Theo dữ liệu của Ngân hàng Trung ương Anh, mức sụt giảm 9,9% GDP của Anh năm ngoái ít nghiêm trọng hơn dự kiến. Nhưng kết quả này vẫn vượt mức giảm 9,7% trong cuộc Đại suy thoái năm 1921, trở thành mức giảm hàng năm tồi tệ nhất kể từ 1709 - năm có mùa đông khắc nghiệt nhất của châu Âu trong 500 năm, gây ra cái chết và sự tàn phá trên diện rộng.
"Lần này là thiệt hại do một đại dịch đáng trách, trong khi trước đó là trận Great Frost - băng giá ở Biển Bắc và Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha...", chiến lược gia Kit Juckes của Societe Generale, cho biết.
Diễn biến GDP của Anh trong 3 thế kỷ qua. Đồ họa: CNN.
Có một số dấu hiệu cải thiện trong những tháng cuối năm 2020, với GDP ước tính đã tăng 1% trong quý IV, sau mức tăng trưởng kỷ lục trong quý III, theo Văn phòng Thống kê Quốc gia.
Nhưng nhìn chung, Anh đã trải qua một trong những cuộc suy thoái tồi tệ nhất trong số các nền kinh tế lớn vào năm ngoái. Ví dụ, Đức đã chống chọi với đại dịch tốt hơn so với trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Các ước tính tạm thời cho thấy nền kinh tế lớn nhất châu Âu này chỉ giảm 5% trong năm 2020. Trong khi đó, GDP của EU dự kiến giảm 6,4%, theo Eurostat. Mỹ thậm chí còn tốt hơn khi GDP chỉ giảm 3,5% so với 2019.
"Các số liệu cho thấy nền kinh tế đã trải qua một cú sốc nghiêm trọng do đại dịch, điều mà các nước trên thế giới đã cảm nhận được", Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak cho biết trong một tuyên bố, "Trong khi có một số dấu hiệu tích cực về khả năng phục hồi của nền kinh tế trong mùa đông, chúng tôi biết rằng việc phong tỏa đang tiếp diễn có tác động đáng kể đến nhiều người và doanh nghiệp".
Lệnh phong tỏa quốc gia mới ở Anh được áp dụng vào ngày 5/1, dự kiến ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế trong quý I/2021, đảo ngược đà tăng trưởng trở lại trong quý IV/2020. "Có vẻ như một đợt suy thoái kép chỉ bị trì hoãn thay vì tránh được hoàn toàn", Sam Miley, Nhà kinh tế học tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh có trụ sở tại London, cho biết.
Sự gián đoạn đối với thương mại EU - Anh sau khi giai đoạn chuyển tiếp Brexit kết thúc vào ngày 31/12 cũng đang ảnh hưởng không nhỏ. Các nhà xuất khẩu của Anh phải vật lộn để đưa sản phẩm vào châu Âu, do sự chậm trễ ở biên giới và trục trặc trong hệ thống hải quan mới.
Ngay cả khi khó khăn giảm xuống, các thỏa thuận thương mại mới dự kiến làm tăng chi phí cho các công ty của Anh, với phần lớn hàng hóa xuất nhập khẩu phụ thuộc vào châu Âu.
Theo cuộc khảo sát của Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA), đại dịch đã khiến hơn một phần tư số người trưởng thành ở Anh bị tổn thương về tài chính, nợ nần chồng chất hoặc không đủ tiền tiết kiệm để đối phó với một "sự kiện tiêu cực trong cuộc sống" như bị sa thải, mất giờ làm việc hoặc sức khỏe kém.
Nhưng cũng có một nửa số người được hỏi cho biết đại dịch không làm xáo trộn tài chính của họ, cùng với khoảng 15% khá giả hơn. Nhà kinh tế trưởng Ngân hàng Trung ương Anh Andy Haldane cũng đã chỉ ra tỷ lệ tiết kiệm đang cao trong các hộ gia đình ở Anh.
"Việc triển khai nhanh chóng chương trình tiêm chủng trên cả nước là một yếu tố quyết định có thể xoay chuyển cuộc chiến chống Covid", ông nói. "Một yếu tố khác cũng sắp xoay chuyển nền kinh tế là một lượng lớn năng lực tài chính bị dồn nén, đang chờ được giải phóng, giống như một chiếc lò xo bị ép lại".
Phiên An (theo CNN)