Một tài liệu tình báo được giải mật mà Mỹ sắp công bố cho thấy Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã phê chuẩn lệnh sát hại nhà báo Jamal Khashoggi, hãng tin Reuters cho hay.
Bốn quan chức Mỹ giấu tên chia sẻ với Reuters rằng tài liệu trên do Cục Tình báo trung ương (CIA) phối hợp cùng một số cơ quan an ninh khác thu thập được. Theo tài liệu này, Thái tử Mohammed được cho là đã phê chuẩn và có vẻ trực tiếp ra lệnh tấn công ông Khashoggi hồi năm 2018.
Ngày 24-2, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông đã đọc báo cáo tình báo về vụ ám sát trên và hy vọng sớm điện đàm với Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saud, cha của Thái tử Mohammed và là nhà lãnh đạo trên danh nghĩa của Saudi Arabia. Truyền thống thế giới cho rằng Thái tử Mohammed mới là nhà lãnh đạo trên thực tế tại vương quốc vùng Trung Đông này.
Nhà báo Jamal Khashoggi (ảnh chụp năm 2016). Ảnh: GETTY
Việc giải mật và công bố tài liệu tình báo trên được coi là một phần trong chính sách mới của ông Biden nhằm đặt lại các quy tắc trong quan hệ giữa Washington với Riyadh. Khi ông Donald Trump - người tiền nhiệm của Tổng thống Biden - còn nắm quyền ở Nhà Trắng, Mỹ bị cho là không quan tâm tới hồ sơ nhân quyền của Saudi Arabia, cho phép vương quốc này can thiệp sâu vào chiến sự ở nước láng giềng Yemen.
Trong cùng ngày 24-2, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết Tổng thống Biden sẽ chỉ liên lạc với Quốc vương Salman mà không trao đổi trực tiếp với các lãnh đạo khác của Saudi Arabia, kể cả Thái tử Mohammed.
Trong khi đó, các quan chức ngoại giao Mỹ đã liên lạc với những quan chức Saudi Arabia ở nhiều cấp khác nhau trong những tuần đầu sau khi ông Biden nhậm chức Tổng thống Mỹ - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết.
Bà Psaki cũng cho biết tài liệu giải mật về vụ ám sát nhà báo Khashoggi đã sẵn sàng được công bố trong thời gian tới.
Theo Reuters, tài liệu giải mật này dự kiến được công bố trong ngày 25-2.
Cũng liên quan tới vụ bê bối này, đài CNN cho biết chưa đầy một năm trước khi ông Khashoggi bị sát hại, Thái tử Mohammed đã thâu tóm công ty sở hữu hai máy bay phản lực được cho là liên quan tới vụ ám sát. Thông tin này được nêu trong một tài liệu được trình lên tòa án Canada trong một vụ án dân sự hồi đầu năm nay.
Vụ án dân sự này liên quan tới ông Saad Aljabri - cựu quan chức tình báo cấp cao và là phụ tá thân cận của Hoàng tử Saudi Arabia Muhammad bin Nayef. Ông Aljabri đã sống lưu vong ở Canada từ giữa năm 2017, chỉ một tháng trước khi Hoàng tử Muhammed buộc phải giao lại ngôi vị Thái tử cho em họ Mohammed.
Ông Aljabri cáo buộc bản thân đã trở thành mục tiêu ám sát của một nhóm sát thủ do Thái tử Mohammed cử tới chỉ vài ngày sau khi nhà báo Khashoggi bị sát hại.
Tài liệu mà CNN nhắc tới được đóng dấu “tối mật” và có chữ ký của một bộ trưởng Saudi Arabia được cho là đã thừa lệnh Thái tử Mohammed trong vụ ám sát ông Khashoggi.
Nhà báo Khashoggi bị ám sát dã man khi ông này đến liên hệ dịch vụ tại Tổng Lãnh sự quán Saudi Arabia tại TP Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) hôm 2-10-2018. Thái tử Mohammed và nhiều quan chức Saudi Arabia bị nghi ngờ đã ra lệnh trộm hộ chiếu của ông Khashoggi, buộc ông này phải đến cơ quan lãnh sự. Thi thể của ông Khashoggi được cho là đã bị chia thành nhiều phần và cho tới này, xác nhà báo này vẫn chưa được tìm thấy.
Riyadh thừa nhận đã giết hại ông Khashoggi nhưng giải thích rằng đó là một “sai lầm” của lực lượng an ninh, song phủ nhận việc Thái tử Mohammed liên quan tới vụ việc. Năm người đã bị tuyên án tử hình vì liên quan tới “sai lầm” này, nhưng sau đó cả năm đều được giảm án xuống còn 20 năm tù.
Năm 2019, sau sáu tháng điều tra, chuyên gia Agnes Callamard thuộc Cao ủy Liên Hợp Quốc về Quyền con người công bố kết luận rằng ông Khashoggi bị “hành quyết một cách có chủ đích, được tính toán trước”. Bà Callamard cho rằng cần điều tra thêm để có thể xác định trách nhiệm của Thái tử Mohammed trong vụ việc. 