Nhóm phân tích dữ liệu của FiinGroup vừa có báo cáo sơ bộ về kết quả kinh doanh quý IV và cả năm 2020 của các doanh nghiệp niêm yết. Trong đó, hai nhóm doanh nghiệp tài chính và phi tài chính có kết quả trái ngược, khi một bên tăng cao hơn cả giai đoạn trước Covid-19, còn một bên giảm sâu.
3/3 ngành nhóm tài chính đều có kết quả tăng trưởng cao về lợi nhuận trong quý cuối năm và cả năm 2020. Ảnh: FiinGroup.
Ở nhóm ngân hàng, tăng trưởng lợi nhuận chủ yếu đến từ việc mở rộng biên lãi ròng (NIM) do lãi suất cho vay chưa giảm tương ứng với lãi suất huy động. Việc trích lập dự phòng rủi ro cũng thấp hơn thực tế nhờ Thông tư 01 và một số ngân hàng ghi nhận một phần lợi nhuận từ hợp tác độc quyền phân phối bảo hiểm, thu nhập từ đầu tư chứng khoán.
Trong đó, nhiều ngân hàng tư nhân ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng tốt hơn nhóm quy mô lớn, điển hình là TCB (tăng 23%), ACB (tăng 27,8%), VIB (tăng 42,1%) và ngân hàng mới niêm yết OCB ( tăng 37%).
Tuy nhiên, theo nhóm phân tích, các yếu tố hỗ trợ tăng trưởng này không mang tính "bền vững" và có thể là rủi ro đối với lợi nhuận ngân hàng năm 2021. Nguyên nhân là lãi suất huy động tiếp tục giảm, Ngân hàng Nhà nước đang sửa Thông tư 01 theo hướng siết chặt hơn các quy định về trích lập dự phòng và động thái chấn chỉnh hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
Trong nhóm bảo hiểm, nhờ chi phí trích lập dự phòng và chi phí hoạt động giảm, lợi nhuận kế toán quý IV và cả năm tăng mạnh, chủ yếu đến từ các công ty bảo hiểm phi nhân thọ (PVI, BIC, ABI, và PTI).
Tăng trưởng lợi nhuận còn có sự đóng góp đáng kể từ lãi kinh doanh cổ phiếu. Với PVI, thu nhập tài chính tăng 38,4%, trong đó lãi từ kinh doanh cổ phiếu chiếm gần 40% và gấp ba lần cùng kỳ.
Với nhóm chứng khoán, tăng trưởng trong năm 2020 phần lớn đến từ thanh khoản gia tăng nhờ sự tham gia tích cực của nhà đầu tư cá nhân, và đẩy mạnh cho vay giao dịch ký quỹ.
Giá trị giao dịch bình quân trên HoSE năm 2020 gấp nhiều lần cùng kỳ. Trong khi đó, tại thời điểm cuối quý IV, dư nợ cho vay margin của các công ty chứng khoán đã tương đương 5,1% giá trị vốn hóa đã điều chỉnh theo free-float, tăng từ mức 2,7% tại cuối quý I/2018 (hơn 1 tuần trước khi VN-Index đạt đỉnh).
Tăng trưởng doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế nhóm phi tài chính trong năm 2020. Ảnh: FiinGroup.
Khác với nhóm tài chính, sự suy giảm lợi nhuận diễn ra phổ biến trong nhóm doanh nghiệp phi tài chính.
Tăng trưởng lợi nhuận khối này đã nằm trong xu hướng đi xuống kể từ năm 2018 và dịch Covid-19 bùng phát khiến kết quả có phần tiêu cực. Năm 2020, lợi nhuận sau thuế của khối này giảm hơn 22%, trong đó 8/16 ngành phi tài chính giảm mạnh lợi nhuận.
Bất động sản đóng góp 26,5% lợi nhuận khối phi tài chính trong năm 2020, nhưng lợi nhuận giảm hơn 20% so với năm 2019. Lợi nhuận nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng giảm mạnh. Với nhóm ngành thực phẩm và đồ uống, lợi nhuận giảm 7,4% chủ yếu do Masan hợp nhất khoản lỗ từ VinCommerce. Nếu không tính đến khoản lỗ này, lợi nhuận ngành này tăng 5,7% nhờ chăn nuôi (DBC), bia (BHN) và đường (SBT).
Ngược lại, ngoài tài nguyên cơ bản, ngành công nghệ thông tin cũng có kết quả tương đối tích cực với lợi nhuận tăng 10,6%, đứng đầu là FPT (tăng gần 29%) và CMG (tăng gần 6%) nhờ đẩy mạnh cung cấp giải pháp công nghệ về chuyển đổi số.
Minh Sơn