Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2/2022, phương Tây đã áp loạt biện pháp trừng phạt vào kinh tế Nga và đóng băng khoảng 300 tỷ USD dự trữ ngoại hối, tài sản của giới tài phiệt nước này. EU từng lên kế hoạch tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga và tìm phương án pháp lý để dùng số tiền đó hỗ trợ Ukraine, nhưng đến nay các bên vẫn bất đồng quan điểm.

Hôm 28/2, trước cuộc họp của các quan chức tài chính G7 tại Sao Paulo (Brazil), Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết tìm cách sinh lời từ 300 tỷ USD tài sản của Nga bị đóng băng ở nước ngoài là "phù hợp về mặt pháp lý, kinh tế và đạo đức".

Yellen cho rằng phương Tây có thể tịch thu hoặc dùng chúng làm tài sản đảm bảo. Bà nói thêm Ukraine đang cần hỗ trợ khẩn cấp khi chiến sự đã bước sang năm thứ ba.

Tuy nhiên, trong cuộc họp diễn ra sau đó, Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire bác bỏ quan điểm này. Ông cho biết Pháp chưa thấy có đủ căn cứ pháp lý quốc tế để làm điều trên và G7 cần xem xét kỹ hơn nữa.

Le Maire cho biết các động thái tương tự cần tuân thủ luật pháp quốc tế và sự ủng hộ của các thành viên G20 - gồm Nga, Trung Quốc và các nước không phải đồng minh của Mỹ. Cuộc họp hôm qua diễn ra bên lề một hội nghị của bộ trưởng tài chính các nước G20.

Hơn một năm qua, giới chức G7 chưa thống nhất sẽ làm gì với khối tài sản này của Nga. Cuộc tranh luận hôm 28/2 cho thấy khả năng đồng thuận còn xa.

"Chúng tôi đang thảo luận để hướng đến mục tiêu chung, mà vẫn tuân thủ luật pháp quốc tế", Thứ trưởng Tài chính Nhật Bản Masato Kanda cho biết trước báo giới sau phiên họp.

Dù vậy, Le Maire nói việc Liên minh châu Âu (EU) hôm 28/2 đề xuất dùng khoản lời sinh ra từ số tài sản trên là bước tiến quan trọng. Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner gọi đây là "bước đi thực tế và hợp pháp, có thể triển khai nhanh chóng".

Kanda cũng cho rằng việc dùng lợi nhuận sinh ra từ số tài sản của Nga có thể sẽ được G7 và quốc tế chấp thuận. Canada đồng ý việc cần đẩy nhanh tịch thu tài sản của Nga để giúp Ukraine. Nga đến nay vẫn đe dọa trả đũa nếu phương Tây tiếp tục ý định này.

Reuters trích nguồn tin thân cận cho biết quan chức G7 đồng ý rằng Nga cần trả giá cho các thiệt hại họ gây ra. Ngày càng nhiều chuyên gia tin rằng có cách hợp pháp để tịch thu số tài sản này.

Vấn đề này ngày càng quan trọng khi đề xuất của Chính phủ Mỹ về hỗ trợ thêm 61 tỷ USD cho Ukraine bị Hạ viện bác bỏ. Giới chuyên gia cho rằng phương Tây sẽ mất cả năm nữa, hoặc hơn, mới khai thác được giá trị số tài sản này. Bởi, các nước đang giữ tài sản của Nga sẽ thông qua một điều luật khác trong nước để làm được điều này.

Hà Thu (theo Reuters)