• Cuộc đời bi kịch của một vũ nữ

Lo ngại rằng chấn thương đó có thể khiến Bruce đau khổ về tinh thần khi trưởng thành, cha mẹ của Bruce Reimer đã tham khảo ý kiến của chuyên gia về các vấn đề giới tính John Money sau khi nhìn thấy ông xuất hiện trên truyền hình. Money sau đó đã đề nghị gia đình Reimer chấp nhận một cuộc phẫu thuật chuyển đổi giới tính và nuôi dạy cậu bé như con gái. Sự tuyệt vọng đã khiến cha mẹ của Reimer nghe theo lời khuyên điên rồ và đổi tên khai sinh của con trai từ “Bruce” thành “Brenda”.

Reimer dường như khá dễ dàng chấp nhận bản giới bị áp đặt của mình là nữ, và trường hợp này ban đầu được coi là một câu chuyện thành công đối với những nghiên cứu như của Money, người tin rằng giới tính là vấn đề của hành vi được rèn giũa không phải là thứ thuộc về bản chất. Nhưng trên thực tế, Reimer đã phải đấu tranh ngay từ khi còn nhỏ với giới tính của mình. Khi phát hiện ra sự thật về quá trình sinh trưởng, Reimer bắt đầu một cuộc hành trình đầy đau đớn để trở về giới tính sinh học của mình.

David Reimer tự tử vào tháng 5-2004, khi 38 tuổi.

Cuộc đời bị định đoạt

David Reimer tên thật là Bruce Reimer, là một trong hai người con đầu lòng của cặp vợ chồng Janet và Ron ở Winnipeg, Canada, vào năm 1965. Cả hai cậu bé sinh đôi đều khỏe mạnh nhưng được chẩn đoán chứng khó tiểu khi được khoảng 8 tháng tuổi do hẹp bao quy đầu.

Tai nạn xảy ra khi các bác sỹ sử dụng kim đốt điện thay vì dao mổ thông thường và làm bỏng bộ phận sinh dục của cậu bé Bruce. Brian, may mắn hơn khi không trải qua cuộc phẫu thuật tương tự. Kỹ thuật tái tạo bộ phận sinh dục thời bấy giờ vẫn là thứ gì đó quá xa lạ, các chuyên gia y tế chẳng còn cách nào khác ngoài việc tiên lượng tình huống xấu nhất. Cậu bé Bruce sẽ mất bộ phận sinh dục và khó có thể trưởng thành như một người đàn ông bình thường.

Tuyệt vọng đã le lói hy vọng khi Janet và Ron vô tình xem được một chương trình về bác sĩ tâm lý John Money, người có nhiều bằng cấp và giải thưởng trong lĩnh vực tâm lý học. Ông đã đưa ra những lý thuyết mới về sự hình thành giới tính và cho rằng "có thể mọi đứa trẻ sinh ra đều là trung tính, quá trình nuôi dưỡng sau đó mới khiến cho giới tính của chúng thay đổi".

Money được coi là một trong những nhà nghiên cứu về giới tính hàng đầu ở Mỹ. Ông có những nghiên cứu về trải nghiệm của trẻ em liên giới tính (intersex), những người được Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc nhận xác định bằng khái niệm “không phù hợp với các định nghĩa điển hình về cơ thể nam hoặc nữ”. Nói cách khác, đây là những người có xu hướng giới tính và sinh lý khác thường, đặc biệt là về bộ phận sinh dục bên ngoài lẫn cơ quan sinh sản bên trong, làm cho giới tính của họ không rõ ràng.

Mẹ của Reimer đã viết thư cho Money giải thích về tai nạn khủng khiếp mà con trai bà đã phải chịu đựng. Vài tuần sau đó, gia đình Reimer lên đường đến gặp bác sĩ Money tại Bệnh viện Johns Hopkins ở Baltimore, Maryland.

Money tin rằng bản dạng giới của một người là một cấu trúc xã hội và là kết quả của quá trình giáo dục. Vì vậy, theo ông ai đó có thể được "dạy" để có một nhận dạng giới tính khác với giới tính sinh học của họ. Theo Money, trẻ em “không phân biệt giới tính” cho đến khi khoảng 2 tuổi và đưa ra giả thuyết rằng cha mẹ đã có một khoảng thời gian gọi là “ngưỡng giới tính”, thời gian mà họ có thể tác động đến giới tính của con mình về mặt hành vi.

Money đề xuất tiến hành một số cuộc phẫu thuật nhằm xác định lại giới tính của Bruce Reimer, gồm loại bỏ cơ quan sinh dục nam và thay bằng một cơ quan sinh dục nữ giả. Bruce sau đó sẽ được nuôi dạy như một bé gái và không được tiết lộ về danh tính trước đây của mình. Cha mẹ của Reimer đã đồng ý với quy trình này và quá trình bắt đầu ngay trước sinh nhật lần thứ hai của cậu bé vào năm 1967.

Đối với Money, đây là cơ hội hiếm có để ông tiếp tục các nghiên cứu về bản dạng giới, song chính những đề xuất và tham vọng này đã dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng trong cuộc đời David Reimer.

Bác sỹ tâm lý học John Money.

"Cuộc chiến đấu" để trở thành David Reimer

Bruce Reimer bắt đầu cuộc sống với cái tên Brenda Reimer. Ngoài phẫu thuật chuyển đổi giới tính, Reimer còn được bổ sung estrogen để giúp “nữ tính hóa” cơ thể. Gia đình Reimer trở lại văn phòng của Money hàng năm để bác sĩ có thể theo dõi sự phát triển của cả Brian và Brenda.

Money sau đó đã có những nhận định cho rằng “chị gái sinh đôi” của Brian, Brenda, "gọn gàng hơn nhiều" so với người anh em song sinh. Brenda là người cứng đầu hơn và có tính cách nổi trội hơn, và có những nét tính cách mà ông gọi là “tomboy”.

Năm 1975, khi cặp song sinh tròn 9 tuổi, Money xuất bản nghiên cứu của mình trong cuốn sách “Sexual Signatures” (tạm dịch: Những chỉ dấu giới tính), và mô tả trường hợp của Bruce-Brenda là một thành công: “Cô bé vốn đã thích váy hơn quần, thích đeo ruy băng, vòng tay và áo cánh xếp nếp, và thích làm nũng bố. Trong suốt thời thơ ấu, sự bướng bỉnh của cô ấy và nguồn năng lượng thể chất dồi dào mà cô ấy có… khiến cô ấy trở thành một cô gái tomboy, nhưng dù sao cũng là một cô gái”.

Tuy nhiên, sự thật vẫn là sự thật. Reimer đã nhớ lại thời thơ ấu của mình với nhiều nỗi đau. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2000, David Reimer nhớ lại: “Tôi chưa bao giờ cảm thấy thoải mái… Xây pháo đài và tham gia các trò đánh trận giả, hay thậm chí là leo cây mới là những gì tôi thích, nhưng lại không thể chấp nhận được với tư cách là một cô gái”.

Theo tác giả John Colapinto, người đã cộng tác với Reimer trong cuốn sách “As Nature Made Him: The Boy Who Was Raised as A Girl” (tạm dịch: “Tạo hóa: Chàng trai được nuôi dạy như một cô gái), những chuyến thăm văn phòng của Money đã khiến Reimer chịu đựng không ít tổn thương.

Reimer được cho xem những bức ảnh chụp người lớn khỏa thân để “củng cố bản dạng giới của Brenda” và bị Money ép thực hiện thêm nhiều cuộc phẫu thuật để nữ tính hơn. Janet Reimer được cho là cũng nhận thức phần nào về sự khó chịu của con mình. Bà nhớ lại lần đầu tiên Reimer mặc một chiếc váy và nhanh chóng tỏ ra tức giận với việc xé nó ra. Janet chia sẻ trong cuộc phỏng vấn năm 2000: “Nhưng tôi không đủ khả năng để suy ngẫm về chúng bởi khi đó tôi cho rằng mọi chuyện không thể sai”.

Những gì Ron và Janet làm có thể là một hy vọng mù quáng, nhưng với John Money, Bruce-Brenda cuối cùng cũng chỉ giống như một chú chuột bạch thí nghiệm không hơn không kém. Và thí nghiệm tàn nhẫn này nhanh chóng dẫn đến hàng loạt những thảm họa.

Những rắc rối diễn ra ở cả trường học. Reimer bị các bạn cùng lớp bắt nạt, trêu chọc vì “dáng đi nam tính” và tư thế đứng đi tiểu trong nhà vệ sinh nữ. Đến tuổi dậy thì, Brenda gần như hoàn toàn cô độc và không hề có nổi một người bạn. Khuôn mặt cô bé trở nên góc cạnh, nam tính với phần ria mép, lông cơ thể rậm hơn. Không ai muốn làm bạn với một "người rừng" như Brenda. Khi Brenda phàn nàn về cảm giác giống như một cậu bé, cha mẹ và những người lớn khác đều thuyết phục rằng đó chỉ là một giai đoạn tâm sinh lý nhất định.

Trên thực tế, bí mật của Reimer đã phá vỡ gia đình. Cha của Reimer nghiện rượu trong khi mẹ từng không ít lần có ý định tự tử. Anh chị em sinh đôi của Reimer, Brian, sau đó nhiều lần lạm dụng chất kích thích.

Mãi cho đến khi cặp song sinh bước vào tuổi thiếu niên, các bác sĩ khác mới thuyết phục được gia đình Reimer rằng đã đến lúc nói sự thật. Sau khi đón Brenda từ một cuộc hẹn với bác sĩ tâm lý vào năm 1980, Ron Reimer chở cả hai con đến một tiệm kem, nơi ông kể cho chúng nghe toàn bộ câu chuyện. David nhớ lại cảm xúc lúc đó: “Mọi chuyện đột nhiên đều có ý nghĩa… Tôi không phải là một kẻ lập dị. Tôi không điên".

David Reimer và Jane.

Một kết thúc không có hậu

Bất chấp những nỗ lực tìm lại danh tính đàn ông của mình, Reimer vẫn vô cùng chán nản. Sau khi phát hiện ra sự thật, Reimer chọn sống như một cậu bé và lấy tên là “David”.

Anh đã trải qua nhiều cuộc phẫu thuật để khôi phục giới tính của mình thành nam giới, như phẫu thuật cắt bỏ bộ ngực đã phát triển sau nhiều năm bổ sung bằng estrogen và gắn dương vật nhân tạo thay cho âm đạo nhân tạo. Daivd cũng uống bổ sung testosterone.

Một điều an ủi trong cuộc đời Reimer là hành trình tìm thấy tình yêu và kết hôn với Jane, một người mẹ trẻ với 3 con riêng. Hai người ở bên nhau suốt 14 năm và đây cũng là giai đoạn David phát triển những sở thích mới như cắm trại, câu cá, sưu tầm đồ cổ và tiền cổ.

Năm 1997, Milton Diamond, một giáo sư tại Trường Đại học Hawaii và nhà tâm thần học Keith Sigmundson - hai trong số các nhà khoa học đã trực tiếp điều trị cho Brenda đã quyết định bóc trần kết quả thảm bại từ thí nghiệm vô đạo đức của bác sĩ John trên tạp chí Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine (Tạp chí Nhi khoa và Y học Vị thành niên). Công trình mang tính đột phá này đã đặt nền tảng chống lại việc thực hiện các cuộc phẫu thuật xác định lại giới tính trên trẻ sơ sinh liên giới tính, vốn từng được coi là các "biện pháp khắc phục" cho bản chất sinh học không phù hợp bất kỳ giới tính nào.

Đến năm 2000, David quyết định công bố về cuộc đời mình với công chúng sau nhiều năm sống lặng lẽ ẩn dật tại Winnipeg.

Tuy nhiên những căng thẳng về thể chất và sự thật tàn khốc về cuộc đời của David là một cú sốc mạnh, khiến cho cả hai anh em David và Brian gặp phải những ám ảnh tâm lý nặng nề và sau đó là rơi vào tình trạng trầm cảm. Vào đầu những năm 20 tuổi, David Reimer đã tìm cách tự tử hai lần và vẫn trầm cảm trong nhiều năm sau đó. Năm 2002, người em song sinh Brian Reimer uống thuốc tự kết liễu đời mình.

David đau khổ, dằn vặt tột cùng. Cùng với nỗi buồn vì cuộc hôn nhân với Jane thất bại sau 14 năm, sự đau đớn vì cái chết của em trai và tâm trạng cùng quẫn trong công việc, David đã quyết định tìm đến cái chết vào năm 2004, đặt dấu chấm hết cho cuộc sống bi kịch ở tuổi 38.

Trong khi đó John Money vẫn là Giáo sư danh dự tại Đại học Johns Hopkins và từ chối bình luận về thí nghiệm tồi tệ của mình. Năm 2006, John qua đời sau biến chứng của bệnh Parkinson.

Quá trình chuyển đổi giới tính đầu tiên của David Reimer bắt đầu từ một tai nạn y khoa và một lý thuyết khoa học. Kết quả là ông đã trải qua những cảm giác phiền muộn về giới tính khi bản dạng giới bị ấn định khác với nền tảng sinh học. Trên thực tế những người chuyển giới cũng thường trải qua những phiền muộn về giới tính từ rất sớm. David đã qua đời song câu chuyện của cuộc đời ông đã làm sáng tỏ rất nhiều điều về mối quan hệ giữa giới tính và bản chất sinh học của con người.