Tại căn hộ ở thành phố Hàng Châu (miền đông Trung Quốc), Wen Hao vừa hoàn thành xong video dự đoán cổ phiếu hàng ngày thì anh phát hiện mình đã bị cấm sử dụng mạng xã hội Toutiao. Sự việc diễn ra chỉ một ngày sau khi Wen mời cư dân mạng tham gia cộng đồng khuyến nghị cổ phiếu của anh.

Ở một đất nước mà hoạt động giao dịch tài chính và sử dụng Internet bị giám sát chặt chẽ, từ trải nghiệm của mình, Wen (35 tuổi) đã nhận ra lý do tại sao việc mua lượng lớn cổ phiếu như cách nhà đầu tư nhỏ lẻ đưa cổ phiếu GameStop tăng phi mã hơn 2.000% trong hai tuần không bao giờ có thể xảy ra tại Trung Quốc.

"Bạn sẽ yên ổn nếu chỉ có 100 người theo dõi", Wen - một nhà tư vấn đầu tư nghiệp dư thường phát sóng dự báo cổ phiếu qua WeChat, cho hay. "Tuy nhiên, ở Trung Quốc, nếu bạn dùng mạng xã hội để kêu gọi hàng nghìn người mua một cổ phiếu cùng lúc, cảnh sát sẽ đến thăm nhà bạn", Wen nói tiếp.

Đà tăng của cổ phiếu GameStop khiến thị trường thế giới chú ý đến mô hình mà người dùng mạng xã hội Reddit áp dụng để đối đầu với phe bán khống và các quỹ đầu cơ lớn trên Phố Wall.

Cho đến nay, mô hình giao dịch tương tự vụ GameStop xuất hiện khá thưa thớt tại các thị trường đặc trưng của châu Á. Các nhà đầu nhỏ lẻ tại Malaysia từng hợp lực để hỗ trợ cổ phiếu của các hãng sản xuất găng tay bị bán không quá mạnh như Top Glove. Tại Hàn Quốc, khoảng 30.000 nhà đầu tư trực tuyến đã kêu gọi chính phủ duy trì lệnh cấm bán khống.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư nhỏ lẻ tại châu Á lại không dễ dàng thu hút người ủng hộ. Thị trường chứng khoán Trung Quốc từng có tiếng là giống như một sòng bạc. Tuy nhiên, sự giám sát nghiêm ngặt của chính phủ, sự vắng bóng của những tay bán không sừng sỏ và xu hướng chung là không ai muốn bất tuân chỉ thị của nhà nước đã cản trở nỗ lực của các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Dean Li, một blogger trên Xueqiu.com (một cộng đồng nhà đầu tư giống Reddit), nói câu chuyện của GameStop đã chứng minh rằng "nếu một người bán khống hấp tấp công bố những bình luận tiêu cực về cổ phiếu của một công ty niêm yết, người bán khống đó sẽ gặp rắc rối".

Tuy nhiên, cả giao dịch bán khống và giao dịch quyền chọn - hai động lực chính dẫn đến đà tăng chóng mặt của GameStop, đều bị hạn chế ở Trung Quốc. Cuộc đấu tay đôi giữa nhà đầu tư nhỏ lẻ và các quỹ đầu cơ lớn khó xảy ra, Li cho hay.

Ông Huang Wei, nhà sáng lập của một cộng đồng đầu tư trực tuyến, đứng về phe các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở Mỹ trong "cuộc bạo động" chống lại phe bán khống ở Phố Wall. Song, ông Huang nói ở Trung Quốc nhà đầu tư nhỏ lẻ không có khả năng làm điều tương tự.

"Hiện tại, đa phần nhà đầu tư đều không bất bình gì, do đó sẽ không có ai khởi xướng một cuộc nổi dậy trên thị trường", Huang nói tiếp.

Khả năng xuất hiện một vụ tương tự GameStop trên thị trường tài chính Trung Quốc càng mờ dần sau những cải cách thị trường vốn gần đây của Bắc Kinh. Từ năm ngoái, chính phủ Trung Quốc đã công bố một loạt chính sách nhằm loại bỏ các công ty yếu kém và khuyến khích đầu tư dài hạn.

Các cơ quan quản lý Trung Quốc cũng đang ngăn chặn hành vi thao túng giá và khuyến nghị cổ phiếu trên mạng Internet, Reuters đưa tin.

Tháng 9 năm ngoái, Ủy ban Quản lý Chứng khoán Trung Quốc đã phát động một chiến dịch nhằm giám sát hoạt động khuyến nghị cổ phiếu bất hợp pháp, xử lý các cá nhân phát tán thông tin sai lệch để thao túng giá cổ phiếu cũng như các "ứng dụng đen" thu hút nhà đầu tư sử dụng các nhóm trò chuyện trên mạng.

Ông Yuan Yuwei, giám đốc một quỹ đầu cơ tại Trung Quốc, cho biết mô hình giao dịch trong thương vụ GameStop không phải mới tại Trung Quốc hay Hong Kong.

"Mô hình giao dịch giống hệt nhau. Bạn đẩy giá cổ phiếu tăng lên và thu hút người ủng hộ. Sau đó, bạn xả hết số cổ phiếu đang nắm giữ cho những người đến sau. Điểm khác biệt duy nhất là bạn không hoặc có rất ít vị thế bán khống (tại Trung Quốc)", ông Yuan lý giải.

Vị giám đốc quỹ đầu cơ cũng nói thêm, mô hình giao dịch như trên đã dần vắng bóng tại Trung Quốc trong những năm gần đây.

Tuy nhiên, ông Nirgunan Tiruchelvam - quản lý cấp cao tại công ty nghiên cứu Tellimer (trụ sở tại Anh), dự đoán cơn sốt đầu tư nhỏ lẻ sẽ sớm bùng nổ ở châu Á, bao gồm Trung Quốc.

"Thời điểm đã chín muồi khi mà bạn đang sử dụng những ứng dụng giao dịch tương tự Robinhood, cộng với sự phổ biến của các nhóm chat trên mạng xã hội và các cổ phiếu bị bán khống mạnh. Các yếu tố này sẽ tạo ra cơn sốt đầu tư nhỏ lẻ như ở Phố Wall", ông Tiruchelvam cho hay. Vị chuyên gia này dự đoán các cổ phiếu như China Literature (Trung Quốc) và MTR (Hong Kong) là các mục tiêu tiềm năng.