Sau hơn một năm kể từ khi Vương quốc Anh chính thức rời khỏi Thị trường chung của Liên minh châu Âu (EU) vào ngày 01/1/2021, các tổ chức kinh doanh hàng đầu của Anh phàn nàn rằng các doanh nghiệp đang cảm thấy "mệt mỏi" và thất vọng trước các quy tắc mới hậu Brexit.

Các doanh nghiệp với quy nhỏ được cho là đối tượng chịu thiệt hại nhiều nhất, do khó thích nghi với các quy tắc hải quan và xuất khẩu áp dụng khi giao dịch với EU với tư cách là "nước thứ ba".

Mike Cherry, chủ tịch của Liên đoàn các doanh nghiệp nhỏ (FSB) nói: "Các công ty nhỏ đã được hứa rằng một trong những lợi thế của việc Anh rời EU là các doanh nghiệp sẽ được giảm bớt thủ tục hải quan. Và các doanh nghiệp này hy vọng về các thủ tục đơn giản hơn khi giao nhận hàng hóa".

Phòng Thương mại Anh cũng bày tỏ bất bình với các quy định mới. Trong báo cáo đánh dấu kết thúc năm đầu tiên thực hiện Hiệp định Thương mại và Hợp tác EU-Anh, BCC nhận thấy rằng gần một nửa số thành viên được khảo sát đã gặp khó khăn trong thương mại với EU.

Những khó khăn này bao gồm bộ máy hành chính của EU và các yêu cầu quy định mới của Anh, như nhãn chứng nhận kiểm soát chất lượng UKCA và việc tạo cơ sở dữ liệu an toàn hóa chất "UK Reach"- sao chép các quy tắc của EU nhưng được cho là không đạt được lợi ích thương mại rõ ràng.

Các hệ thống này ra đời từ quyết định của Anh trong việc ưu tiên tách biệt hoàn toàn về mặt pháp lý khỏi Brussels và quyết tâm của EU rằng, Anh sẽ mất vị trí là "trung tâm quy định và chứng nhận" cho thị trường chung EU.

Ngành công nghiệp hóa chất Anh ước tính, việc tạo ra một phiên bản Anh của cơ chế "EU Reach" (gồm Đăng ký, Đánh giá, Cấp phép và Hạn chế Hóa chất) sẽ tiêu tốn khoảng 1 tỷ bảng Anh. Ngành công nghiệp hóa chất Anh đã phải đấu tranh để yêu cầu chính phủ Anh giảm bớt gánh nặng khi đăng ký "UK Reach" kể từ khi kết thúc giai đoạn chuyển tiếp Brexit.

Trong một nhượng bộ vào tháng 12 năm ngoái, Chính phủ Anh đã phải gia hạn thời hạn đăng ký chương trình "UK Reach" đến năm 2025 và đề nghị đưa ra "một mô hình mới" để giảm việc nhân rộng áp dụng các gói dữ liệu từ "EU Reach" từ tháng 02/2022.

Stephen Elliott, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Công nghiệp Hóa chất, cho biết mục đích là của mô hình mới nhằm đưa ra "các quy định và tiêu chuẩn hiệu quả để đạt được kết quả tốt hơn cho tăng trưởng của Anh, không phát thải ròng và nâng cao chương trình nghị sự".

Các doanh nghiệp sản xuất Anh, nhất là với doanh nghiệp sản xuất hoạt động như trung gian trong chuỗi cung ứng đan xen tại khắp châu Âu, cho rằng, lỗi lớn nhất trong thỏa thuận Brexit là quyết định của Chính phủ Anh trong việc tạo ra một phiên bản sao chép của tiêu chuẩn chất lượng và an toàn "CE" của EU.

Mặc dù Phòng Thương mại Anh và Cơ quan Make UK đã nỗ lực vận động hàng lang để lùi thời hạn áp dụng các tiêu chuẩn này vào ngày -1/1/2023 nhưng vẫn tạo ra nhiều gánh nặng cho doanh nghiệp để đáp ứng các tiêu chuẩn mới.

Nhãn chứng nhận UKCA tuân theo các tiêu chuẩn cơ bản tương tự như nhãn chứng nhận CE của EU, yêu cầu các doanh nghiệp muốn đưa hàng hóa vào thị trường Anh về cơ bản phải sao chép đăng ký EU. Tuy nhiên, đối với các mặt hàng công nghiệp và điện phức tạp hoặc nguy hiểm, như các bộ phận thang máy đến chất kết dính xây dựng, các công ty có sản phẩm phải được đánh giá bởi "các cơ quan được chỉ định" của Anh. Nhưng các cơ quan này hiện không không đủ năng lực để đáp ứng nhu cầu cấp phép cho doanh nghiệp.

Vào tháng 11 năm ngoái, Hội đồng Xây dựng Anh đã viết thư cho Bộ trưởng Kinh doanh Anh Kwasi Kwarteng nêu lên "mối quan ngại khẩn cấp của ngành" đối với việc áp dụng nhãn UKCA, cảnh báo rằng, Anh có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt các sản phẩm xây dựng quan trọng và làm hỏng chương trình nâng cấp của chính phủ.

Trong Khảo sát Thương mại Quốc tế do Phòng Thương mại Anh tiến hành vào tháng 10/2021, gần 2/3 số doanh nghiệp Anh được hỏi cho biết muốn quay lại hệ thống chứng nhận CE của EU.

Fergus McReynolds, giám đốc EU và các vấn đề quốc tế của Make UK, nói rằng, nhãn chứng nhận UKCA đang tạo ra các rào cản đối với thương mại, ít mang lại lợi ích khi các tiêu chuẩn công nghiệp cơ bản của Anh và EU không có nhiều sự khác biệt.

Ông cho biết thêm: "Việc tạo ra các môi trường pháp lý song song chỉ tạo ra thêm sự quan liêu và chi phí, có khả năng làm tổn hại đến khả năng cạnh tranh của các công ty Anh trên thị trường quốc tế".

Make UK và Phòng Thương mại Anh muốn Chính phủ Anh theo đuổi "các thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau" với EU và tạo ra một diễn đàn, trong đó các tổ chức kinh doanh của Anh có thể cùng xem xét cách Anh phản ứng với những thay đổi trong tương lai trong luật pháp của EU. Nếu Anh không phản ánh những thay đổi của EU, ngành công nghiệp lo ngại điều này sẽ dẫn đến sự khác biệt "thụ động" hơn nữa với các tiêu chuẩn của EU theo thời gian, và do đó tạo thêm gánh nặng pháp lý cho các nhà xuất khẩu của Anh.

Tháng 1/2022, Chính phủ Anh đã công bố tài liệu "Các lợi ích của Brexit", hứa hẹn một cách tiếp cận đối với quy định trong nước, trong đó các cơ quan chức năng "hợp tác làm việc với các doanh nghiệp để đảm bảo có một vòng phản hồi rõ ràng giữa cơ quan được quản lý và các cơ quan quản lý".

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!