Nga đang bảo toàn lực lượng?
Theo Reuters, trước cuộc tấn công Ukraine, tình báo Mỹ dự đoán rằng đây là một cuộc chiến bùng nổ với việc Nga sử dụng sức mạnh không quân khổng lồ để kiểm soát bầu trời Ukraine.
Những diễn biến trong 6 ngày đầu đã đảo lộn những dự đoán trên. Thay vào đó, Moscow sử dụng sức mạnh Không quân một cách dè dặt hơn rất nhiều, đến mức quan chức Mỹ không thể giải thích điều gì thúc đẩy sự e dè này của Nga.
Máy bay chiến đấu Sukhoi Su-35 của Nga bắn tên lửa trong màn thi Aviadarts, một phần của Army Games 2021, tại trường bắn Dubrovichi, Ryazan 27/8/2021. (Ảnh: Maxim Shemetov/Reuters).
Một quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng Mỹ nói: "Nga không sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao với máy bay và phi công của mình".
Mặc dù thua kém cả về mặt số lượng và hỏa lực so với Nga, không quân Ukraine vẫn còn máy bay tham chiến và hệ thống phòng không vẫn được coi là ổn. Điều này làm nhiều chuyên gia quân sự thấy bối rối.
Sau màn khai hỏa ngày 24/2, các nhà phân tích dự đoán Nga sẽ ngay lập tức tiêu diệt hoàn toàn phòng không và không quân của Ukraine.
Tổ chức cố vấn RUSI có trụ sở London trong bài báo có tựa đề "Bí ẩn về sự mất tích của Không quân Nga" đã viết: Xóa sổ lực lượng không quân và phòng không của quân địch "là bước đi hợp lý được nhiều người dự đoán, như đã thấy trong hầu hết tất cả các cuộc xung đột kể từ năm 1938".
Nhưng ngược lại, máy bay chiến đấu của Không quân Ukraine vẫn tiến hành nhiều phi vụ phòng thủ đối không tầm thấp và tấn công mặt đất. Không quân Nga vẫn phải bay qua vùng trời đang tranh chấp.
Bộ binh và các hệ thống tên lửa đất đối không vẫn có thể đe dọa đến máy bay và phi công của Nga đang làm nhiệm vụ yểm trợ mặt đất.
Ông Rob Lee, chuyên gia về quân sự Nga thuộc Viện nghiên cứu Chính sách nước ngoài nói: "Rất nhiều điều Nga làm hiện nay gây bối rối". Ông đã từng nghĩ cuộc chiến sẽ khởi đầu bằng việc "sử dụng tối đa vũ lực".
"Bởi vì mỗi ngày qua đi, chi phí và rủi ro tăng lên. Và việc mà họ không [dùng toàn bộ hỏa lực] rất khó có thể giải thích", ông nói.
Sự bối rối quanh cách Nga sử dụng không quân được thể thể hiện rõ khi Tổng thống Joe Biden từ chối yêu cầu xác lập vùng cấm bay của Kiev. Ông Biden lo sợ hành động trên có thể kéo Mỹ vào cuộc chiến, trong khi không hề biết rõ về kế hoạch của Không quân Nga.
Quân đội Nga có ưu thế tuyệt đối so với Ukraine trên mọi khía cạnh.
Ukraine đã chiến đấu tốt
Các chuyên gia quân sự đã tìm ra nhiều bằng chứng cho sự thiếu liên kết giữa Không quân và Bộ binh Nga. Nhiều đơn vị bộ binh bị đẩy ra ngoài tầm với của không quân.
Bởi vậy, bộ binh Nga trở thành mục tiêu tấn công của máy bay không người lái và các loại tên lửa chống tăng mà Ukraine mới được tài trợ.
Ông David Deptula, một tướng 3 sao đã về hưu của Không lực Mỹ, người đã từng chỉ huy vùng cấm bay tại miền Bắc Iraq, nói rằng ông bị bất ngờ về việc Nga không cố gắng thiết lập ưu thế trên không ngay từ đầu.
"Người Nga đang nhận ra rằng cùng lúc hiệp đồng tác chiến tại nhiều khu vực không hề dễ dàng. Và họ không mạnh như mình tưởng" ông Deptula nói.
Lính Mỹ bắn tên lửa phòng không Stinger tại Romania năm 2017. Đầu năm 2022, Mỹ và nhiều nước châu Âu cũng viện trợ Stinger cho Ukraine. (Ảnh: AP).
Trong khi Nga có màn thể hiện không được tốt, quân đội Ukraine đang vượt xa kì vọng.
Tám năm kinh nghiệm chiến đấu của Ukraine với lực lượng ly khai miền Đông chủ yếu là chiến tranh dưới hào theo kiểu Thế chiến I.
Trong khi đó, quân đội Nga có được kinh nghiệm chiến đấu ở Syria khi giúp đỡ phe chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad. Trong chiến dịch tại Syria, Nga đã thể hiện khả năng phối hợp giữa tiến công đường bộ với yểm trợ bằng không quân và máy bay không người lái.
Việc Ukraine có thể bảo toàn lực lượng không quân là minh chứng cho thấy sự ngoan cường khi đối mặt với các đòn tấn công của Nga. Các chuyên gia cho biết sự kháng cự này giúp nâng cao tinh thần cho cả quân đội và người dân.
Vài "huyền thoại mạng" cũng được sinh ra, bao gồm câu chuyện về một phi công Ukraine bắn hạ 6 máy bay Nga với biệt danh "Bóng ma Kiev" trên internet. Sau khi kiểm chứng sự thật, Reuters cho biết clip về "Bóng ma Kiev" thực ra được cắt ghép từ một trò chơi điện tử có tên Digital Combat Simulator (DCS).
Một quan chức Mỹ ước tính Nga chỉ mới sử dụng hơn 75 máy bay các loại trong cuộc chiến với Ukraine.
Trước khi chiến tranh diễn ra, giới chức Mỹ ước tính Nga có thể sẵn sàng tới hàng trăm trong hàng nghìn máy bay của Không quân cho chiến dịch tại Ukraine. Tuy nhiên, vào 2/3, quan chức cấp cao của Mỹ từ chối đưa ra dự đoán về số lượng máy bay của Nga, bao gồm cả trực thăng tấn công chưa tham gia vào chiến tranh Ukraine.
Cả hai bên đầu đang chịu thiệt hại. Quan chức này nói: "Chúng tôi biết Nga mất một vài chiếc máy bay, nhưng phía Ukraine cũng vậy. Bầu trời đang bị tranh chấp mỗi ngày".