Việc Facebook quyết định chặn người dùng và các hãng truyền thông tại Australia chia sẻ tin tức trên nền tảng của mình mới đây đã vấp phải làn sóng chỉ trích từ các nhà lập pháp trên toàn cầu. Động thái này cũng làm dấy lên dự báo về một cuộc đối đầu lớn hơn giữa mạng xã hội lớn nhất thế giới và các chính phủ trên thế giới. 

Theo CNN, các quan chức cùng các nhà xuất bản truyền thông tại Anh, Canada, Đức và Mỹ đồng loạt chỉ trích hành động "phản cạnh tranh" của Facebook tại Australia, và cho rằng giới chức cần chấn chỉnh theo quy định. 

QUYỀN LỰC ĐÁNG NGẠI CỦA GÃ CÔNG NGHỆ KHỔNG LỒ

"Đó là một trong những động thái ngu ngốc nhất nhưng cũng đáng lo ngại nhất của một doanh nghiệp trong thời đại của chúng ta", Julian Knight, chủ tịch Ủy ban Kỹ thuật số, Văn hóa, Truyền thông và Thể thao tại Quốc hội Anh, phát biểu trên kênh truyền hình Sky News. 

Trong một phát biểu với CNN Business, ông Knight cho biết các Anh sẽ dùng luật pháp để điều chỉnh các công ty truyền thông xã hội nhằm đảm bảo những nền tảng như Facebook "truyền bá những nguồn tin tức đáng tin cậy". 

"Động thái bắt nạt mà Facebook thực hiện tại Australia sẽ khơi dậy mong muốn tiến xa hơn nữa của các nhà lập pháp trên toàn cầu", ông Knight nói về cuộc chiến chống lại sự độc quyền của các nền tảng công nghệ khổng lồ trong một cuộc phỏng vấn với Reuters. 

David Cicilline, nghị sĩ đảng Dân chủ từ bang Rhode Island (Mỹ), chủ trì Tiểu ban Chống độc quyền Hạ viện, cũng đồng tình với quan điểm của Knight. Ông cho rằng "khi mọi chuyện chưa rõ ràng, hành động của Facebook tại Australia chứng tỏ rằng công ty này không phù hợp với nền dân chủ". 

"Hành vi đe dọa hạ gục cả một quốc gia để buộc họ phải đồng thuận với các điều khoản của Facebook chính là thừa nhận sự độc quyền", Cicilline nói trong một chia sẻ trên Twitter. 

Cũng chia sẻ trên Twitter, Bộ trưởng Di sản Canada Steven Guilbeault nhận định "hành động của Facebook là vô trách nhiệm và gây nguy hiểm cho sự an toàn của người dân Australia". 

Ông Guilbeault khẳng định Canada sẽ tiếp tục thúc đẩy "các đạo luật công bằng giữa truyền thông tin tức và các trang web khổng lồ". 

Các nhà xuất bản tin tức cũng nhân cơ hội này tuyên chiến với Facebook - nền tảng thống trị lĩnh vực quảng cáo số cùng, bên cạnh Google. Tại Đức, Liên đoàn các nhà xuất bản báo chí Đức (BDZV) kêu gọi các chính phủ có động thái hạn chế ảnh hưởng của Facebook.

"Đây là lúc các chính phủ trên thế giới cần chung tay hạn chế quyền lực thống trị của các nền tảng lớn này", Dietmar Wolff, tổng giám đốc của BDZV nhấn mạnh. "Việc một nền tảng có thể tùy ý chặn các trang web để gây áp lực chính trị cho thấy vấn đề về sự độc quyền trên internet". 

THẾ GIỚI CẦN KIỂM SOÁT SỰ THỐNG TRỊ CỦA FACEBOOK, GOOGLE?

Làn sóng chỉ trích nhằm vào Facebook nổ ra sau khi mạng xã hội này chặn người dùng tại Australia tìm kiếm hoặc chia sẻ tin tức từ các nhà xuất bản nội dung Australia và quốc tế trên nền tảng của mình. Động thái này là bước leo thang trong cuộc đối đầu giữa Facebook và chính phủ Australia liên quan tới dự luật mới trong đó yêu cầu Facebook và Google phải trả phí cho nội dung tin tức được chia sẻ trên nền tảng của họ. 

Nhiều năm qua, Facebook và Google đã vấp phải tranh cãi với các nhà xuất bản tin tức về cách hiển thị nội dung của mình. Các công ty truyền thông, vốn tốn hàng tỷ USD doanh thu quảng cáo cho các nền tảng trực tuyến, cho rằng những gã khổng lồ công nghệ nên trả tiền cho họ để hiển thị nội dung của họ. Trong khi đó, các nền tảng này cho rằng họ đã giúp thu hút lượng lớn độc giả cho các trang tin tức.

Trong khi đó, các nhà làm luật đã có động thái kiểm soát quyền lực của các nền tảng mạng xã hội để bảo vệ các nhà xuất bản tin tức. Ví dụ, luật bản quyền mới tại Liên minh châu Âu đã buộc Google phải đồng ý trả phí cho các nhà xuất bản tin tức Pháp để hiển thị nội dung của họ.

"Động thái của Facebook cho thấy sức mạnh quá lớn mà một công ty tư nhân có được trong không gian công cộng", Rasmus Nielsen, Giám đốc Viện Nghiên cứu Báo chí của Reuters, nói với CNN Business. "Nhiều chính phủ và chính trị gia trên khắp thế giới đang lo ngại về điều đó và muốn giám sắt chặt chẽ hơn đồng thời có quy định về cách những công ty này sử dụng quyền lực đó". 

"Cá nhân tôi thấy việc Facebook đơn phương ra quyết định này mà không có giai đoạn chuyển tiếp thực sự có vấn đề. Nhưng suy cho cùng, Facebook là một công ty hoạt động vì lợi nhuận và họ đang làm điều mà họ cho là vì lợi ích của mình", ông Nielsen nói thêm.

Trong khi đó, ông Henry Faure Walker, Chủ tịch Hiệp hội Truyền thông Tin tức của Anh, nhận định hành động của Facebook cho thấy lý do tại sao các nhà quản lý trên toàn cầu cần phối hợp để tạo ra một "sân chơi thực sự bình đẳng giữa những gã khổng lồ công nghệ và các nhà xuất bản tin tức". 

Hành động của Facebook là "một ví dụ kinh điển về sự độc quyền, như những kẻ bắt nạt ở trường học, đang cố gắng bảo vệ vị trí thống trị của mình", Walker, cũng là CEO của nhà xuất bản báo địa phương lớn nhất tại Anh Newsquest, nói thêm.