024 có thể sẽ có 4 loại giấy tờ tùy thân cùng có hiệu lực sử dụng, gồm: CMND, thẻ CCCD mã vạch, thẻ CCCD gắn chip và thẻ căn cước.
Riêng với CMND, luật quy định có giá trị sử dụng đến hết ngày 31.12.2024.
Lần đầu tiên cấp giấy chứng nhận căn cước
Điểm mới quan trọng khác của luật Căn cước so với luật CCCD, đó là lần đầu tiên quy định về giấy chứng nhận căn cước.
Giấy này cấp cho người gốc VN chưa xác định được quốc tịch đang sinh sống liên tục từ 6 tháng trở lên tại đơn vị hành chính cấp xã hoặc đơn vị hành chính cấp huyện nơi không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã; có giá trị chứng minh về căn cước để thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ VN.
Để triển khai nội dung trên, Bộ Công an đang lấy ý kiến về mẫu giấy chứng nhận căn cước. Theo đề xuất, giấy có hình chữ nhật, kích thước 125 x 170 mm, sản xuất bằng chất liệu giấy, được bảo an. Nội dung trên giấy chứng nhận bao gồm hình Quốc huy VN, ảnh của người được cấp giấy, mã QR code, ô vân tay ngón trỏ trái, ô vân tay ngón trỏ phải, số định danh cá nhân, họ tên, ngày sinh, giới tính, quê quán, dân tộc. Ngoài ra, còn có tôn giáo, tình trạng hôn nhân, nơi ở hiện tại, họ tên và quốc tịch cha mẹ…
Để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận căn cước, người gốc VN chưa xác định được quốc tịch đến cơ quan quản lý căn cước của công an cấp huyện hoặc cơ quan quản lý căn cước của công an cấp tỉnh nơi mình đang sinh sống.