Gần tết, bà dắt tôi đi chợ mua quần áo đẹp - Ảnh: VIẾT HẢI

Tây Nguyên mùa này gió lộng trời cao, nắng vàng như mật rót lên những cánh hoa dã quỳ thứ ánh sáng chói chang bắt mắt. Tháng chạp rồi mà trời vẫn hanh hao nắng gắt, không nhìn ra lấy nửa điểm mát mẻ hay rét mướt nào như những ngày còn ở quê.

Tết sắp đến rồi, cái Tết mang theo mưa phùn gió rét, ngồi co ro trong lòng bà, gian bếp vài mét vuông cả ngày bập bùng ánh lửa. Mùi than củi, mùi bánh chưng, mùi khoai nướng cùng ti tỉ thứ mùi khác cứ chập chờn trong ký ức.

Nhớ bà, nhớ ông, nhớ ngôi nhà nhỏ ven sông ngày ngày quang quác tiếng gà nhảy ổ; nhớ tay bà nâng niu nhặt từng quả trứng, năm hết tết về cháu lại được manh áo mới tinh tươm.

Nhà bà nghèo, cái nghèo dai dẳng đeo bám từ cội nguồn gốc rễ, từ đời này sang đời khác như kiểu bệnh di căn. Năm lên 8, bố mẹ để tôi ở lại quê với ông bà rồi vào Tây Nguyên lập nghiệp. Từ đó trong tôi, Tết là những ngày vui buồn lẫn lộn, dài cổ ngóng trông bố mẹ trở về.

Năm này qua năm khác đón tết cùng ông bà, cảm giác lúc bấy giờ sao mà cô đơn buồn tẻ đến thế, chỉ mong ngày tháng trôi qua thật mau để thoát ly khỏi cái nơi buồn chán ấy, để được theo bố mẹ đến miền đất hứa xa xôi mới mẻ nào đó bỏ quên nơi này.

Nhớ 28 tết năm nào bà cũng làm kẹo lạc. Theo chúng bạn đi chơi về tới đầu ngõ, nhìn lọn khói bếp mờ mờ ảo ảo vấn vít xuyên qua mái nhà tranh, gió thổi mùi khói, mùi kẹo lạc beo béo bùi bùi, chỉ hít thở thôi cảm giác nước miếng đã chực trào khóe miệng.

Tết nào cũng chỉ ngóng trông mẻ kẹo lạc của bà. Tết năm này còn chộn rộn hơn thế bởi từ trong năm nhận được thư của bố mẹ. Bố bảo rằng tầm 28 này sẽ về. Mới đầu tháng tôi đã ra ngóng vào trông cho thời gian trôi qua thật mau chóng, Tết bố mẹ về tha hồ mà phấn khởi mừng vui .

Cô bưu tá mang thư đến đưa cho bà, là thư của mẹ. Bố mẹ lại không về, Tết này bố mẹ lại không về được. Nhìn ánh mắt thẫn thờ cùng tiếng thở dài của bà, miếng kẹo lạc trong miệng tôi tự nhiên trở nên đắng nghét.

Bà dắt tôi đi chợ, mua gạo, mua lá dong, mua quần áo đẹp. Ba ngày Tết dù thế nào thì những thứ cần thiết bà luôn cố gắng sắm đủ.

Giao thừa miền Bắc vốn lạnh cắt da cắt thịt. Năm nào hăm hở lắm thì tôi mới cố mở to con mắt ngồi cùng ông bà chờ năm mới sang. Nghe tiếng pháo nhà hàng xóm đốt lên rộn ràng, ông tất bật sửa soạn mâm cơm dâng lên cúng cụ.

Bà vân vê gấu áo lôi ra tờ 2000 mới cóng dúi vào tay làm quà lì xì lấy may. Căn nhà nhỏ những lúc thế này dường như sáng bừng bởi ánh lửa, mùi nhang trầm ấm nồng thoang thoảng đưa hương trong không gian, bếp lửa bập bùng xua tan cái giá lạnh trong ngôi nhà trống vắng.

Có ai đó nói với tôi rằng Tết bây giờ dường như nhạt hẳn. Tôi cũng chẳng rõ Tết của tôi mặn nhạt ra sao. Chỉ nhớ rằng từ năm rời quê đi theo bố mẹ, Tết của tôi đã có cái gì khang khác. Mất đâu rồi cái cảm giác ra ngóng vào trông, chờ đợi từng ngày bà gói bánh gù hay làm mẻ kẹo lạc.

Có lần bà nhỡ tay. Kẹo lạc chỗ ngon chỗ cháy khét lẹt. Mùi kẹo cháy cứ âm ỉ thế mà ghim sâu từ bao giờ trong trí nhớ. Mỗi lần qua hàng quà bánh, nhìn đâu đâu cũng thấy bóng dáng "khô cong" cùng mùi kẹo đắng nghét của bà.

Tết những năm này đã đủ đầy sung túc. Đào mai, bánh mứt chẳng thiếu thứ gì nhưng sao cứ da diết nhớ mỗi lần nhà hàng xóm mua cây đào có hoa nở rộ. Một ngày lượn qua lượn lại cả chục vòng để đếm bông nào nhỏ bông nào to rồi lại thở hổn hển chạy về khoe với bà. Tết vốn hồn nhiên ngọt ngào như thế.

Từ ngày theo bố mẹ rời đi đã hơn một lần tự nhủ về quê cùng ông bà đón Tết. Rồi cũng một lần lại hơn một lần thất hẹn. Cuộc sống vốn xô bồ hối hả, có cả trăm cả ngàn lý do khiến người ta lần lữa.

Đến khi nhìn lại thì ông bà đã già yếu, mắt mờ chân chậm chẳng kịp chờ để ngồi với cháu cho đến hết đêm 30, chẳng kịp chờ để nghe cháu khoe hoa mai vàng đào đỏ. Chẳng chờ được cho đến khi cháu đỡ bận rộn mà trở về.

Ngoảnh lại ông sớm đã trở thành nguời thiên cổ. Ký ức về ông giống như những nét mực đã nằm im lìm trên giấy, xóa không hết, tẩy không đi mà sờ vào lại không cảm nhận được hình dáng. Tất cả trở thành niềm day dứt tiếc nuối vô cùng.

Tết lại về, hương Tết nồng nàn quẩn quanh khắp phố xá, nghe đâu đây nỗi nhớ thương ngày Tết cũ ngâp tràn đáy mắt. Da diết nhớ ông nhớ bà, nhớ vị Tết nghèo thuở ấu thơ chẳng thể phai mờ trong trí nhớ.

Diễn đàn Tết xưa - Tết nay do báo Tuổi Trẻ tổ chức, với sự đồng hành của hệ thống bán lẻ FPT Shop và Hãng hàng không Vietjet Air.

Diễn đàn gồm các bài viết, bài dự thi của cuộc thi Tết xưa - Tết nay về những ký ức Tết xưa, khát vọng ngày xuân hay những khoảnh khắc sum họp, cảnh đẹp trên đường về quê đón Tết của bạn đọc.

Diễn đàn mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp, bài dự thi trên cả nước. Thời gian nhận bài từ ngày 15-1-2021 đến hết ngày 20-2-2021.

Cách thức tham gia:

Bài viết dự thi gửi đến theo 2 cách:

Gửi qua địa chỉ email: tet@tuoitre.com.vn

Gửi qua đường bưu điện theo địa chỉ: Báo Tuổi Trẻ - 60A Hoàng Văn Thụ, P.9, Q.Phú Nhuận, TP.HCM. Ngoài bì thư ghi rõ tham gia cuộc thi viết Tết xưa - Tết nay.

Bạn đọc vui lòng cung cấp địa chỉ, số tài khoản, số CMND để chúng tôi chuyển nhuận bút.

Các bài lọt vào vòng sơ kết sẽ được thông báo sau.

Cơ cấu giải thưởng:

• 1 giải nhất: 10 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Samsung A31 của FPT Shop; 02 vé khứ hồi G1 của Vietjet Air.

• 2 giải nhì: mỗi giải gồm 5 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Xiaomi Note 9 hoặc Oppo A53 của FPT Shop; 01 vé khứ hồi G1 của Vietjet Air.

• 3 giải ba: mỗi giải gồm 5 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là: điện thoại Realme C12 hoặc VSmart Joy 4 hoặc Vivo Y20 của FPT Shop; mô hình máy bay Vietjet size lớn.

• 10 giải khuyến khích: mỗi giải gồm 2 triệu đồng (hiện kim) + quà tặng là sạc dự phòng UMETRAVEL 10.000 mAh của FPT Shop; mô hình máy bay Vietjet size nhỏ.

• 20 phần quà tặng dành cho bạn đọc trên mạng xã hội là: balô FPT Shop + voucher giảm 10% khi mua laptop tại hệ thống cửa hàng FPT Shop; gấu bông + túi du lịch Vietjet.

Lễ trao giải dự kiến diễn ra trước 28-2-2021.

Tết xưa - Tết nay: Tôi nhớ ông, tôi thương bà nhiều quá

TTO - Chẳng hiểu sao cứ mỗi khi Tết về, tôi lại nhớ ông nội rất nhiều. 30 Tết, ông thường dặn: "Ngày mai về sớm nghen con". Mỗi lần nhớ, là mỗi lần tôi chẳng thể nào ngăn được những dòng nước mắt. Ông giờ đã mãi mãi phiêu diêu miền cực lạc.