Lời ép "tết mà không uống rượu thì bỏ tết đi" - Ảnh: VIẾT HẢI

"Tết mà không rượu thì bỏ tết đi"

Cha mẹ tôi vốn buôn bán nhỏ, tích cóp mãi mới mua được chiếc xe Cub 82 để thay thế chiếc xe thồ đã già nua. Chiếc xe theo cha tôi rong ruổi khắp chợ quê bán đồ gốm sứ - mặt hàng cực kỳ dễ vỡ, vì thế mà khi lái xe, cha rất tập trung, chậm rãi và cẩn thận, đặc biệt là cha không uống rượu, mà cũng không biết uống luôn.

Tháng Chạp vơi dần, chợ trên chợ dưới đông tấp nập, nào quất nào đào, nào mai tứ quý. Cha mẹ hối hả vừa buôn, vừa bán, vừa sắm tết. Ngoài sắm tết của nhà, cha không quên mua lễ tết bên nội, bên ngoại. Chợ tết quê đông như ngày hội, mặt mũi ai nấy đều phấn khởi, y chang nụ tầm xuân hé cười.

Giao thừa. Mùng Một. Mọi thứ diễn ra theo đúng quy luật tự nhiên của đất trời. Cha làm những nghi lễ cần thiết để cúng bái tổ tiên, chào đón một năm mới, cầu tài cầu lộc. Tết vui, cha chỉ nhấp môi ly rượu cho có vị, hoặc nhâm nhi chút ít rồi đi ngủ, thế mà tết đó, cha chẳng nghe lý trí mách bảo, để con tim thổn thức bao năm trời...

Mùng Hai tết. Cha và gia đình ra ngoại lễ tết trên chiếc xe Cub năm đầu tiên cần lao cùng cha trên bước đường cơm áo. Mọi người chúc tụng nhau bằng chén đầy, "đầy chén, đầy tình" phải uống sao cho cạn.

Cha bẽn lẽn với rượu, bao năm làm rể, ông ngoại chẳng hề ép rượu, các cậu cũng biết điều đó, ngẩn ngơ cho qua. Vậy mà, chút cả nể với những người khách lạ, cha đã "cạn chén" rồi mặt đỏ lừ, mắt căng lên.

Cha xin kiếu mà lời mời, lời ép, lời làm quen vẫn tiến tới, "tết mà không uống rượu thì bỏ tết đi", thế là cha cả nể lại uống đến mức lảo đảo, gắp đũa không chuẩn. Cây bưởi ngoài sân bỗng thành hai, cha đã thật sự say vì rượu, có lẽ đó không phải là lần đầu tiên, nhưng là lần đầu tiên cha không đi ngủ luôn mà còn phải đưa vợ con về nhà.

Chúc đi, chúc lại, chúc tới, chúc lui. Càng chúc năm mới mạnh khỏe rồi uống thì cha lại yếu đi, mềm đi. Mẹ gàn cha, nhưng cha sĩ diện, gạt đi. Cha bảo, "đường về nhà có một cây số, đâu có xa, say nhắm mắt vẫn đi về được", rồi họ tin cứ nâng chén lên lại hạ chén xuống.

Cả nể với những người khách lạ, cha đã "cạn chén" - Ảnh: VIẾT HẢI

Đường không xa nhưng chưa được về nhà, cha ơi!

Khách khứa về hết. Cha ngồi dựa vào cây quất trước hè, mồm thở ra sương khói nhân ảnh. Cha quả quyết mình không say và tin vào sự gắn kết tình cảm từ thứ "tinh hoa của gạo". Rồi cha đứng dậy, dắt xe, xin phép ông bà ngoại về nhà.

Mọi người gàn, cha kệ. Cha nổ máy và tin vào sự may mắn mà chiếc xe máy Cub mang lại suốt thời gian qua. Trên đầu, chẳng ai đội mũ bảo hiểm, tôi chỉ mải hí húi vào mấy phong bào lì xì đỏ hoe hoe.

Tôi ngồi trước tay lái của cha giống như đang chơi trò tàu lượn. Nhưng đường đi không phải là trò chơi, tính mạng con người không phải là nhân vật điện tử.

"Uỳnh" - một tiếng động lớn vang lên, cha nằm sõng soài ra mặt đường, tôi, anh trai và mẹ nằm đè lên nhau. Cha đã va chạm với một xe máy đi ngược chiều, cách nhà ngoại chừng vài trăm mét.

Trời mưa phùn lả tả. Lạnh. Nắng xuân chưa tới mà trời thì buồn đi. Mẹ gào khóc van xin sự giúp đỡ từ những ánh mắt người đi đường... rồi xe cứu thương đến. Và năm đó, nhà tôi ăn tết trong bệnh viện, tiếng còi cấp cứu thay cho tiếng nhạc vui xuân, mùi mứt dịu thế bằng mùi thuốc men, màu đỏ ngày tết thay bằng những người mặc đồ trắng.

Chân cha bị gẫy, tôi bị xây xước khắp người, mẹ và anh trai tôi may mắn không sao. Bác sĩ bảo cha, "anh uống say rồi sao còn lái xe, có biết tính mạng cả gia đình anh trong tay anh không?".

Cha tôi cúi mặt xuống, mắt nhỏ lệ, cha không biết giải thích vì sao lúc đó lại mê man đến vậy, cha có thể mạnh dạn từ chối những chén rượu xã giao đó và sẽ chẳng phải mang cả nhà vào bệnh viện ăn tết như bây giờ.

Rồi nườm nượp các ca cấp cứu khác vào viện, hầu hết đều do rượu bia gây nên, có vụ là tai nạn giao thông, có vụ ẩu đả và có nhiều vụ ngộ độc. Tết gì mà kỳ vậy, đang vui sao bỗng hóa buồn thương? Tết mà như này, thì đừng đến tết ơi!

Tháng sau, cha được ra viện với chiếc chân trái thẳng đơ. Cha phải chế thêm giây thừng để giật số xe máy vì chân cha không thể gập lại được mà đạp số. Cha chẳng thể trách ai bằng việc tự răn chính bản thân mình, đặc biệt dịp tết đến xuân về.

Mọi người mời rượu cha, cha đều khước từ, rồi luôn nhắc nhở các con về bài học xương máu do rượu gây ra, tết vui thôi đừng vui quá.

Tết từ bao đời nay là dịp gia đình đoàn viên, anh em họ hàng, bạn bè gặp nhau trao nhau niềm vui tiếng cười chứ không phải dịp của "đọ chén" hay thể hiện "bản lĩnh đàn ông", rượu cũng không phải cái cớ để làm quen, để cảm ơn hay để xin lỗi - mà cốt ở tấm lòng.

Tết xưa - tết nay vẫn vậy, đậm đà hay nhạt phai, vui hay buồn đều do con người tạo ra và cảm thấu cả. Chiều mai mốt, cha tôi sẽ đi sắm lễ tết nội ngoại, vẫn có rượu dâng lễ... nhưng sẽ không bao giờ quên "tết rượu" năm nào!

Diễn đàn Tết xưa - Tết nay do báo Tuổi Trẻ tổ chức, với sự đồng hành của hệ thống bán lẻ FPT Shop và Hãng hàng không Vietjet Air.

Diễn đàn gồm các bài viết, bài dự thi của cuộc thi Tết xưa - Tết nay về những ký ức Tết xưa, khát vọng ngày xuân hay những khoảnh khắc sum họp, cảnh đẹp trên đường về quê đón Tết của bạn đọc.

Diễn đàn mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp, bài dự thi trên cả nước. Thời gian nhận bài từ ngày 15-1-2021 đến hết ngày 20-2-2021.

Cách thức tham gia:

Bài viết dự thi gửi đến theo 2 cách:

Gửi qua địa chỉ email: tet@tuoitre.com.vn

Gửi qua đường bưu điện theo địa chỉ: Báo Tuổi Trẻ - 60A Hoàng Văn Thụ, P.9, Q.Phú Nhuận, TP.HCM. Ngoài bì thư ghi rõ tham gia cuộc thi viết Tết xưa - Tết nay.

Bạn đọc vui lòng cung cấp địa chỉ, số tài khoản, số CMND để chúng tôi chuyển nhuận bút.

Các bài lọt vào vòng sơ kết sẽ được thông báo sau.

Cơ cấu giải thưởng:

• 1 giải nhất: 10 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Samsung A31 của FPT Shop; 02 vé khứ hồi G1 của Vietjet Air.

• 2 giải nhì: mỗi giải gồm 5 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Xiaomi Note 9 hoặc Oppo A53 của FPT Shop; 01 vé khứ hồi G1 của Vietjet Air.

• 3 giải ba: mỗi giải gồm 5 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Realme C12 hoặc VSmart Joy 4 hoặc Vivo Y20 của FPT Shop; mô hình máy bay Vietjet size lớn.

• 10 giải khuyến khích: mỗi giải gồm 2 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là sạc dự phòng UMETRAVEL 10.000 mAh của FPT Shop; mô hình máy bay Vietjet size nhỏ.

• 20 phần quà tặng dành cho bạn đọc trên mạng xã hội là: balô FPT Shop + voucher giảm 10% khi mua laptop tại hệ thống cửa hàng FPT Shop; gấu bông + túi du lịch Vietjet.

Lễ trao giải dự kiến diễn ra trước 28-2-2021.

Tết xưa - Tết nay: Nhớ cái bong bóng lợn

TTO - Ngày Tết, lũ trẻ xúm quanh con quay tự đẽo bằng gỗ bạch đàn, xà cừ, vài quả pháo tép màu hồng, đứa nào sang thì mẹ mua cho con tò he xanh đỏ. Trong các món đồ chơi ngày Tết có một thứ đặc biệt không thể quên: trái bóng làm bằng bong bóng lợn.